در جریان انتخابات دو جناح مشخص و معین حضور داشتند: جناح دولت که همه امور آن دست شاه بود و جناح مردم. آن ها [دولتی ها] کاندیدایی به طور رسمی نداشتند. خودِ کاندیداها در هر جا و در هر نقطه ای، مخصوصا در تهران، فعالیت های انتخاباتی داشتند. جلساتی تشکیل می‌دادند و سخنرانی می‌کردند.
انتخابات شروع شد. وزارت کشور که عهده دار برگزاری انتخابات بود و سازمان هایی را با عنوان سازمان نظارت بر انتخابات تشکیل داده بود تا در انتخابات حضور داشته باشند و مراقبت کنند تا رای تقلبی در صندوق ریخته نشود. در مجموع این نظارت بر امور انتخابات به صورت غیرمستقیم بود. آن وقت ها هم این جریان انحرافی دخالت در امر انتخابات وجود داشت. تعرفه آراء روی ورقه های هر فرد بود و هرکس اسامی نامزدها را روی آن ورقه می‌نوشت و به صندوق می‌ریخت. اوراق چاپی به شکل امروزی نبود و آراء دسته ها، جناح ها و گروه های دولتی مثل کارگران و کارخانجات از طریق حکومت به صندوق ریخته می‌شد. خودِ کاندیداها کنار صندوق ها می‌ایستادند و رای می‌خریدند. برگه های از قبل نوشته شده را دست افراد می‌دادند تا داخل صندوق بریزند و در ازای یک رای، پنج تومان به فرد می‌دادند یا کارگران را دسته جمعی به چلوکبابی ها و ساندویچی ها می‌بردند و در عوض، رای آن ها را به نام
کتابامام خمینی و هیات های دینی مبارزصفحه 47 خودشان در صندوق ها می‌ریختند. در محله ها نیز افراد بانفوذ مثل جاهل ها و گردن کلفت ها دار و دسته ای راه می‌انداختند و سر صندوق ها می ایستادند و نمی گذاشتند جمعیت های ملی و غیره فعالیت های سیاسی داشته باشند. بعضی وقت ها می‌گفتند رای های دسته شده از قبل به صندوق ریخته می شد.
در هرحال جریان انتخابات به این شکل پیش می‌رفت. سپس صندوق ها را به شبستان بزرگ مسجد سپهسالار می‌بردند و دخالت های مردمی به شکل امروزی در مساجد و... نبود. شمارش آرا تحت کنترل ماموران و مسوولان وزارت کشور بود. شمارش آرا خیلی طول می‌کشید. شاید یک ماه به طول می انجامید. رای ها را یک برگ یک برگ از صندوق در می آوردند، اسم را می‌خواندند و روی یک صفحه کاغذ جلوی اسم آن فرد یک علامت می‌گذاشتند. آرا هم زیاد و متفرق بود؛ چون آن ایام هرکسی می‌توانست کاندیدا شود و محدودیت خاصی مثل تایید صلاحیت و شورای نگهبان وجود نداشت. نمایندگان مردمی یا نمایندگان ملی مذهبی و به خصوص مرحوم آیت الله کاشانی آرای بسیاری داشتند و آرای دولتی ها بعد از این ها بود. حکومت هم می‌دید که اگر این تیپ افراد به مجلس راه پیدا کنند قاعدتا مشکلات بزرگی را برای دولت ایجاد می‌کنند. مسئلة نفت و دیگر امور حکومتی در میان نبود. در جریان انتخابات ما شب ها با افراد دیگر کارمان این بود که مردم را تشویق می‌کردیم که رای بدهند و خودمان سر صندوق ها حضور پیدا می‌کردیم. عده ای نیز برای حفاظت از صندوق ها و آرا در مسجد سپهسالار می‌خوابیدند. ما هم این کار را می‌کردیم تا تقلبی در شمارش آرا صورت نگیرد.
کتابامام خمینی و هیات های دینی مبارزصفحه 48