در سالهای حضور متفقین در ایران فعالیت سیاسی گسترده ای در کشور انجام نمیشد. فقط چند جمعیت غیردینی تشکیل شد. یکی از انها حزب توده بود که نزدیک پنجاه و
کتابامام خمینی و هیات های دینی مبارزصفحه 32 چند نفر بودند و در زمان رضاشاه، در سال 1316 ش، آنها را بازداشت کردند. از جمله آن ها عبدالقدیر آزاد و دکتر تقی ارانی (که یک ایدئولوگ بود) را میتوان نام برد. این ها یک جمعیت کمونیستی در ایران به راه انداختند. این حرکات هیچ عکس العمل خارجی نداشت و به خاطر خفقان حاکم کسی از این جریانات اطلاعی نداشت. این افراد بعدها با کمک شوروی حزب توده را گسترش دادند به طوری که کارگران و کشاورزان را نیز در برگرفت. میتوان گفت پرجمعیت ترین و بزرگترین جمعیت یا حزبی که در ایران تشکیل شده بود، این حزب بود. حزب های دیگری مثل حزب ایران و جمعیت های این چنینی زیاد بودند.
کتابامام خمینی و هیات های دینی مبارزصفحه 33