سیره حکومتی امام
استعفای دولت موقت
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: کتاب فارسی

پدیدآورنده : اهوازی، عبدالرزاق

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زبان اثر : فارسی

استعفای دولت موقت

استعفای دولت موقت 

‏تیغ تیز اعتراضات دانشجویان بعد از تصرف سفارت امریکا،‏‎[1]‎‏ متوجه دولت موقت‏‎ ‎‏مهندس بازرگان شد؛ آنها حتی مدعی شدند که در داخل سفارت به اسناد و مدارکی‏‎ ‎‏دست یافته اند که نشان می دهد، دولت بر خلاف مسیر امام و انقلاب حرکت می کند. ‏


کتابامام خمینی (س) به روایت آیت الله هاشمی رفسنجانیصفحه 111

‏در این میان لغو قرار داد قدیمی همکاری ایران با امریکا (که در تاریخ 14 اسفند‏‎ ‎‏1337 منعقد شده بود) هم، نتوانست از شدت این حملات بکاهد. با طرح این مخالفتها‏‎ ‎‏و اعتراضات در هیأت دولت، آنها چاره کار را در استعفا دیدند. فکر آنها این بود که بدون‏‎ ‎‏اینکه امام و شورای انقلاب را در جریان بگذارند، به طور دسته جمعی استعفای خود را‏‎ ‎‏اعلام کنند و امام و شورای انقلاب را در مقابل یک کار انجام شده قرار دهند. آقای‏‎ ‎‏بازرگان،  تا پیش از این تاریخ  و به دلایل مختلف، دو سه بار قصد استعفا کرده بود، اما هر‏‎ ‎‏بار، امام با آن مخالفت کرده بودند؛ این بار نیز، امام چندان راضی به پذیرش این استعفا‏‎ ‎‏نبودند. اما وقتی این استعفا (14 آبان 1358) مکتوب شد و این احتمال قوت گرفت که‏‎ ‎‏هدف استعفا تحت فشار قرار دادن امام و شورای انقلاب است، امام با این درخواست‏‎ ‎‏موافقت کردند و در جلسه ای که (در تاریخ 15 آبان 1358)، با حضور آقای بهشتی، آقای‏‎ ‎‏موسوی اردبیلی و آقای باهنر برای بررسی این موضوع تشکیل شده بود، فرمودند: «من‏‎ ‎‏عقیده ام این است که استعفا را بپذیرم.» و همین طور نیز عمل کردند. به طوری که‏‎ ‎‏استعفای مهندس بازرگان را ـ که در آن وی بدون اشاره به مسأله اشغال سفارت امریکا و‏‎ ‎‏مسأله گروگانگیری، بر «مخالفتها و اختلاف نظرها» تأکید کرده و آورده بود: نظر به اینکه‏‎ ‎‏دخالتها، مزاحمتها، مخالفتها و اختلاف نظرها، انجام وظایف محوّله و ادامه مسئولیت را‏‎ ‎‏برای همکاران و اینجانب، مدتی است غیرممکن ساخته و در شرایط تاریخی حساس‏‎ ‎‏حاضر، نجات مملکت و به ثمر رساندن انقلاب بدون وحدت کلمه و وحدت مدیریت،‏‎ ‎‏مؤثر نمی باشد ـ پذیرفتند و شورای انقلاب را در فرمانی مأمور اداره امور کشور‏‎ ‎‏کردند.‏‎[2]‎‏ ‏‎[3]‎

‎ ‎

کتابامام خمینی (س) به روایت آیت الله هاشمی رفسنجانیصفحه 112

  • سفارت امریکا در 13 آبان 1358 توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام تصرف شد.
  • . انقلاب و پیروزی؛ صص 373ـ374.
  • در این میان دیدگاههای امام برای اعضای شورای انقلاب تعیین کننده بود. اعضایی چون بنی صدر نگران مواضع ایشان بود و حضرات آیات بهشتی، خامنه ای و هاشمی رفسنجانی در جستجوی راهی برای هماهنگی با ایشان. بنی صدر معتقد بود: «تکلیف را با آقا باید روشن کرد.» آیت اللّه هاشمی رفسنجانی عملاً پیشنهاد دادند «برای تماس با امام به جز تماسهای تلفنی، یک هلی کوپتر نیز آماده کنند.» آیت اللّه خامنه ای نیز اظهار داشتند: «آقا قرار است حرفهایی را رأساً بگویند. هفته ای دو بار ملاقات با آقا باشد... باید ارتباط مستمر با آقا داشت.» آیت اللّه هاشمی رفسنجانی پشنهاد کردند: «با آقا قراردادی می بندیم. آنچه فوری است و تصمیم می گیریم، شما ردّ نکنید.»      (صورت مذاکرات شورای انقلاب، جلسه مورخ 16 / 8 / 1358 به نقل از کتاب هاشمی و انقلاب؛ ص 230.)