امام و پایان دوره تبعید

‏‏امام و پایان دوره تبعید‏

‏‏رژیم عراق از ابتدا امام را از مداخله در امور سیاسی منع می کرد و سپس براساس مذاکره‏‎ ‎‏و توافق با رژیم پهلوی، بیت شریف امام در نجف اشرف را در دوم مهر 1357، محاصره‏‎ ‎‏کرد. رژیم می خواست با همکاری دولت عراق، امام را در همان محل تبعید، محدود کند‏‎ ‎‏و رابطه ایشان را با بیرون قطع کند؛ اما پخش این خبر در ایران، تبعات ناگواری برای رژیم‏‎ ‎‏شاه داشت و حتی دولت عراق هم، از طریق شیعیان و مراجع تقلید در عراق بشدت‏‎ ‎‏تحت فشار قرار گرفت.‏

‏‏در واقع دولت عراق هم، جرأت نمی کرد امام را محدود کند. چون امام در دوره‏‎ ‎‏تبعیدشان محبوبیت زیادی در خود عراق پیدا کرده بودند و در شرایط جدید،‏‎ ‎‏عکس العمل مردم ایران و عراق و سایر علاقه مندان امام در کشورهای دیگر هم‏‎ ‎‏می توانست، برای هر دو رژیم مشکل ساز باشد. همین امر آنها را به منصرف کردن از این‏‎ ‎‏طرح، وادار ساخت. اما تصمیم امام برای خروج از عراق و احتمال آمدن ایشان به ایران،‏‎ ‎‏ناگهان شوکی سنگین به رژیم وارد کرد.‏

‏‏با این شرایط که در ایران پیش آمده بود، رژیم نمی توانست امام را در ایران بپذیرد.‏‎ ‎‏اگر امام به ایران می آمدند، ممکن بود. همه چیز را آب ببرد. به همین دلیل رژیم از یک‏‎ ‎‏طرف با دولت عراق وارد مذاکره شد و از آنها خواست که اجازه خروج به امام را برای‏‎ ‎‏مدتی ندهند و از طرف دیگر دستگیری و انتقال امام به یک پادگان نظامی را، در صورت‏‎ ‎‏آمدن امام به ایران، در دستور کار قرار داد. در شرایطی که دولت عراق هم برای رهایی از‏‎ ‎‏بن بستی که گرفتار آن شده بود، به دنبال راه چاره می گشت، امام ماندن در عراق را به‏‎ ‎‏مصلحت ندیدند‏‎[1]‎‏ و چون آمدن به ایران نیز مقدور نبود، به قصد کشور ثالث، عزم خروج‏‎ ‎

‏
‏‎

‎‏از عراق کردند.‏‎[2]‎

‏‎ ‎

‏‎

‎