دادگاههای انقلاب

‏‏دادگاههای انقلاب‏‏ ‏

‏‏تشکیل خودجوش کمیته های انقلاب، از همان روزهای اول پیروزی، موجی پیش بینی‏‎ ‎‏نشده از دستگیری عوامل وابسته به رژیم شاه را به همراه داشت؛ بدون اینکه برنامه‏‎ ‎‏خاصی دربارۀ نحوه نگهداری و محاکمه آنها وجود داشته باشد. حتی تشکیل دادگاههای‏‎ ‎‏انقلاب برای محاکمه اینگونه افراد ـ که با حکم امام صورت می گرفت ـ در مجموع،‏‎ ‎‏کارهای برنامه ریزی شده ما نبود و حتی صحبتهایی که دربارۀ آن شده بود، مسأله عفو‏‎ ‎‏عمومی بود. اما به جهت اینکه، بسیاری از سران و وابستگان طاغوت درصدد طرح ریزی‏‎ ‎‏برای مقابله با انقلاب بودند و از طرفی، برخی از دستگیرشدگان هم جنایات وسیعی در‏‎ ‎‏رژیم گذشته داشتند ـ که گذشت از آنها اسلامی نبود و مردم هم چنین کاری را‏‎ ‎‏نمی پذیرفتند ـ عفو عمومی در آن زمان صورت نگرفت.‏

‏‏به هر حال، دادگاههای انقلاب با نظر مستقیم امام تشکیل شد و در نخستین گام،‏‎ ‎‏جمعی از سران بدنام و شناخته شده رژیم، که در جنایت علیه مردم شرکت داشتند،‏‎ ‎‏توسط آقای خلخالی که از طرف امام مأموریت یافته بود، در این دادگاهها حاضر و حکم‏‎ ‎‏شرعی صادر کند،‏‎[1]‎‏ به سرعت محاکمه و به مجازاتهایی محکوم شدند. ‏

‏‏این در حالی بود که شورای انقلاب و دولت موقت بدون نقش داشتن در کار این‏‎ ‎‏دادگاهها، برای محاکمه انقلابی و اعدام 30 تا 40 نفر از سران فاسد رژیم تحت فشار‏‎ ‎‏مردم و گروههای سیاسی بود و همزمان نیز، برخی از سران کشورها، برای جلوگیری از‏‎ ‎‏محاکمه بعضی از عناصر رژیم شاه، درخواستهایی داشتند.‏

‏‏سرانجام امام بعد از گذشت حدود یک ماه از فعالیت مستقل دادگاههای انقلاب، طی‏‎ ‎‏حکمی در تاریخ 25 اسفند 1357 برای سر و سامان دادن به این وضع و با توجه به اینکه‏‎ ‎‏دولت موقت هم، از همان روزهای اول با این دادگاهها مشکل پیدا کرده بود، دستور‏‎ ‎

‏
‏‎

‎‏دادند: «محاکمات زیر نظر شورای انقلاب اسلامی و دولت انقلاب اسلامی صورت‏‎ ‎‏گیرد»‏‎[2]‎‏ و مقرر کردند که شورای انقلاب آئین نامه جدیدی برای این کار تنظیم و تصویب‏‎ ‎‏کنند و دادگاه مرکزی تهران نیز تا تصویب این آئین نامه، محاکمات را متوقف کند.‏‎ ‎‏همچینن تأکید فرمودند: «تمامی دادگاههای انقلابی بجز رسیدگی به جرایم ضد انقلابی،‏‎ ‎‏حق هیچگونه دخالت در امور دیگر از قبیل دزدی و سایر اموری را که موجب حد‏‎ ‎‏می شود، ندارند، زیرا دادگاههای فوق العاده انقلاب اسلامی، فقط مربوط به رسیدگی به‏‎ ‎‏امور ضدانقلابی در حال حاضر و در دوران رژیم اختناق می باشد.»‏‎[3]‎‏ به این ترتیب، سر و‏‎ ‎‏سامانی به کار این دادگاهها داده شد.‏‎[4]‎

‏‎ ‎

‏‎

‎