همه پرسی یا مجلس مؤسسان

‏‏همه پرسی یا مجلس مؤسسان‏

‏‏با تأیید و تثبیت نظام جمهوری اسلامی، زمینه های اجرایی شدن پیش نویس‏‎ ‎‏قانون اساسی نظام فراهم شد. امام هم مایل بودند این مرحله با سرعت بیشتری پیگیری‏‎ ‎‏شود.‏

‏‏در این میان، بحث اصلی، چگونگی تأیید پیش نویس قانون اساسی مصوب شورای‏‎ ‎‏انقلاب، توسط مردم بود. در این مورد، بین اعضای شورای انقلاب و دولت موقت، دو‏‎ ‎‏نظر متفاوت مطرح شد.‏

‏‏گروهی از جمله آیت اللّه خامنه ای، آیت اللّه بهشتی، من و چند نفر دیگر معتقد بودیم‏‎ ‎‏که پیش نویس قانون اساسی مصوب شورای انقلاب و دولت موقت، بهتر است مستقیماً‏‎ ‎‏به همه پرسی گذاشته شود تا به این وسیله، در عبور کشور از دوره انتقال و رسیدن به‏‎ ‎‏دوره ثبات، تسریع لازم به عمل آید؛ اما گروه دیگر که آقایان آیت اللّه طالقانی،‏‎ ‎

‏
‏‎

‎‏مهندس بازرگان، دکتر سحابی و چند نفر دیگر جزو آنها بودند، این نظر را نمی پسندیدند‏‎ ‎‏و می گفتند که بهتر است طبق وعده داده شده به مردم، مجلسی برای تدوین نهایی قانون‏‎ ‎‏اساسی تشکیل شود. البته در این دوره میان اظهارنظر برخی از افراد و جریانهای سیاسی‏‎ ‎‏دربارۀ عدم نیاز فوری به قانون اساسی هم، بحث دیگری بود که موضعگیری و قاطعیّت‏‎ ‎‏امام و تأکید ایشان بر تسریع در تهیه و تدوین قانون اساسی، مجالی به دوام آن طرح نداده‏‎ ‎‏بود.‏

‏‏به هر حال پس از آنکه از بحثهای ما در شورای انقلاب، نتیجه ای عاید نشد، قرار‏‎ ‎‏شد، مسأله در حضور امام مطرح و تصمیم نهایی گرفته شود.‏

‏‏امام آن زمان در قم بودند؛ بنابراین، به اتفاق اعضای شورای انقلاب و دولت، همگی‏‎ ‎‏به قم رفتیم و در جلسه ای طولانی که با حضور ایشان (در تاریخ اول خرداد 1358)‏‎ ‎‏تشکیل شد، صحبتها و نظرهایمان را مطرح کردیم. امام ابتدا نظر گروه ما را ـ بویژه‏‎ ‎‏اشکالات ناشی از تعداد زیاد اعضای مجلس مؤسسان و طولانی شدن مباحث این‏‎ ‎‏مجلس، به خاطر تفاوت نظریات و افکار اعضای این مجلس را مطرح کردیم ـ بیشتر‏‎ ‎‏پسندیدند، اما پس از آنکه پیشنهاد آیت اللّه طالقانی برای تشکیل مجلسی محدودتر و‏‎ ‎‏کوچکتر برای بررسی و تدوین قانون اساسی، مطرح شد و مورد بحث قرار گرفت، امام‏‎ ‎‏این پیشنهاد را پذیرفتند و بر برگزاری انتخابات و تشکیل چنین مجلسی که متکی به آرای‏‎ ‎‏عمومی باشد، تأکید کردند.‏

‏‏به این ترتیب، شورای انقلاب و دولت موقت موظف به برگزاری انتخابات و تشکیل‏‎ ‎‏مجلس و تدوین نهایی قانون اساسی شدند. اما اینکه این مجلس چه تعداد عضو داشته‏‎ ‎‏باشد و نام آن چه باشد، همچنان مورد بحث بود.‏‎[1]‎

‏‎ ‎

‏‎

‎