امام و انقلاب اسلامی
امام و کاپیتولاسیون
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: کتاب فارسی

پدیدآورنده : اهوازی، عبدالرزاق

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زبان اثر : فارسی

امام و کاپیتولاسیون

امام و کاپیتولاسیون

‏روزی که چند ماه از سرکوب 15 خرداد می گذشت و جوّ خفقانی که شاه درست کرده‏‎ ‎‏بود و قدرتی که شاه برای خودش به صورت ظاهر، درست کرده بود، آن روز امام جوری‏‎ ‎‏حرف زدند که مردم کوچه و بازار هم خوب بفهمند معنای این کاپیتولاسیون‏‎[1]‎‏ چیست؟‏‎ ‎‏امام یک مثَل بسیار خوبی زدند که این مثل معروف است، فرمودند: «معنایش این است‏‎ ‎‏که اگر یک ایرانی، سگ امریکایی را زیر بگیرد، باید او را محاکمه کنیم و در دادگاه‏‎ ‎‏محکومش کنیم، اما اگر یک سگ امریکایی شاه ایران را مورد تهاجم قرار بدهد و زیر‏‎ ‎‏بگیرد نمی توانیم او را در دادگاه محاکمه کنیم. ‏


کتابامام خمینی (س) به روایت آیت الله هاشمی رفسنجانیصفحه 38

‏اینکه امام سگ امریکایی را با شاه ایران، در مقابل هم قرار دادند و این جور نشان‏‎ ‎‏دادند که این قانون، شأن شاه را از سگ امریکایی در ایران، پایینتر می آورد؛ این تعبیر در‏‎ ‎‏آن روز چقدر مهم بود برای اینکه همه مردم بفهمند که چه اتفاقی دارد می افتد. ‏

‏من یادم هست که در همین رابطه، رفته بودیم خدمت بعضی از مراجع، آنها از این‏‎ ‎‏حرف امام می ترسیدند؛ آن روز امامی که تازه از زندان آزاد شده و آمده بودند و حوزه‏‎ ‎‏دوباره گرم شده بود، این خطر را احساس کردند و این جور برخورد کردند. خطاب به‏‎ ‎‏افسرها و ارتش فرمودند که این قانون شما را ذلیل می کند، بدبخت می کند. امریکاییها‏‎ ‎‏(گروهبانهای امریکایی) بر شما حاکم می شوند! امام وقتی که این مبارزه پیگیر را شروع‏‎ ‎‏کردند، یک روز فرمودند: «من سراسر ایران را علیه این جریان، تجهیز می کنم» و شروع‏‎ ‎‏کردند به نامه نویسی و پیام دادن برای علما و بیدار کردن علما که خطر امریکا جدّی‏‎ ‎‏است و واقعاً هم جدی بود؛ یعنی خطر امریکا شروع شده بود. امریکا همه را جا داشت‏‎ ‎‏قبضه می کرد، این کاپیتولاسیون هم برای تأمین آنها بود و مقدمه آمدنشان بود. آنها‏‎ ‎‏می دانستند چه بکنند، فوری امام را شب دزدیدند و ایشان را بیرون کردند، فرستادند‏‎ ‎‏ترکیه؛‏‎[2]‎‏ به جایی در «بورسا» آن طرف ترکیه که اصلاً صدای ما و صدای امام به هم‏‎ ‎‏نرسد، و بعد هم آقازاده ایشان، حاج مصطفی که بیت امام را در غیاب ایشان زنده نگه‏‎ ‎‏داشته بود، ایشان را هم فرستادند‏‎[3]‎‏ که اصلاً بیت امام را خاموش کنند.‏‎[4]‎

‎ ‎

کتابامام خمینی (س) به روایت آیت الله هاشمی رفسنجانیصفحه 39

  • کاپیتولاسیون در معنی اصطلاحی عبارت از معاهداتی است که به موجب آن دولتی در کشور خارجی از بعضی از حقوق مالکیت که اهمّ آن حق قضاوت و اجرای مجازات است بهره مند می شود، به طوری که اتباع آن دولت از پاره ای حقوق و مزایا به طور اختصاصی استفاده می کنند. آقایی، بهمن و غلامرضا بابایی؛ فرهنگ علوم سیاسی؛ تهران: ویس، 1366، ص 595.
  • 13 آبان 1343 حضرت امام توسط نیروهای امنیتی شاه در قم دستگیر و مستقیماً به فرودگاه مهرآباد تهران اعزام و با یک فروند هواپیمای نظامی، تحت الحفظ به ترکیه تبعید شد.
  • آیت اللّه حاج آقا مصطفی خمینی در روز تبعید امام بازداشت و زندانی شد و پس از چندی در 13 دی ماه 1343 به ترکیه نزد پدر تبعید گردید.
  • . هاشمی رفسنجانی، اکبر؛ خطبه های نماز جمعه؛ ج 5، صص 201ـ204.