نماز میّت

‏‏نماز میّت‏

‏
‏‎

‎‏نماز گزاردن بر هر میّت مسلمان واجب است؛ اگرچه ـ بنابر قول اصح ـ مخالف حق‏‎ ‎‏باشد. و نماز بر تمام اقسام کفار حتی مرتد و کسی که محکوم به کفر شده و خود را به‏‎ ‎‏اسلام نسبت می دهد مانند ناصبی ها و خوارج جایز نیست. و میّتی که در بلاد مسلمین پیدا‏‎ ‎‏شود حکم مسلمان را دارد و همچنین بچه ای که در سرزمین مسلمان ها پیدا شود حکم‏‎ ‎‏مسلمان را دارد، ولی بچه ای که در سرزمین کفار پیدا شود چنانچه در آن جا مسلمانی‏‎ ‎‏وجود دارد که احتمال می رود این بچه از او باشد، حکم این کودک مشکل است. و کودکان‏‎ ‎‏مسلمین حتی اگر ولد زنا باشند، در صورتی که شش ساله باشند، مانند مسلمین نماز بر‏‎ ‎‏آن ها واجب است و در استحباب نماز بر طفل مرده که زنده به دنیا آمده تا وقتی که به حد‏‎ ‎‏شش سالگی نرسد، تأمل است، ولی اگر مرده به دنیا آمده هرچند قبل از ولادت، روح در‏‎ ‎‏او دمیده شده باشد، نماز بر او مستحب نیست. و قبلاً گفته شد که قسمتی از بدن اگر سینه یا‏‎ ‎‏شامل سینه باشد یا قسمتی از سینه که جای قلب است باشد، اگرچه فعلاً قلب در آن نباشد،‏‎ ‎‏حکم تمام بدن را دارد و نماز بر آن واجب است.‏

‏‏مسأله 1 ـ ‏‏وقت نماز میّت بعد از غسل و کفن است، بنا بر این نماز قبل از آن دو کفایت‏‎ ‎‏نمی کند. و چنانچه غسل و کفن ممکن نباشد نماز ساقط نمی شود، همان طور که اگر دفن‏‎ ‎‏میّت ممکن نباشد باز هم نماز ساقط نمی گردد، پس اگر در بیابان، میّتی پیدا شود که غسل‏‎ ‎‏و کفن و دفن او ممکن نباشد باید نماز بر او خوانده شده و رها شود. خلاصه آن که هر یک‏‎ ‎‏از واجبات که ممکن نباشد ساقط می شود و آنچه امکان دارد باید انجام گیرد.‏

‏‏مسأله 2 ـ ‏‏نمازگزار بر میّت باید مؤمن باشد، بنا بر این نماز مخالف (غیر مؤمن) ـ تا چه‏‎ ‎‏رسد به کافر ـ کفایت نمی کند. و بنابر اقوی بلوغ در نمازگزار شرط نیست، پس نماز بچۀ‏‎ ‎‏ممیّز صحیح است، لیکن در کفایت کردن نماز بچۀ ممیّز از مکلفین بالغ، تأمل است. و‏‎ ‎‏ذکوریت در نمازگزار شرط نیست، بنا بر این نماز خواندن زن ولو این که میّت مرد باشد‏‎ ‎‏صحیح است و در صحت نماز زن، نبود مردان، شرط نیست، ولی سزاوار بلکه احتیاط‏‎ ‎‏(مستحب) آن است که اگر مرد باشد بر زن مقدّم گردد.‏

‏‏مسأله 3 ـ ‏‏نماز بر میّت اگرچه واجب کفایی است، ولی مانند سایر امور تجهیز میّت‏‎ ‎
‏‎

‎‏کسی که در ارث بردن از او اولویت دارد، در نماز نیز از دیگران اولی است، بنا بر این اگر‏‎ ‎‏خود او خواست نماز بخواند یا کسی را برای نماز تعیین کند، مزاحمت او جایز نیست،‏‎ ‎‏بلکه بنابر اقوی صحّت عمل دیگری مشروط به اذن او است. و اگر میّت وصیت کرده باشد‏‎ ‎‏که شخص معیّنی بر او نماز بخواند، بنابر احتیاط (واجب) باید ولیّ به او اذن دهد و او هم‏‎ ‎‏از ولیّ اذن بگیرد.‏

‏‏مسأله 4 ـ ‏‏مستحب است نماز میّت به جماعت خوانده شود و احتیاط (مستحب) آن‏‎ ‎‏است که تمام شرایطی که در امام جماعت، معتبر است از قبیل عدالت و مانند آن، در امام‏‎ ‎‏نماز میّت هم معتبر باشد، بلکه احتیاط (مستحب) آن است که شرایطی که در نماز‏‎ ‎‏جماعت معتبر است از قبیل نبود حائل (بین نمازگزاران) و مانند آن، در نماز جماعت بر‏‎ ‎‏میّت هم معتبر می باشد؛ اگرچه بعید نیست به جز آنچه که در صدق عرفی جماعت لازم‏‎ ‎‏است مانند فاصله زیاد نداشتن و نبودن حائل ضخیم، شرایط امام جماعت و نماز جماعت‏‎ ‎‏در نماز جماعت میّت، شرط نباشد. و در نماز جماعت بر میّت، امام جماعت چیزی را به‏‎ ‎‏جای مأموم نمی خواند (و مأمومین باید اذکار و ادعیه را خود بخوانند).‏

‏‏مسأله 5 ـ ‏‏جایز است بر یک میّت، هم زمان چند نفر به صورت فرادا و بلکه به صورت‏‎ ‎‏چند جماعت، نماز بخوانند و برای هر یک جایز است قصد وجوب کند مادامی که کسی‏‎ ‎‏نمازش را تمام نکرده باشد، که اگر تمام کرده باشد بقیه باید قصد استحباب یا قربت بنمایند‏‎ ‎‏و همچنین است حکم افراد متعددی که در یک نماز جماعت بر میّت، نماز می خوانند.‏

‏‏مسأله 6 ـ ‏‏جایز است مأموم در اثنای نماز جماعت بر میّت، قصد فرادا کند به شرط‏‎ ‎‏آن که به مقداری که به نماز ضرر می رساند از میّت فاصله نداشته باشد. و به شرط آن که از‏‎ ‎‏محاذات با میّت ـ که در نماز میّت به طور فرادا شرط است ـ خارج نباشد.‏

‏‎

‎