احکام نجاسات

‏‏احکام نجاسات‏

‏‏مسأله 1 ـ‏‏ در صحت نماز و طواف ـ چه واجب و چه مستحب ـ پاک بودن بدن، حتی‏‎ ‎‏مو و ناخن و بقیۀ توابع بدن، و پاک بودن لباس ساتر عورت و غیر ساتر شرط است، مگر‏‎ ‎‏در نجاسات و متنجّس هایی که استثنا شده است. و مقدار کم نجاست اگرچه به اندازۀ سر‏‎ ‎‏سوزن باشد مانند زیاد آن است، مگر در آنچه که استثنا شده. و نیز در صحت نماز، پاک‏‎ ‎‏بودن جایی که پیشانی را در حال سجده بر آن می گذارند، شرط است نه جاهای دیگر، که‏‎ ‎‏اگر نجاست آن ها باعث سرایت نجاستی که از آن عفو نشده، به بدن یا لباس نمازگزار‏‎ ‎‏نباشد، مانعی ندارد. و برطرف کردن نجاست (تطهیر کردن) از تمام قسمت های مساجد،‏‎ ‎‏چه زمین و چه ساختمان آن واجب است ـ حتی بنابر احتیاط (واجب) طرف بیرون دیوار‏‎ ‎‏مسجد هم، چنین است ـ همان طور که نجس کردن مساجد حرام است. و مشاهد مشرفه و‏‎ ‎‏ضریح های مقدسه و هرچه که تعظیم آن شرعاً واجب دانسته شده است به طوری که‏‎ ‎‏نجس کردن آن منافات با تعظیم آن دارد مثل تربت شریف حسینی بلکه تربت شریف‏‎ ‎‏رسول الله  ‏‏صلی الله علیه و آله وسلم‏‏ و سایر امامان ‏‏علیهم السلام‏‏ و قرآن کریم حتی جلد و قاب آن، حتی بنابر احتیاط‏‎ ‎‏(واجب) کتاب های حدیث ائمۀ معصومین ‏‏علیهم السلام‏‏بلکه بنابر اقوی اگر هتک آور باشد و حتی‏‎ ‎‏در بعضی از این موارد هرچند هتک آور نباشد (همه این ها) ملحق به مساجد است و تطهیر‏‎ ‎‏آنچه که ذکر شد واجب کفایی است و اختصاصی به نجس کنندۀ آن ها ندارد. چنان که ـ در‏‎ ‎‏صورت قدرت داشتن ـ وجوب تطهیر آن ها فوری است. و اگر تطهیر متوقف بر هزینه‏‎ ‎‏باشد، واجب است و آیا هزینه به عهدۀ نجس کنندۀ آن ها است؟ خالی از وجه نیست. و اگر‏‎ ‎‏تطهیر مسجد مثلاً متوقف بر کندن زمین آن یا خراب کردن قسمتی از مسجد باشد جایز‏‎ ‎‏بلکه واجب است و بنابر وجهی قوی خسارت تعمیر مسجد به عهدۀ کسی است که آن را‏‎ ‎

‏
‏‎

‎‏نجس کرده است. و اگر نجاستی را مثلاً در مسجد ببیند و وقت نماز هم رسیده باشد باید‏‎ ‎‏فوراً آن را تطهیر نماید و تطهیر را بر نمازی که وقتش وسیع است، مقدم بدارد. و اگر با‏‎ ‎‏داشتن قدرت، تطهیر نکرد و به نماز مشغول شد، معصیت کرده، لیکن بنابر اقوی نمازش‏‎ ‎‏صحیح است. و اگر وقت نماز تنگ است باید آن را بر تطهیر مسجد مقدم کند.‏

‏‏مسأله 2 ـ ‏‏بنابر احتیاط (واجب) حصیر و فرش مسجد مانند خود مسجد است که‏‎ ‎‏نجس کردن آن حرام و تطهیر آن ـ اگرچه به بریدن جای نجس باشد ـ واجب است.‏

‏‏مسأله 3 ـ ‏‏فرقی بین مسجد آباد و مخروبه و متروک نیست، بلکه مسجدی که عنوان‏‎ ‎‏آن تغییر داده شده ـ مثل این که غصب گردیده و خانه یا کاروانسرا یا دکان شده باشد ـ بنابر‏‎ ‎‏احتیاط (واجب) همین حکم را دارد.‏

‏‏مسأله 4 ـ ‏‏اگر معلوم باشد که واقف مسجد، بعضی از قسمت های آن را جزء مسجد‏‎ ‎‏قرار نداده، آن قسمت حکم مسجد را ندارد. و اگر مسجد بودن قسمتی مشکوک باشد در‏‎ ‎‏صورتی که نشانه ای بر مسجدیّت آن نباشد ملحق به مسجد نمی شود.‏

‏‏مسأله 5 ـ ‏‏همان طور که نجس کردن قرآن کریم حرام است، نوشتن آن با رنگ نجس‏‎ ‎‏(هم) حرام است و اگر از روی ندانستن یا عمد، با رنگ نجس نوشته شده باشد، در‏‎ ‎‏صورتی که قابل محو است باید آن را محو نمود و در غیر آن، مثل رنگ چاپ (که محو‏‎ ‎‏نمی شود) باید تطهیر شود.‏

‏‏مسأله 6 ـ ‏‏کسی که عمداً با نجاست نماز بخواند نمازش باطل است و اعادۀ آن ـ چه‏‎ ‎‏در وقت و چه خارج وقت ـ واجب است. و کسی که نجاستی را فراموش کرده مانند کسی‏‎ ‎‏است که عمداً چنین کرده است. و کسی که نجاست را تا وقتی که از نماز فارغ شود‏‎ ‎‏نمی دانسته نمازش را ـ چه در وقت و چه خارج وقت ـ اعاده نمی کند؛ اگرچه احتیاط‏‎ ‎‏(مستحب) اعاده کردن آن است. و اگر در اثنای نماز علم به نجاست پیدا کند، چنانچه نداند‏‎ ‎‏که از قبل بوده یا همان موقع نجس شده و برطرف کردن آن به وسیلۀ در آوردن لباس یا‏‎ ‎‏غیر آن به طوری که منافات با خواندن نماز نداشته باشد ممکن باشد و ستر عورت هم‏‎ ‎‏باقی بماند، باید این کار را بکند و بقیۀ نماز را بخواند. و اگر برطرف کردن آن ممکن نباشد‏‎ ‎

‏
‏‎

‎‏در وسعت وقت باید آن نماز را رها کرده و از نو نماز بخواند و اگر وقت وسعت نداشته‏‎ ‎‏باشد و بیرون آوردن لباس و برهنه خواندن نماز ممکن باشد باید بنابر اقوی چنین کند و‏‎ ‎‏اگر ممکن نباشد، باید به همان صورت، نماز بخواند. وهمچنین است اگر نجاست در اثنا به‏‎ ‎‏او برسد، و چنانچه بداند که نجاست قبل از آن بوده (و همان موقع نجس نشده) در‏‎ ‎‏صورت وسعت وقت، باید از نو، نمازش را بخواند و فرقی بین فروض آن نیست.‏

‏‏مسأله 7 ـ ‏‏اگر ساتر عورتی که دارد منحصر در همان نجس باشد، چنانچه درآوردن آن‏‎ ‎‏به خاطر سردی هوا و مانند آن ممکن نباشد، در صورت تنگی وقت یا در صورتی که‏‎ ‎‏احتمال از بین رفتن عذر را ـ به نحو احتمال عقلایی ـ نمی دهد، باید با همان ساتر نجس‏‎ ‎‏نماز را بخواند و اعاده ندارد و اگر درآوردن آن ممکن است بنابر اقوی در تنگی وقت باید‏‎ ‎‏برهنه نماز بخواند، بلکه با وسعت وقت هم اگر احتمال از بین رفتن عذر را ندهد، باید‏‎ ‎‏نماز را به طور برهنه بخواند و قضا بر او نیست.‏

‏‏مسأله 8 ـ ‏‏اگر لباس پاک با لباس نجس مشتبه شود در صورتی که غیر از آن دو، لباس‏‎ ‎‏دیگری ندارد، باید با هر دوی آن ها نماز بخواند (نماز را تکرار کند). و اگر این اندازه وقت‏‎ ‎‏نباشد، بنابر احتیاط (واجب) باید در صورت امکان، برهنه نماز بخواند و در خارج وقت با‏‎ ‎‏لباس پاک قضا نماید. و در صورتی که برهنه خواندن، ممکن نباشد باید با یکی از آن ها‏‎ ‎‏نماز را بخواند و بنابر احتیاط (واجب) با لباس پاک قضا نماید. و در چنین فرضی اگر سه‏‎ ‎‏جامه یا بیشتر داشته باشد که مورد شبهه باشند (یعنی معلوم نباشد که نجس کدام یک از‏‎ ‎‏آن ها است ) باید نماز را تکرار کند تا علم پیدا کند که با لباس پاک نماز خوانده است.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎