اقسام حج

‏‏اقسام حج‏

‏‏حج سه قسم است: «تمتع» و «قران» و «افراد». و اوّلی بر کسی که از مکه دور است‏‎ ‎‏واجب می باشد و دو تای دیگر بر کسی که حاضر است یعنی دور نیست واجب می باشد. و‏‎ ‎‏حد دوری از هر طرف مکه بنابر اقوی چهل و هشت میل می باشد، و کسی که در سر این‏‎ ‎‏حد است ظاهر این است که وظیفه اش تمتع است، و اگر در این که منزلش داخل حد یا‏‎ ‎‏خارج از آن است شک نماید، واجب است فحص نماید. و اگر متمکن از فحص نباشد‏‎ ‎‏باید مراعات احتیاط نماید. آنچه که گذشت نسبت به حجة الاسلام است و اما حج نذری و‏‎ ‎‏مانند آن، پس شخص حق دارد هر نوع حجّی را که می خواهد نذر نماید، و همچنین است‏‎ ‎
‏‎

‎‏حال هر دو عِدل آن (یعنی قسم و عهد) و اما حج افسادی تابع حجّی است که آن را فاسد‏‎ ‎‏کرده است.‏

‏‏مسأله 1 ـ‏‏ کسی که دو وطن دارد که یکی از آن ها در کمتر از حد و دیگری در خارج از‏‎ ‎‏حد یا در سرحدّ می باشد لازم است که در هر کدام که بیشتر سکونت دارد واجب آن را‏‎ ‎‏انجام دهد، به شرطی که دو سال در مکه اقامت نکرده باشد، پس اگر هر دو وطن مساوی‏‎ ‎‏باشند چنانچه از هر دو وطن مستطیع باشد بین دو وظیفه مخیّر می باشد، اگرچه افضل آن‏‎ ‎‏است که تمتع را اختیار نماید و اگر از یکی از آن ها مستطیع باشد نه از دیگری لازم است که‏‎ ‎‏وظیفۀ وطن استطاعت را انجام دهد.‏

‏‏مسأله 2 ـ‏‏ کسی که اهل مکه باشد و به بعضی از شهرها برود (از حد خارج شود) سپس‏‎ ‎‏به مکه برگردد احتیاط (واجب) آن است که واجب شخص مکّی را به جا آورد بلکه خالی‏‎ ‎‏از قوت نیست.‏

‏‏مسأله 3 ـ‏‏ شخص آفاقی (بیرون از حد) در صورتی که مقیم مکه شود چنانچه این‏‎ ‎‏اقامت بعد از استطاعتش و وجوب حج تمتع بر او باشد، بدون اشکال حکم وجوب تمتع‏‎ ‎‏بر او باقی است؛ چه اقامتش در مکه به قصد توطّن باشد چه به قصد مجاورت ولو این که‏‎ ‎‏اقامتش بیشتر از دو سال باشد. و چنانچه مستطیع نبوده و بعد از اقامتش در مکه مستطیع‏‎ ‎‏شود، واجب او بعد از این که وارد سال سوم اقامتش شود به واجب شخص مکّی تبدیل‏‎ ‎‏می شود؛ لیکن به شرط آن که اقامتش به قصد مجاورت باشد و اما اگر به قصد توطن باشد‏‎ ‎‏بعد از این قصد، از همان اول، تبدیل به واجب شخص مکّی می شود. و در جایی که‏‎ ‎‏واجبش تبدیل به واجب شخص مکّی می شود نسبت به استطاعت هم حکم شخص مکی‏‎ ‎‏بر او بار است، بنا بر این در وجوب حج، استطاعتش از مکه کفایت می کند و در وجوب‏‎ ‎‏حج بر او شرط نیست که از شهر خودش استطاعت حاصل شود. و اگر بعد از اقامت در‏‎ ‎‏مکه ـ قبل از گذشت دو سال ـ استطاعت حاصل شد؛ لیکن به شرط آن که اگر مبادرت به‏‎ ‎‏حج می نمود پیش از گذشتن دو سال، حج واقع می شد، (در چنین وضعیتی) ظاهراً مانند‏‎ ‎‏این است که استطاعتش در شهر خودش حاصل شود، پس بر او حج تمتع واجب است‏‎ ‎
‏‎

‎‏ولو این که استطاعت تا سال سوم یا بیشتر باقی بماند. و اما شخص مکّی در صورتی که به‏‎ ‎‏دیگر شهرها به عنوان این که مجاور آن ها باشد برود، حکم آن شهرها در متعیّن شدن تمتع‏‎ ‎‏بر او بار نمی شود، مگر این که آن جا را وطن خود قرار دهد و بعد از آن، استطاعت حاصل‏‎ ‎‏شود که در این صورت تمتع بر او متعیّن است ولو در سال اول باشد.‏

‏‏مسأله 4 ـ‏‏ کسی که در مکه اقامت دارد، در صورتی که حج تمتع بر او واجب شود ـ مثل‏‎ ‎‏این که استطاعتش در شهر خودش حاصل شده باشد یا در مکه قبل از آن که واجبش تبدیل‏‎ ‎‏شود استطاعت پیدا کرده باشد ـ بر او واجب است برای احرام عمرۀ تمتع به میقات برود و‏‎ ‎‏احتیاط (واجب) آن است که به محلی که میقات سرزمینش است برود و از آن جا احرام‏‎ ‎‏ببندد، بلکه خالی از قوت نیست. و اگر توانایی نداشته باشد، برگشتن تا ادنی الحل کفایت‏‎ ‎‏می کند و احتیاط (مستحب) آن است که به آن جایی که از خارج حرم تمکن دارد و نرسیده‏‎ ‎‏به میقات است برگردد، و اگر تا ادنی الحل نمی تواند خارج شود از همان موضع و جای‏‎ ‎‏خودش محرم شود و احتیاط (مستحب) آن است که تا جایی که می تواند، برود.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎