داروهایی که در طول 10 سال مصرف میشد
حضرت امام از سال 1358 به بعد به علت تنگی رگهای قلب وکم خونی عضله قلب تحت نظر تیم پزشکی بودند که در سالهای اخیر بر تعداد تیم پزشکی افزوده شد. اکثر افراد تیم پزشکی را متخصصین قلب تشکیل میدادند.
به علت تنگ تر شدن عروق قلب دردهای قلبی ناشی از کاهش خون رسانی به عضله قلب مکرّرتر و فاصله آنها نزدیک تر و به داروها مقاوم تر میشد. ما اطبا با جلسات مکرر راجع به تغییر داروها و یا افزایش مقدار دارو تصمیمات جدید می گرفتیم و در تمام این تصمیمات برادر ارجمند جناب آقای حاج احمد خمینی شرکت داشتند.
داروهایی که در این اواخر «اوایل فروردین 65» حضرت امام عزیز مصرف می کردند در فواصل کوتاه و به مقدار زیاد بود. و برای آنکه ساعات مصرف آنها اشتباه نشود جعبهای درست کرده بودیم که حاوی کشوهای متعددی بود و روی هر کشو ساعت مصرف نوشته شده بود و در داخل هر کشو داروهای مصرف شده در آن ساعت گذاشته میشد.
2 بعدازظهر
|
12 ظهر
|
10 صبح
|
8 صبح
|
|
|
|
|
10 شب
|
8 شب
|
6 بعد ازظهر
|
4 بعدازظهر
|
|
|
|
|
6 صبح
|
4 نیمه شب
|
2 نیمه شب
|
12 نیمه شب
|
|
|
|
|
داروهای مصرفی حضرت امام هر دو ساعت از یک نوع یا در بعضی موارد در ساعتهای بخصوص چند دارو بود. داروهای حضرت امام بظاهر زیاد و فواصل آنها کوتاه به نظر میرسید، ولی داروها از کم شروع شده بود و به علت دردهای قلبی با فواصل کم و مدت طولانی بتدریج در سالهای گذشته بمقدار آنها اضافه شده بود و از طرفی هر دارو با یک هدف مشخص علمی تجویز شده بود. در مشاورههایی که با متخصصین داشتیم، چندین بار تصمیم گرفتیم همانگونه که بتدریج مقدار یک دارو را افزایش و فاصله مصرف آنها را کم کردیم، معکوس عمل کنیم یعنی بتدریج از مقدار کم کنیم و فواصل دارو را نیز زیاد کنیم. تصمیم در جلسات گرفته میشد و اکثراً با کاهش کم مقدار دارو و افزایش فواصل درد قلبی ظاهر میشد. درست است که نمیتوانستیم صد در صد بروز دردهای جدید را منوط به تغییر مقدار فواصل دارو بدانیم ولی ترس از آن داشتیم که خدای نکرده با کاهش دارو و افزایش فواصل، حادثهای وخیم به صورت سکته قلبی یا سنکوب یا مرگ حادث شود.
داروهای حضرت امام در سالهای گذشته از مقدار بسیار کم شروع و به مقدار بسیار کم اضافه میشد. برای مثال.
قرص - ایزوسور باید 5 میلی گرمی زیرزبانی در 1359 از یک هشتم قرص هر 4 ساعت زیر زبان شروع شد و بعد از مدتی یک ششم و بعد یک چهارم و سپس یک دوم و بعد از مدتها به یکی رسید. زیرا این دارو در عده زیادی از مردم ایجاد سر درد و در موارد نادر ایجاد سنکوب میکند.
فاصله ایزوسور باید نیز بتدریج کم میشد، زیرا فاصله دردها کم تر و شدت دردهای قلبی بیشتر میشد و ما مجبور بودیم تغییرات فوق را ایجاد کنیم. در این اواخر حضرت امام هر دو ساعت یک قرص ایزوسور باید زیر زبانی مصرف می کردند.
حضرت امام خمینی مبتلا به افزایش فشار خون شریانی نیز بودند در عراق برای درمان افزایش فشار خون شریانی حضرت امام متیل دوپا (الدومت) مصرف شده بود که یک بار به علت سقوط بیش از حد فشار خون شریانی مبتلا به سنکوب موقع ایستادن شده بودند. به علت افزایش فشار خون شریانی در مدتی که در فرانسه تشریف داشتند طبیبی از ترکیبات بتابلوکرهای اختصاصی استفاده کرده بود و همانگونه که قبلاً ذکر شد نارسایی قلب در حضرت امام بوجود آورد که قطع شد. در اوایل سال 1361 به علت بالا بودن فشار خون شریانی و تکرار دردهای قلبی علاوه بر تنگی عروق قلب موضوع انقباض (اسپاسم) رگهای قلب نیز مطرح بود. می دانیم در حدود 90 درصد موارد بهمراه تنگی ناشی از تصلب شرائین (آترواسکلروزیس) رگهای قلب، اسپاسم (انقباض) رگها نیز وجود دارد. بهمین دلیل برای برطرف کردن اسپاسم احتمالی رگهای قلب و درمان افزایش فشار خون سریانی تصمیم به تجویز داروی جدید و شناخته شده نیفیدیپین (آدالات) گرفتیم که در تجارت بدو صورت موجود است.
1 - کپسول 2 - قرصهای بطی الاثر. برای آنکه از عوارض دارو و عکس العمل دارو حتی الامکان جلوگیری کنیم از قرصهای بطئ الاثر 20 میلی گرمی استفاده کردیم.
ابتدا قرصها را به یک هشتم تقسیم کردم و هر 12 ساعت یک هشتم تجویز شد و چون عوارضی ایجاد نشد بتدریج در روزهای بعد به یک ششم و یک چهارم و یک دوم و در نهایت بعد از چند هفته به یک قرص هر 12 ساعت افزایش یافت. و در روزهای بعد نیز اضافه شد.
مطالعات قدیم و جدید نشان دادهاند که مصرف روزانه آسپیرین برای جلوگیری از سکتههای قلبی و مغزی مفید است. ولی راجع به مقدار مصرف دارو متفقالقول نیستند. در بعضی کتب کلاسیک تا 5 / 1 گرم در روز را توصیه می کنند و در بعضی مقالات و کتب مقدار کمتری را تجویز میکنند، ما از قرصهایی استفاده کردیم که همراه داروهای ضد ترشی معده بوده (اسکریپتین) و روزانه با هر غذا یک قرص مصرف میکردند، هدف آن بود که نه تنها از سکته های قلبی جلوگیری شود بلکه ان شاءالله بتوانیم از سکتههای مغزی جلوگیری کنیم. 325 میلی گرم آسپیرین + انتی اسید = یک قرص. حضرت امام خمینی از 1358 تا 1368 روزانه آسپیرین مصرف میکردند و چون عوارض خونریزی و ناراحتی گوارشی نداشتند از نظر پیشگیری سکتههای مغزی و قلبی ادامه یافت.
چون از 1359 به بعد دردهای قفسه صدری حضرت امام با داروهای تجویز شده غیر قابل کنترل بود بعد از مشاورههای مکرر در جلساتی که با اطبا داشتیم به این نتیجه رسیدیم که از پماد نیتروگلیسرین نیز استفاده کنیم، به این ترتیب که ا مقدار کم (به اندازه یک گندم) هر 6 ساعت شروع و بتدریج به مقدار آن افزودیم در این اواخر به 2 اینچ هر 6 ساعت افزایش یافته بود. حضرت امام شخصاً 2 اینچ پماد نیتروگلیسرین (نیترول) را روی کاغذ روغنی مخصوص میگذاشتند و روی ساق
پا قرار میدادند که بتدریج دارو جذب میشد، و هر 6 ساعت عوض میکردند.
از اواخر 1358 نوعی نیتروگلیسرین تاخیرالاثر به نام ایزوکت مصرف میکردند که این دارو هم از کم شروع و بتدریج بمقدارش اضافه شده بود، هر 6 ساعت 30 میلی گرم میل میکردند.
مدارکی در دست داشتیم که نوار قلبی حضرت امام خمینی در عراق نامنظمیهایی داشته است و همان گونه که قبلاً ذکر شد در مدتی که در قم در منزل مرحوم اشراقی ضربان قلب حضرت امام را تحت کنترل داشتیم، نامنظمی هایی مشاهده شد که با تجویز قرص کینیدین تحت کنترل درآمد و منظم شد.
در سالهای بعد گاهی نامنظمیها شدید میشد که در مشورتهای پزشکی به این نتیجه رسیدیم که مقدار دارو را افزایش دهیم. به همین دلیل به 300 میلی گرم هر 6 ساعت افزایش یافت و در سالهای اخیر به همان مقدار تجویز میشد.
حضرت امام از 1358 تا 6 / 1 / 65 به دنبال جلسه مشورتی پزشکان داخلی و خارجی قرص انتوران ANTURAN مصرف میکردند. قبلاً ثابت شده بود که تجویز این دارو بعد از انفارکتوس قلبی میتواند از طریق اثری که روی پلاکتهای خونی دارد مانع مرگهای ناگهانی شود.
گو اینکه علامت بارزی دال بر نارسائی بطن چپ نداشتند ولی بعلت کهـولت و حملههای گاهگاهPAROXYSMAL NOCTURNAL TACHYCARDIA . از 1358 روزی نصف قرص LANOXIN و در این اواخر نصف قرص یک روز در میان مصرف میکردند.