حاج آقا علمای نجف امام را بیشتر چه خطاب میکردند؟
سید میگفتند.
حضرت امام در نجف عربی صحبت میکردند؟
امام آخرهای اقامتشان در نجف احیاناً عربی صحبت میکردند. ایشان
خاطرات سال های نجـفج. 1صفحه 151 صحبتهای آنان را متوجه میشدند اما چون لحن و لهجه عراقیها لهجه خاصی است و عربی کتابی و قرآنی نیست اوایل این گونه نبود. بعدها که رفت و آمدها و ارتباطها زیاد شد حضرت امام صحبتهای آنها را متوجه میشدند یعنی آنها پیش امام میآمدند و به عربی صحبت میکردند و صحبتهایشان نیاز به ترجمه نداشت چون امام حرفهای آنان را متوجه میشدند اما امام وقتی میخواستند جوابی به آنها بدهند و سخنی بگویند طبعاً مترجمی را انتخاب میکردند.
حاج آقا، بین نوشتن و سخن گفتن فرق چندانی نیست، حضرت امام که کتابهایشان را به عربی نوشتهاند؟
بله، عرض میکنم که لحن و لهجه عراقیها با کتاب فاصله زیادی دارد. به طور کلی این نکته شاخص است که زبان مکالمه و محاوره انسانها در جامعه با آن زبان نوشتاری خیلی تباین و تفاوت دارد. زبان عربی کتابی که همان قرآن و روایات است عربی فصیح است اما با محاورات زبان محلی تفاوتی کلی دارد و الآن هم خود کشورهای عربی لهجهها و محاورههایشان با هم تفاوت دارد. یعنی اگر فردی از عراق با یک مغربی به همان زبان عربی صحبت کند بسیاری از کلمات آنها را متوجه نمیشود، مغربی هم بسیاری از کلمات و اصطلاحات عراقی را متوجه نمیشود. این موضوع درباره مصریها هم صدق میکند.
حضرت امام زبان عربی را مطالعه میکردند، میفهمیدند، میدانستند، به آن زبان مینوشتند اما محاورات و کلمات محلی و منطقهای متفاوت بود و نیاز داشت مدتی بگذرد تا ایشان با همه آن اصطلاحات آشنا شوند. ایشان در گفتار افراد به زبان عربی گهگاهی کلماتی را متوجه میشدند اما نمیتوانستند آنها را به هم ربط دهند.
به خصوص لهجهای که در نجف بود اندکی فرق میکرد؟
کل عراق یک لحن و لهجه خاصی دارند که این لهجه و لحن با عربستان، مصر، سوریه، مغرب و غیره تفاوت دارد.
خاطرات سال های نجـفج. 1صفحه 152