رابطه استاد و شاگرد

‏‏حضرت امام پیش از ظهرها در مسجد شیخ اعظم (انصاری) در نجف اشرف جلسه ‏‎ ‎‏درس خارج مکاسب داشتند. این درس به قلم خود امام چاپ و منتشر شد. در این ‏‎ ‎‏درس شهید حاج آقا مصطفی هم شرکت می کرد و واقعا شاخص بود و او از کسانی بود ‏‎ ‎‏که برای ایجاد زمینه بیشتر برای بحث، اشکال می کرد. روش تحقیقی حضرت امام در ‏‎ ‎‏درس این بود که اقوال متاخرین از علما را نقل و سپس نقد و بررسی می کردند.‏

‏‏یکی از ویژگی‏‏ ‏‏های خاص حضرت امام که خلاف سیره علمای نجف بود، این بود ‏‎ ‎‏که در حین درس به شاگرد مجال سوال می‏‏ ‏‏دادند. سوالات آن ها را به دقت گوش داده و ‏‎ ‎‏جواب را بیان می‏‏ ‏‏کردند. آن بزرگوار، در واقع به شاگرد پر و بال می‏‏ ‏‏داد. در جلسات ‏‎ ‎‏درس دیگران این روش اعمال نمی‏‏ ‏‏شد. اصلا قبل از پایان درس، سوال کردن یا‏‎ ‎‏اشکال کردن ممنوع بود. اما حضرت امام هم در حین درس و هم بعد از درس، به ‏‎ ‎‏اشکالات گوش فرا داده و جواب مناسب را بیان می‏‏ ‏‏کردند. آن عزیز واقعا به شاگردان ‏‎ ‎‏اهمیت می‏‏ ‏‏دادند. مثلا خود من که در رابطه با درس‏‏ ‏‏های حضرت امام جزوات مختصری ‏‎ ‎
‏‎

‎‏در فقه نوشته بودم، به ایشان عرض کردم که من بعضی از این مباحث را نوشته‏‏ ‏‏ام، بعدا‏‎ ‎‏در کوچه ایشان برگشتند و به من فرمودند، آن نوشته‏‏ ‏‏ها را بده به من ببینم. عرض کردم، ‏‎ ‎‏می‏‏ ‏‏آورم و تقدیم می‏‏ ‏‏کنم. بعد جزوه‏‏ ‏‏ها را بردم خدمت ایشان، حضرت امام با دقت ‏‎ ‎‏مطالعه فرموده و دو صفحه اشکال نوشته بودند. توضیح هم داده بودند که من رساله را‏‎ ‎‏مطالعه کردم و اشکالاتش هم این‏‏ ‏‏هاست.‏

‏‎

‎