مساله 1 ـ کسی که موقع غروب شب عید فطر بالغ و عاقل و هشیار است و فقیر و بندۀ کس دیگر نیست، باید برای خودش و کسانی که نان خور او هستند هر نفری یک صاع که تقریباً سه کیلو است، گندم یا جو یا خرما یا کشمش یا برنج یا ذرت و مانند اینها، به مستحق بدهد و اگر قیمت یکی از اینها را هم بدهد کفایت می کند.
مساله 2 ـ کسی که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسبی هم ندارد
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 188 که بتواند مخارج سال خود و عیالاتش را بگذراند، فقیر است و دادن زکات فطره بر او واجب نیست.
مساله 3 ـ انسان باید فطرۀ کسانی را که در غروب شب عید فطر نان خور او حساب می شوند بدهد؛ کوچک باشند یا بزرگ، مسلمان باشند یا کافر، دادن خرج آنان بر او واجب باشد یا نه، در شهر خود او باشند یا در شهر دیگر.
مساله 4 ـ اگر کسی موقع غروب شب عید فطر دیوانه یا بیهوش باشد، زکات فطره بر او واجب نیست.
مساله 5 ـ اگر کسی را که نان خور او است و در شهر دیگر است وکیل کند که از مال او فطرۀ خود را بدهد، چنانچه اطمینان داشته باشد که فطره را می دهد، لازم نیست خودش فطرۀ او را بدهد.
مساله 6 ـ فطرۀ مهمانی که پیش از غروب شب عید وارد شده و نان خور او حساب می شود بر او واجب است.
مساله 7 ـ اگر پیش از غروب به یک لحظه، بچه بالغ شود یا دیوانه عاقل گردد یا فقیر غنی شود، در صورتی که شرایط واجب شدن فطره را دارا باشد باید زکات فطره را بدهد.
مساله 8 ـ کسی که دیگری باید فطرۀ او را بدهد، واجب نیست فطرۀ خود را بدهد.
مساله 9 ـ اگر فطرۀ انسان بر کسی واجب باشد و او فطره را ندهد بر خود انسان واجب نمی شود، اگر چه غنی هم باشد.
مساله 10 ـ کسی که سید نیست نمی تواند به سید فطره بدهد، حتی اگر سیدی نان خور او باشد، نمی تواند فطره او را به سید دیگر بدهد.
مساله 11 ـ اگر زکات فطره را به یکی از هشت مصرفی که سابقاً برای زکات مال گفته شد برسانند، کافی است.
مساله 12 ـ فقیری که به او فطره می دهند لازم نیست عادل باشد، ولی
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 189 احتیاط واجب آن است که به شرابخوار و کسی که آشکارا معصیت می کند فطره ندهند.
مساله 13 ـ به کسی که فطره را در معصیت مصرف می کند نباید فطره بدهند.
مساله 14 ـ احتیاط واجب آن است که به یک فقیر، کمتر از یک صاع که تقریباً سه کیلو است فطره ندهند، ولی اگر بیشتر بدهند اشکال ندارد.
مساله 15 ـ مستحب است در دادن زکات فطره، خویشان فقیر خود را بر دیگران مقدم دارد و بعد همسایگان فقیر را و بعد اهل علم فقیر را، ولی اگر دیگران از جهتی برتری داشته باشند، مستحب است آنها را مقدم بدارد.
مساله 16 ـ انسان باید زکات فطره را به قصد قربت، یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم بدهد و موقعی که آن را می دهد نیت دادن فطره نماید.
مساله 17 ـ اگر پیش از ماه رمضان فطره بدهد صحیح نیست، و احتیاط واجب آن است که در ماه رمضان هم فطره را ندهد، ولی اگر پیش از رمضان یا در ماه رمضان به فقیر قرض بدهد و بعد از آنکه فطره بر او واجب شد طلب خود را بابت فطره حساب کند، مانعی ندارد.
مساله 18 ـ گندم یا چیز دیگری را که برای فطره می دهد، باید به جنس دیگری یا خاک مخلوط نباشد به نحوی که خارج از متعارف است، و اگر از چیز معیب بدهد کافی نیست.
مساله 19 ـ کسی که نماز عید فطر می خواند، بنابر احتیاط واجب باید فطره را پیش از نماز عید بدهد، ولی اگر نماز عید نمی خواند، می تواند دادن فطره را تا ظهر تاخیر بیندازد.
مساله 20 ـ اگر در محل خودش مستحق پیدا شود، احتیاط واجب آن است که فطره را به جای دیگر نبرد.
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 190