در یکی از مناسبتها امام با اشاره به طلاب فرمودند: شما میدانید که در کتب فقهی شخص مکلف یا باید مجتهد باشد یا مقلد یا محتاط و این فتوای همه فقهاست. اگر مجتهد باشد که مجتهد است و اگر مجتهد نیست یا باید تقلید کند و یا راه احتیاط پیش گیرد. در هر سه مورد فتوا دادند. که در کتب فقها هم هست. امام در یکی از این درسها اشاره به مطلب جدیدی فرمود که در هیچ جا نوشته نشده و کمتر کسی گفته و یا هیچ کس این مطلب را نگفته. ایشان فرمود: این عموم مردمند که یا باید تقلید کنند و یا محتاط. اگر مجتهد هستند باشند. اما طلابی که مراحلی از تحصیل را پشت سرگذاشتهاند و در مراحل فقه و اصول وارد شدهاند دیگر حق ندارند که تقلید کنند.
امام میفرماید: «حق ندارند». یعنی اینکه شخص برود بخوابد و بگوید تقلید میکنم. حجت برای ما تمام شده. کسی که وارد اجتهاد شده هر چند که هنوز به درجه اجتهاد نرسیده، ولی حق ندارد قناعت کند و بگوید تقلید میکنم. این شخص باید از شب تا صبح مطالعه کند و بکوشد تا حکم خدا را خودش استنباط کند. اگر دنبال مسائل رفت و نتوانست اجتهاد کند آن وقت است که میتواند تقلید کند؛ ولی از ابتدا و
کتابامام به روایت دانشورانصفحه 42 بدون کوشش نمیتواند، چرا که این، راه تلاش را بر طلاب میبندد. پس باید تا آخرین مرحله مطالعه، بررسی، تفحص و غور کنند. اگر چنین کردند و نتوانستند آن وقت تقلید کنند. اما نمیتوانند از ابتدا از یک رساله عملیه تقلید کنند. در حقیقت این مطالبی را که امام به آن اشاره دارد هم یک مطلب فقهی است و هم تربیتی. یعنی شیوهای است در راه رشد تفکر طلاب. این فرمایش امام برای من بسیار آموزنده بود و کوشیدم که این مطلب را سرمشق خود سازم. اما نمیدانم تا چه اندازه موفق بودهام و دیگران باید قضاوت کنند.
کتابامام به روایت دانشورانصفحه 43