فهارس
فهرست تفصیلی
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: کتاب فارسی

پدیدآورنده : فرهانی، مجتبی

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زمان (شمسی) : 1387

زبان اثر : فارسی

فهرست تفصیلی

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

فهرست تفصیلی

‏ ‏

عنوان ‏صفحه‏

‏ ‏

آیت اللّه سید جلال الدین آشتیانی‏··· 1‏

‏     جاذبه ای حیرت آور··· 1‏

‏     استاد مسَلم در حکمت متعالیه و علوم منقول··· 2‏

‏     پاسخ راجع به تدریس فصوص قونوی··· 2‏

‏     حاج آقا روح اللّه چشم و چراغ حوزه··· 3‏

‏     رفتار امام به گونه ای دیگر··· 3‏

‏     هوش سرشار··· 4‏

‏     بلیغ و فصیح در بیان مطالب··· 4‏

‏     ارائه مطالب اصلی و نخبه··· 5‏

‏     هر علم جا و مقام خاص دارد··· 5‏

‏     تجزیه و تحلیل خوب مسائل توسط آقای مطهری··· 5‏

‏     مانند پدرمان امام را صدا می زدیم··· 5‏

حجت الاسلام والمسلمین محمد آل اسحاق‏··· 6‏

‏     منزل شما کجاست؟··· 6‏

‏     چرا حرف نمی زنید؟··· 6‏

‏     امام گاهی کلمۀ ترکی می گفتند برای شیرینی و مزاح··· 6‏


‏     با تمام وجود به اشکالات گوش می کرد··· 7‏

آیت اللّه صادق احسان بخش‏··· 7‏

‏     شیفتۀ سجایای اخلاقی استاد شدم··· 7‏

‏     مطالب بدیع دربارۀ احکام··· 7‏

‏     طعم شیرین همنشینی با امام··· 8‏

‏     تنهایی به خانه و کلاس می رفتند··· 8‏

حجت الاسلام والمسلمین دکتر احمد احمدی‏··· 9‏

‏     شوخی ملیح··· 9‏

آیت اللّه شهید عطاءاللّه اشرفی اصفهانی‏··· 9‏

‏     آشنایی ما با امام از درس فلسفه بود··· 9‏

‏     تقاضای آقایان مطهری، بهشتی و منتظری··· 10‏

‏     از امام جهت تدریس خارج فقه··· 10‏

حجت الاسلام والمسلمین محمد اشرفی اصفهانی‏··· 10‏

‏     پدرم سه سال و نیم به درس امام می رفتند··· 10‏

‏     یک ساعت درس امام مطابق با··· 11‏

‏     چند ساعت درس دیگران··· 11‏

‏     منحصربه فرد در همه چیز··· 11‏

‏     علم را از قم به نجف آوردند··· 11‏

‏     مقید بودن به بیان کامل مسائل فقهی··· 12‏

‏     تدریس مکاسب و رسائل در مسجد اعظم··· 12‏

‏     شیخ انصاری استاد بزرگ و عالیقدر ما··· 13‏

‏     شاگردهای امام بدنبال مطالعه··· 13‏

‏     تأثیر ابهت امام در توجه شاگردان به درس··· 13‏

‏     تفهیم عالی برای افراد سطح پایین··· 13‏

‏     تعدادی از مستشکلین··· 14‏


‏     برای تشویق شاگردان بلند می شدند··· 14‏

‏     رسیدگی به مشکلات مادی طلاب··· 14‏

حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی امام جمارانی‏··· 14‏

‏     ستاره ای درخشان در میان مراجع و استادان··· 14‏

‏     با ذکاوت ترین افراد··· 15‏

آیت اللّه محمد امامی کاشانی‏··· 15‏

‏     شرکت در درس امام در بیست و سه سالگی··· 15‏

‏     آغاز درس اصول با هفت یا هشت نفر··· 16‏

‏     روحانیت خاص امام باعث جذب شاگردان··· 16‏

‏     تعریف شهید مطهری از مقام علمی امام··· 17‏

‏     نابغه در استعداد··· 18‏

‏     اعلمیت امام بعد از آیت اللّه بروجردی··· 18‏

‏     رد سخنان بزرگان با احترام··· 18‏

‏     دو زانو در برابر افراد··· 19‏

‏     بعد از درس، شاگردان سؤال می کردند··· 19‏

‏     دیگران نمی توانستند در بحث بر ما غلبه کنند··· 20‏

‏     توجه به توحید و اخلاص··· 20‏

‏     شرط قرار گرفتن در دل مردم··· 21‏

آیت اللّه ابراهیم امینی‏··· 21‏

‏     حاج آقا روح اللّه هرچه می گوید می فهمم··· 21‏

‏     شاگردان واقعاً شیفته اش بودند··· 22‏

‏     تأثیر خواندن آیۀ «لو انزلنا هذا القرآن علی ...»··· 22‏

‏     آقاموسی صدر از جمله شاگردان امام··· 23‏

‏     بزرگترین حوزۀ درس··· 23‏

‏     مطالعه و بیان خوب··· 23‏


‏     حضور در درس در ساعت معین··· 24‏

‏     ارائۀ منطقی و منظم درس··· 24‏

‏     امام ابتدا مسأله را توضیح می دادند··· 24‏

‏     عذرخواهی از بزرگان هنگام رد نظراتشان··· 25‏

‏     سرسختی آقای مطهری در تعقیب اشکال··· 25‏

‏     سؤال فلسفی را در درس فقه و اصول جواب نمی داد··· 26‏

‏     تدریس بحث طهارت و خیارات··· 26‏

‏     اجتناب از مناظره، جدال و خودنمایی··· 27‏

‏     رد شدن از اشکال غیر وارد··· 27‏

‏     نقش شخصیت های علمی در رونق درس امام··· 28‏

‏     کارشکنی و مخالفت با تدریس امام··· 29‏

‏     نقشۀ کوبیدن امام··· 29‏

‏     تأثیرنداشتن کارشکنیهای مخالفان··· 30‏

‏     تعمد نداشتن در جذب شاگردان··· 30‏

‏     شاگردانشان را به دیگر طلبه ها ترجیح نمی دادند··· 31‏

‏     روزهای چهارشنبه به عیادتم می آمدند··· 31‏

‏     تبعید امام پس از درس بیع در مسجد اعظم··· 32‏

حجت الاسلام والمسلمین محمدعلی امینیان‏··· 32‏

‏     شروع درس اخلاق با آیۀ 11 سورۀ انفال··· 32‏

‏     تدریس در حجرۀ آقای مطهری··· 33‏

‏     نرفتن بالای منبر به احترام آیت اللّه بروجردی··· 33‏

‏     دو زانو نشستن هنگام تدریس··· 33‏

‏     عینکشان زیر دست شکسته شد··· 33‏

حجت الاسلام والمسلمین علی انتشاری‏··· 34‏

‏     گفتند در درس حاج آقا روح اللّه ملا می شوید··· 34‏


‏     آرزوی سعادت همراهی با امام··· 34‏

‏     اول وارد بحث مبنایی می شدند··· 35‏

‏     رد کردن بعضی نظرات مراجع بزرگ··· 35‏

‏     برخورد با حاج آقا مصطفی مانند دیگران··· 35‏

‏     پاسخ با گشاده رویی··· 36‏

حجت الاسلام والمسلمین محمدابراهیم انصاری اراکی‏··· 36‏

‏     دائماً از وضع طلبه های جوان پرس و جو می کردند··· 36‏

حجت الاسلام والمسلمین حسین انصاریان‏··· 36‏

‏     تا رضایت مؤذن را جلب نکنید درس نمی دهم··· 36‏

آیت اللّه سید عبدالمجید ایروانی‏··· 37‏

‏     حضور فضلا و مدرسان در درس امام··· 37‏

‏     قبل از همه به درس آمدن··· 37‏

‏     طلبۀ نامنظم سر وقت حاضر نمی شود··· 38‏

‏     امام سد اشکال نکردن را در نجف شکستند··· 38‏

‏     آقا از این حرفها نزنید مردم می خندند··· 38‏

‏     سرزنش طلبه ای که وقت خود را تلف می کرد··· 39‏

‏     شهریه مساوی دادن به طلبۀ نجف و سامرا امتیاز است··· 40‏

آیت اللّه عباس ایزدی نجف آبادی‏··· 41‏

‏     سیرابی عطش عرفانی از درسهای اخلاق امام··· 41‏

‏     تدریس خصوصی کتابهای عرفانی··· 42‏

‏     روی این جمله خیلی تأکید داشتند··· 42‏

‏     برای من هم اجازه بگیرید··· 43‏

‏     بانی تشکیل درس اصول··· 43‏

‏     باریک بینی و تفکر ژرف··· 44‏

‏     مولانا به حرف توجه کن··· 44‏


حجت الاسلام والمسلمین اسداللّه ایمانی‏··· 44‏

‏     حضور امام بدون تأخیر··· 44‏

‏     شما همگی مجتهدید اما مجتهدهای تنبل··· 45‏

‏     شوخی برای استقامت شاگردان··· 45‏

‏     از این کارت لذت بردم··· 45‏

‏     نصایح اخلاقی و دگرگونی عجیب··· 45‏

آیت اللّه هادی باریک بین‏··· 46‏

‏     مسائل فلسفی را از اصولی و فقهی جدا می کردند··· 46‏

‏     توجه به عرف در تشخیص موضوع··· 46‏

‏     تقویت فکری روز به روز شاگردان··· 46‏

‏     مفیدترین کرسی درس··· 46‏

حجت الاسلام والمسلمین علی اصغر باغانی‏··· 47‏

‏     ساختن منبر به خاطر شلوغی کلاس··· 47‏

‏     تبسم امام به آقای مطهری··· 47‏

آیت اللّه سید حسین بُدَلا‏··· 47‏

‏     جلسۀ درس اخلاق حاج آقا روح اللّه ··· 47‏

‏     کارخانۀ آدم سازی··· 48‏

‏     خوب فهماندن بحث حرکت جوهری··· 48‏

‏     بحث با امام راجع به حرکت جوهری··· 49‏

‏     وقتی مصطفی من از کوزه آب خورد··· 50‏

‏     کناره گیری حضرت امام از فلسفه··· 51‏

‏     یگانه درس مفید برای جوانان··· 52‏

حجت الاسلام والمسلمین مسیح بروجردی‏··· 53‏

‏     دو درس زیاد است و یک درس کم··· 53‏

‏     تأکید بر مباحثۀ درس··· 54‏


آیت اللّه مرتضی بنی فضل‏··· 54‏

‏     مدت هفت سال در درس فقه و اصول شرکت کردم··· 54‏

‏     ناراحتی امام از تأخیر ورود شاگردان··· 54‏

‏     امام بنای درس عمومی فلسفه را گذاشتند··· 55‏

‏     تمیزی لباسها··· 55‏

آیت اللّه سید رضا بهاءالدینی‏··· 55‏

‏     مرد حکیم اما متعبد به مسائل ائمه(ع)··· 55‏

‏     مسألۀ شاگرد و استادی در برنامۀ امام نبود··· 56‏

حجت الاسلام والمسلمین اسداللّه بیات‏··· 56‏

‏     هنگام بحث آستین را بالا می زدند··· 56‏

‏     چقدر برای آقای مطهری حرمت قائل هستند!··· 56‏

‏     رابطۀ مریدی و مرادی··· 57‏

‏     از حرف حسابی شاگرد تقدیر می کرد··· 57‏

‏     از کسالت و غیبت شاگردان بی خبر نبودند··· 57‏

‏     گاهی به شاگردان ترک زبان می گفتند «صبراله» یا «یُخ»··· 58‏

آیت اللّه سید مرتضی پسندیده‏··· 58‏

‏     تندی نمی کردند··· 58‏

حجت الاسلام والمسلمین حسین تفویضی‏··· 58‏

‏     در سال 1321 در درس اخلاق امام شرکت کردم··· 58‏

‏     چماق تکفیر معاصران··· 59‏

آیت اللّه محمدرضا توسلی‏··· 59‏

‏     صدای بلند گریۀ شاگردان··· 59‏

‏     باید کوزه را آب بکشم، تو پسر خمینی هستی··· 59‏

‏     قضیۀ تعطیلی تفسیر قرآن··· 60‏

‏     تجلیل از ملاصدرا··· 60‏


‏     اهمیت دادن به تحقیق و تتبع··· 61‏

‏     احساس می کردیم اهل نظر شده ایم··· 61‏

‏     مقید به حضور در اول درس باشید··· 61‏

‏     اجتناب از شهرت طلبی··· 62‏

حجت الاسلام والمسلمین حسن ثقفی‏··· 62‏

‏     سفارش رسیدگی به افراد درس خوان··· 62‏

آیت اللّه محمدتقی جعفری‏··· 62‏

‏     قیافه ای روحانی با نگاههایی جالب دیدم··· 62‏

‏     با متانت و شکیبایی پاسخ می دادند··· 63‏

حجت الاسلام والمسلمین حیدرعلی جلالی خمینی‏··· 64‏

‏     فضلا و مجتهدان کم نظیر در پای درس امام··· 64‏

آیت اللّه محمدابراهیم جناتی‏··· 64‏

‏     برداشت جالب امام از نماز طواف در صورت تغییر محل مقام ابراهیم··· 64‏

آیت اللّه عبداللّه جوادی آملی‏··· 66‏

‏     تحلیل فولادین اعتباریات بحث اصول··· 66‏

‏     نصیحتهای مزین به حُسن فاعلی··· 66‏

آیت اللّه محی الدین حائری شیرازی‏··· 67‏

‏     سینه ها از اشک خیس می شد··· 67‏

آیت اللّه مهدی حائری یزدی‏··· 67‏

‏     درس اسفار بیشتر جاذبۀ عرفان داشت··· 67‏

محمود حجت همدانی‏··· 69‏

‏     بیان معنی حرفی «کفایه» شرط ورود به درس فلسفه··· 69‏

‏     اولین تدریس امام··· 69‏

‏     اخلاص در فکر و عمل··· 69‏

‏     مخالفان درس را تعطیل کردند··· 70‏


‏     امام کاملاً به سؤالات توجه می کردند··· 70‏

دکتر سید محمدرضا حسینی بهشتی‏··· 71‏

‏     امام و سازندگی اخلاقی··· 71‏

حجت الاسلام والمسلمین حسین حقانی زنجانی‏··· 73‏

‏     تربیت شاگرد خودجوش و محقق··· 73‏

‏     امام با ایشان خیلی خودمانی بود··· 73‏

‏     با احترام به حرفهای آقامیرزا حسین گوش می کردند··· 74‏

آیت اللّه سید عباس خاتم یزدی‏··· 74‏

‏     بزرگترین فیلسوف و عارف قرن··· 74‏

‏     امام در نقل نظر دیگران بی انصافی نمی کرد··· 75‏

‏     اعجاب علمی دوست و دشمن··· 75‏

‏     بهترین درس برای طلبه ها··· 76‏

‏     دنباله رو مطالب دیگران نبودند··· 76‏

‏     در مقام استنباط، تدبر و ... با دیگران قابل مقایسه نیست··· 77‏

‏     محقق تر و مدقق تر··· 77‏

‏     انتقاد به مرحوم کمپانی··· 77‏

‏     مطالبی را که می فرمودند بلافاصله می نوشتند··· 77‏

‏     امام زبان انتقاد به همۀ حرفها داشت··· 78‏

‏     بعضی از اشکال کنندگان··· 79‏

‏     هرچه صاحب سخن بزرگ باشد باید نقد کنید··· 79‏

‏     بعضی به حافظه اعتماد کردند و به اشتباه افتادند··· 79‏

‏     برای تشویق طلاب انعام می دادند··· 80‏

‏     پول خوبی به آن طلبه مرحمت فرمودند··· 80‏

‏     امام همان موقع قبول می کردند ولی فردا جواب می دادند··· 81‏

‏     گاهی با حالتی می گفتند مطالعه نکردی··· 81‏


‏     به خاطر آقای خمینی سایر مراجع شهریه زیاد دادند··· 81‏

حجت الاسلام والمسلمین اسداللّه خادمی‏··· 82‏

‏     دم از فلسفه نمی زد··· 82‏

‏     مصطفی ساکت شو!··· 82‏

آیت اللّه سید علی خامنه ای‏··· 83‏

‏     امام استاد جوان پسند و برجسته··· 83‏

‏     اکتفا نکردن به تکرار سخن گذشتگان··· 83‏

‏     نصیحت امام در اولین روز نشستن بر روی منبر··· 84‏

‏     امام اولین عامل به درسهای تهذیبِ نفس خویش··· 84‏

آیت اللّه ابوالقاسم خزعلی‏··· 85‏

‏     خشنودی آیت اللّه بروجردی··· 85‏

‏     اهمیت دادن به وقت··· 86‏

‏     فکرتان را به کار بیندازید··· 86‏

حجت الاسلام والمسلمین سید ابراهیم خسروشاهی‏··· 87‏

‏     مجذوب حرفهای امام بودیم··· 87‏

آیت اللّه صادق خلخالی‏··· 87‏

‏     تدریس در حجرۀ صحن بزرگ حضرت معصومه(ع)··· 87‏

‏     تفاوت برداشت نسبت به مطالب محی الدین عربی··· 87‏

‏     مخالفت دستگاه رضاخان با درس فلسفه··· 88‏

‏     مطالعۀ مجلات، مقالات و روزنامه ها··· 88‏

‏     فریفتۀ نظم امام··· 88‏

‏     چند درس خواندن در روز مفید نیست··· 89‏

‏     شیوۀ درس امام در اصول··· 89‏

‏     تهیه نوشته های امام پس از تدریس و حلاجی··· 89‏

‏     نشستن طلاب روی پله ها به خاطر جمعیت زیاد··· 90‏


‏     توجه خاص به شاگردی که حواسش جمع بود··· 90‏

‏     بحث گاهی به داد و دعوا می کشید··· 90‏

‏     آقایان تشریف دارند؟!··· 90‏

‏     امام به عیادتم آمدند··· 91‏

‏     توصیۀ اخلاقی قبل از تعطیلات··· 91‏

حجت الاسلام والمسلمین سید احمد خمینی‏··· 91‏

‏     صدای گریه و استغاثه در مسجد··· 91‏

‏     مباحثۀ اسفار ضمن تدریس منظومه··· 92‏

‏     شرکت علما در درس··· 92‏

آیت اللّه سید مصطفی خوانساری‏··· 92‏

‏     ادامۀ درس اخلاق حاج میرزا جواد ملکی توسط امام··· 92‏

حجت الاسلام والمسلمین سید محمود دعایی‏··· 93‏

‏     تدریس علوم سنتی و حوزوی در نجف··· 93‏

‏     مطالعۀ کتب گوناگون··· 93‏

‏     هر دو خنده مان گرفت··· 94‏

‏     شرکت در مجامع علمی··· 94‏

‏     الغای تبعیض حاکم بر نظام توزیع شهریه··· 95‏

حجت الاسلام والمسلمین علی دوانی‏··· 95‏

‏     موضوعهای درس، نقل مجالس و محافل··· 95‏

‏     دگرگونی حال افراد در حین درس اخلاق··· 96‏

‏     بزرگترین استاد فلسفه··· 96‏

‏     مکانهای تدریس امام··· 96‏

‏     تقاضای مذاکرۀ امام با آیت اللّه بروجردی··· 97‏

‏     کوچه مدتها لبریز از جمعیت کلاس بود··· 100‏

‏     گاهی با صدای بلند صحبت می کردند··· 101‏


‏     کمتر کسی جرأت سؤال می کرد اما...··· 101‏

‏     حضار با صدای بلند می خندیدند··· 101‏

حجت الاسلام والمسلمین سید جمال الدین دین پرور‏··· 102‏

‏     اول نظرشان را ثابت می کردند··· 102‏

‏     اجازۀ حرف و سؤال بی جا نمی دادند··· 102‏

حجت الاسلام والمسلمین زین العابدین راغبی‏··· 102‏

‏     روز اول به خاطر چهرۀ امام درس را نفهمیدم··· 102‏

حجت الاسلام والمسلمین محمدمهدی ربانی املشی‏··· 103‏

‏     مباحث اخلاقی امام و منقلب شدن شاگردان··· 103‏

حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا رحمت‏··· 103‏

‏     بی اعتنایی امام و سراسیمگی شاگردان از آتش سوزی هنگام درس··· 103‏

حجت الاسلام والمسلمین محمدحسن رحیمیان‏··· 104‏

‏     بحث بین پدر و فرزند طولانی شد··· 104‏

‏     به توضیح المسائل رجوع کنید··· 105‏

حجت الاسلام والمسلمین یداللّه رحیمیان‏··· 105‏

‏     نبودن جا برای افراد··· 105‏

‏     فوری جواب می دادند··· 105‏

حجت الاسلام والمسلمین سید هاشم رسولی محلاتی‏··· 106‏

‏     شروع تدریس عمومی پس از سال 1330··· 106‏

‏     ناراحتی از پهن کردن عبا··· 106‏

‏     درس اخلاق در مسجد جامع محلات··· 106‏

آیت اللّه غلامرضا رضوانی‏··· 107‏

‏     طلبه ورزیده و متکی به خود باشد··· 107‏

حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی‏··· 107‏

‏     صمیمیت شاگردان با امام··· 107‏


حجت الاسلام والمسلمین سید حمید روحانی‏··· 107‏

‏     دقت در انتخاب کتاب و گرفتن امتحان··· 107‏

‏     مایۀ شگفتی··· 108‏

‏     پرهیز از نفاق و ریا··· 108‏

‏     دوست ندارم شخصیت شما کوچک شود··· 109‏

‏     آقایان بفرمایند بروند··· 109‏

‏     افراد منظم به جایی می رسند··· 109‏

‏     تعطیل نکردن درس علی رغم بروز اتفاقات مهم سیاسی و...··· 110‏

‏     کوهی استوار در برابر فاجعه ای سنگین··· 110‏

‏     امام از من گله کردند··· 111‏

حجت الاسلام والمسلمین سید مجتبی رودباری‏··· 111‏

‏     مبارزه در سایۀ فقه··· 111‏

‏     دو باب فقه را خوب بخوانید··· 112‏

‏     نظر علمای سلف از روخوانی روایات··· 112‏

‏     صاحب جواهر و نوشتن کتاب در روز تشییع جنازۀ فرزند··· 112‏

‏     نوشتۀ شما یک بدی دارد··· 113‏

آیت اللّه سید عزالدین زنجانی‏··· 114‏

‏     درس فلسفه در آن زمان رایج نبود··· 114‏

‏     در جهان اسلام چنین شخصیتی نداشتیم··· 114‏

‏     لزوم دخالت مباحث عقلی در اصول··· 114‏

‏     به خاطر گیرایی درس، فضلای حوزه جذب شدند··· 115‏

‏     امام پیاده به دنبال طبیب رفتند··· 115‏

حجت الاسلام والمسلمین مصطفی زمانی‏··· 116‏

‏     حساسیت در حضور بموقع··· 116‏

‏     درک و هضم قبلی مطالب و دسته بندی آنها··· 117‏


‏     نقل مطالب فقها با احترام··· 117‏

‏     بیان حالات ائمه(ع) در درس··· 117‏

‏     تسهیل مسیر اجتهاد شاگردان··· 118‏

‏     توصیه و تشویق برای تحقیق و اجتهاد··· 118‏

‏     با اطمینان خاطر و آرام مسائل را می گفتند··· 118‏

‏     بعض الافاضل فرمودند··· 119‏

‏     حفظ آبروی روحانیت و وحدت··· 119‏

‏     تشویق شاگردان به بی اعتنایی به ثروت دنیا··· 120‏

آیت اللّه جعفر سبحانی‏··· 120‏

‏     از طریق حاج آقا مصطفی به امام نزدیک شدم··· 120‏

‏     تا سال 1324 شمسی سطوح عالیه را تدریس می کردند··· 120‏

‏     بهره گیری از دو شخصیت بزرگ در تدریس··· 122‏

‏     تأثیرپذیری از آیت اللّه بروجردی··· 123‏

‏     عمق و دقت در درس··· 123‏

‏     غلبۀ تفکر بر تتبع··· 124‏

‏     حفظ مرزهای علوم··· 124‏

‏     امام مسأله را قاطعانه مطرح می کردند··· 124‏

‏     احتراز از پیچیده گویی··· 125‏

‏     استماع اعتراضات علمی شاگردان··· 126‏

‏     باید پایۀ اعتراض به درس بالا برود··· 126‏

‏     از اول تا آخر تقریرات مرا دیدند··· 126‏

‏     ترجیح رسائل شیخ انصاری بر کفایۀ آخوند خراسانی··· 127‏

‏     توقف سومین دورۀ تدریس اصول به جهت دستگیری امام··· 127‏

‏     استفاده از قرآن و حدیث در اخلاق··· 128‏

‏     زدن لاجورد به پیراهن··· 128‏


‏     شرط عمران و آبادی قلب··· 128‏

‏     توصیه به مراعات احترام مشایخ و بزرگان··· 129‏

حجت الاسلام والمسلمین سید محمد سجادی اصفهانی‏··· 129‏

‏     پیگیری دقیق و عمیق فقهی و نقد آنها··· 129‏

‏     با احتمال سخن گفتن··· 130‏

‏     در اثر فرصت اشکال، طلبه ها باسوادتر می شدند··· 130‏

‏     برخورد امام مثل رفیق هم سن بود··· 130‏

‏     از اینکه اشکال کرده اید تقدیر می شود··· 131‏

‏     رفع تبعیض در دادن شهریه··· 131‏

حجت الاسلام والمسلمین خلیل سروش محلاتی‏··· 132‏

‏     مرا به حال خود بگذارید··· 132‏

‏     صلوات برای من نفرستید··· 133‏

‏     امتناع از همراه شدن شاگردان در خیابان··· 133‏

‏     پرهیز از نشستن روی پتو··· 133‏

‏     بینش، تقوا و عرفان امام باعث جلب شاگردان··· 134‏

‏     اهل درایت باشید نه اهل روایت··· 134‏

‏     به تمام معنا گوش بودن··· 134‏

‏     حق به جانب ایشان است··· 135‏

‏     عدم توجه به سخن خودنمایانه··· 135‏

آیت اللّه سید محمدباقر سلطانی طباطبایی‏··· 135‏

‏     امام به خوش بیانی معروف بود··· 135‏

حجت الاسلام والمسلمین نصراللّه شاه آبادی‏··· 135‏

‏     ما اینطوری هستیم··· 135‏

حجت الاسلام والمسلمین سید صادق شمس الدین واعظ‏··· 136‏

‏     زمزمۀ مطالب امام··· 136‏


‏     در گوینده اثری نکرد در شنونده چه عرض کنم··· 136‏

‏     آموزندگی اعمال··· 136‏

حجت الاسلام والمسلمین شیخ الاسلام‏··· 137‏

‏     منبر جای پیغمبر(ص) و علی(ع) است··· 137‏

آیت اللّه احمد صابری همدانی‏··· 137‏

‏     همه امام را شخصیت فوق العاده معرفی می کردند··· 137‏

‏     روشنایی دیوار از منبع دیگری است··· 138‏

‏     هر مغزی نمی توانست تحمل کند··· 138‏

‏     آنچه خوبان همه دارند تو تنها داری··· 139‏

‏     مطالب و تصمیمات قاطع··· 139‏

‏     شوخیهایی مانند بعضی استادان نمی کردند··· 139‏

حجت الاسلام والمسلمین مرتضی صادقی تهرانی‏··· 140‏

‏     توفیق خدا بود که در درس امام شرکت کردم··· 140‏

‏     در هر یک از علوم در بالاترین سطح··· 140‏

‏     فاصلۀ زیاد تأثیر کلام بزرگان نسبت به امام··· 141‏

‏     محصلان واقعی، جدی و باتقوا در درس امام··· 141‏

‏     هنگام صحبت سرشار از اخلاص··· 141‏

حجت الاسلام والمسلمین عبدالحمید صالح پرور‏··· 142‏

‏     طرح منظم مطالب··· 142‏

‏     امام گاهی به ایشان تند می شدند··· 143‏

آیت اللّه حسن صانعی‏··· 143‏

‏     دو زانو در تمام مدت تدریس··· 143‏

‏     این حرفها جزو حرفهای عادی من است··· 143‏

‏     به شاگردان قم خودشان عقیده داشتند··· 143‏

آیت اللّه یوسف صانعی‏··· 144‏


‏     مبتکرانه و با سبک خاصی وارد بحث و از آن خارج می شدند··· 144‏

‏     پیمودن راه کمال و شکوفایی استعداد شاگردان··· 144‏

‏     به اشکالات توجه می کردند··· 145‏

‏     بیشتر نصیحتها مربوط به جهان آخرت بود··· 145‏

حجت الاسلام والمسلمین صدرالسادات‏··· 145‏

‏     بدون تعارف بهترین درس بود··· 145‏

آیت اللّه شهید محمد صدوقی‏··· 146‏

‏     تدریس اخلاق در مدرسۀ فیضیه··· 146‏

حجت الاسلام والمسلمین غلامرضا صلواتی اراکی‏··· 146‏

‏     وارد نشدن در علمی که نمی دانیم··· 146‏

حجت الاسلام والمسلمین سید حسن طاهری خرم آبادی‏··· 147‏

‏     اشتغال به مطالعه علیرغم اعلامیه های توهین آمیز ساواک··· 147‏

‏     اشارۀ امام به سلامت نفس آیت اللّه بروجردی··· 148‏

‏     رد درخواست همراهی··· 149‏

‏     از شما می خواهم اینگونه اعمال انجام نشود··· 149‏

‏     یک ساعت بعد از درس بیایید··· 149‏

‏     پذیرفتن اشکال بجا و درست··· 150‏

‏     بعیدالعهد شده اید··· 150‏

حجت الاسلام والمسلمین منصور عاصمی‏··· 150‏

‏     اولین درس نسبت به سایر درسها··· 150‏

‏     سکوت همراه با دقت و توجه··· 151‏

‏     نگذاشتند همراهشان باشم··· 151‏

‏     تعویض مرتب لباس و عبا··· 151‏

آیت اللّه محمد عبایی خراسانی‏··· 152‏

‏     شهرت علمی امام در حوزۀ مشهد··· 152‏


‏     مطالعۀ قبلی درس علی رغم مشکلات··· 152‏

‏     تقید به ضایع نشدن وقت··· 152‏

‏     با کیفیت و پرمطلب بودن درسها··· 153‏

‏     مثالها حال و هوای درس و بحث داشت··· 153‏

‏     بعضی مباحث اصول لاطائلات است··· 153‏

‏     حضور طلبه ها با مطالعۀ قبلی··· 153‏

‏     آقای مدنی من که حریف آقاشیخ حسین نمی شوم مگر شما...··· 154‏

‏     انتقال درس به مسجد اعظم در اثر شلوغی··· 154‏

‏     انتقال درس از مسجد اعظم به صحن عتیق··· 155‏

‏     بی اثری مواعظ انسان ساخته نشده··· 155‏

حجت الاسلام والمسلمین سید جواد علم الهدی‏··· 155‏

‏     گفتن درس با حالت مریضی در کنار کرسی··· 155‏

‏     بیشتر درس بخوانید کمتر استخاره کنید··· 156‏

‏     قدر معنویت اوقات خاص را بدانید··· 156‏

حجت الاسلام والمسلمین عباسعلی عمید زنجانی‏··· 156‏

‏     از سال 1338 توفیق شرکت در درس امام را پیدا کردم··· 156‏

‏     بهترین را برگزیده بودم··· 157‏

‏     سعی کنید یک درس و استاد اصلی انتخاب کنید··· 157‏

‏     سعی در، یافتن درست مطالب··· 158‏

‏     طرح نظرات مختلف در درس··· 159‏

‏     ما کاری به شخص نداریم··· 159‏

‏     انتقاد در فقه··· 160‏

‏     با روح نقد آشنا می کردند··· 160‏

‏     حالت ضبط صوت نداشته باشید··· 160‏

‏     فرصت سؤال به طلبه های جوان··· 161‏


‏     تعجب فضلا از گوش دادن امام به اشکالات··· 161‏

‏     ایجاد شخصیت علمی و اتکاء به نفس··· 161‏

‏     پس مطالب خودت کو؟··· 162‏

‏     دو پله بالا نشستن، شخصیت نمی آورد··· 162‏

‏     چون آهن ربا دلها را می ربود··· 163‏

آیت اللّه سید علی غیوری‏··· 163‏

‏     عمیق ترین درسها··· 163‏

‏     منظم ترین درسها··· 164‏

‏     بدون مطالعه درس ندادن··· 164‏

‏     گاهی از آیات مطالبی می فهمیم که قبلاً نفهمیده ایم··· 165‏

‏     شلوغترین درسها··· 165‏

‏     حاج آقا مصطفی در درس خیلی صحبت می کرد··· 165‏

‏     برای ساکت کردن بلند صحبت می کردند··· 166‏

‏     تعجب از تنهایی··· 166‏

آیت اللّه محمد فاضل لنکرانی‏··· 166‏

‏     آشنایی با امام از دوران کودکی··· 166‏

‏     تربیت افراد با ایمان و بااخلاص··· 167‏

‏     علاقه به مطالعه و بحث ریشه ای مسائل··· 168‏

‏     مبانی اصولی امام در مقابل مبانی اصولی دیگران··· 168‏

‏     مهمترین ویژگی درس اصول امام··· 169‏

‏     تیزبینی و استقامت فکر··· 169‏

‏     بیان شیرین و رسا··· 170‏

‏     حداکثر استفاده از وقت··· 171‏

‏     عدم احساس خستگی شاگردان··· 171‏

‏     محل درس مملو از جمعیت··· 171‏


‏     آنها زودتر آمده اند و حق آنهاست··· 172‏

‏     تربیت شاگردان مفید برای اسلام··· 172‏

‏     استفادۀ عمدۀ علمی از محضر پدر··· 173‏

‏     توجه به رفاه نسبی طلبه ها جهت ادامۀ کار علمی··· 173‏

‏     حاضر نیستم به این طلبه سهم امام بدهم··· 174‏

حجت الاسلام والمسلمین سید کمال فقیه ایمانی‏··· 174‏

‏     قدرت تفهیم مطالب··· 174‏

‏     نظر امام و تغییر فتوای آیت اللّه بروجردی··· 174‏

حجت الاسلام والمسلمین عبدالرحمن فقیهی‏··· 175‏

‏     مستشکل همه روزه··· 175‏

حجت الاسلام والمسلمین محمدعلی فیض‏··· 175‏

‏     درس اخلاق امام گیرا و جاذب بود··· 175‏

‏     تدریس در مسجد محمدیه··· 176‏

‏     مطالعۀ قبلی برای ارائه درس پخته··· 176‏

‏     حضور ذهن و حاضر جوابی··· 176‏

‏     طلبه ها حاضر نبودند پای درس هیچکس بنشینند مگر...··· 177‏

‏     مقایسۀ تعداد شاگردان··· 177‏

‏     دنبال من نیایید··· 178‏

‏     افزایش مستمر جلوۀ کلاس··· 178‏

آیت اللّه محمدحسن قدیری‏··· 178‏

‏     شرکت در اولین جلسۀ درس در مسجد سلماسی··· 178‏

‏     اخلاص رمز موفقیت··· 179‏

‏     اولین جمله در اولین درس در نجف··· 179‏

‏     برکت کارها در تقسیم کار··· 180‏

‏     با لبخند جواب می دادند··· 180‏


‏     اینجا جای گوش کردن است··· 180‏

‏     امام تشویق را به حدی رساندند که شرمنده شدم··· 181‏

‏     برخورد پدرانه و مشفقانه··· 182‏

‏     نصیحت به مناسبتهای مختلف··· 183‏

آیت اللّه عبدالعلی قرهی‏··· 183‏

‏     عدم تمایل به نمایش قدرت··· 183‏

‏     مطالبی که در دیگر درسها نبود··· 184‏

‏     پرهیز از عنوانها··· 184‏

‏     اجتناب از مریدپروری··· 185‏

حجت الاسلام والمسلمین محمدصادق کرباسچی تهرانی‏··· 185‏

‏     تعجب از سن کم امام در مقام استادی··· 185‏

‏     دایی ات درست می گوید··· 185‏

حجت الاسلام والمسلمین حسین کرمانی‏··· 186‏

‏     معروف به درس ترو تمیز بودن··· 186‏

حجت الاسلام والمسلمین مهدی کروبی‏··· 186‏

‏     شرکت اساتید در درس امام··· 186‏

‏     بفرمایید بروید··· 186‏

آیت اللّه سید جعفر کریمی‏··· 187‏

‏     تصور غلط بعضی افراد نجف نسبت به امام··· 187‏

‏     بررسی همه جانبه و بی نیازی از کتاب دیگران··· 187‏

‏     اعتراض و مقابله با درس ولایت فقیه··· 188‏

‏     شهادت فرزند و تعطیل نشدن درس و افزایش صلابت··· 189‏

حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی متقی‏··· 189‏

‏     آقای سیستانی به درس آمدند··· 189‏

‏     بحث خیلی مفهوم و مجذوب کننده بود··· 189‏


‏     اشکال آبدار می کرد تا بتواند جر و بحث کند··· 190‏

‏     اعتراض بعضی از شاگردها به نحوۀ اشکال افراد··· 190‏

حجت الاسلام والمسلمین سید علی اکبر محتشمی پور‏··· 190‏

‏     شکوفایی استعداد شاگردان از نحوۀ تدریس امام··· 190‏

‏     اعتراف فضلای حوزه نسبت به شخصیت علمی امام··· 191‏

‏     درخشندگی حوزۀ تدریس امام و تحلیل غلط کارشناسان شاه··· 193‏

‏     برخی شاگردان حضرت امام··· 193‏

‏     اجازه ندادن برای همراهی··· 195‏

‏     حقوق و شهریۀ مساوی برای همۀ دانش پژوهان··· 195‏

آیت اللّه عباس محفوظی‏··· 196‏

‏     بدون اینکه امام را بشناسم محبت شان در دلم افتاد··· 196‏

‏     باید درس اخلاق گفته شود··· 196‏

حجت الاسلام والمسلمین شهید فضل اللّه محلاتی‏··· 197‏

‏     درسهای اخلاق انسان را بیمه می کرد··· 197‏

‏     شاگردان درس خصوصی حضرت امام و مزاحمت برای تعطیلی آن··· 197‏

‏     تقید به مطالعۀ دروس··· 198‏

‏     پی بردن به بینش سیاسی امام در درس اجتهاد و تقلید··· 199‏

‏     حدیث را خودتان بخوانید··· 199‏

آیت اللّه محمد محمدی گیلانی‏··· 199‏

‏     به من فشار آورده اند شهریه بدهم··· 199‏

آیت اللّه سید محمدحسن مرتضوی لنگرودی‏··· 200‏

‏     متعرض نظرات آیات نائینی و کمپانی می شدند··· 200‏

‏     مسائل اصول عرفی است··· 201‏

‏     رعایت تقوا در انتخاب محل درس··· 201‏

‏     نصیحت طلاب به بهانۀ رفتن بالای منبر··· 201‏


‏     بیان زیبا، منظم و مرتب··· 202‏

‏     جلوگیری از تکرار بحث··· 202‏

‏     یک یا دو درس کافی است··· 203‏

‏     درس مجلس روضه نیست··· 203‏

‏     نمایش جاذبۀ استاد··· 203‏

‏     تا تبعید امام به ترکیه در خدمتشان بودیم··· 204‏

حجت الاسلام والمسلمین محمود مرعشی‏··· 204‏

‏     شاگردان ملا و فاضل به امام اشکال می کردند··· 204‏

حجت الاسلام والمسلمین علی اکبر مسعودی خمینی‏··· 204‏

‏     از شهرت امام مترصد دیدن امام بودم··· 204‏

‏     از همه بهتر درس را می دانستند··· 205‏

‏     صبح تا ظهر مشغول مطالعه··· 205‏

‏     فقط یکی از شما باشد··· 206‏

دکتر زهرا مصطفوی‏··· 206‏

‏     مطالعه پس از نماز صبح··· 206‏

فریده مصطفوی‏··· 206‏

‏     گاهی پشت کتابها دیده نمی شدند··· 206‏

آیت اللّه شهید مرتضی مطهری‏··· 207‏

‏     سرمست از سرچشمۀ زلال استاد الهی··· 207‏

‏     فیض محضر استاد··· 207‏

‏     لذت آن روزها··· 208‏

‏     دوازده سال بهره های روحی و معنوی··· 208‏

آیت اللّه حسین مظاهری‏··· 208‏

‏     از سال 1332 وارد درس رهبر عظیم الشأن انقلاب شدم··· 208‏

‏     تجلیل از آیت اللّه حائری و آیت اللّه بروجردی··· 209‏


‏     همه را مرهون درس امام هستم··· 210‏

‏     به همۀ طلاب شخصیت می دادند··· 210‏

‏     ناراحتی در اثر غیبت کردن یکی از شاگردان··· 211‏

آیت اللّه محمدهادی معرفت‏··· 211‏

‏     راه مناقشه در کلام بزرگان را باز کردند··· 211‏

‏     در جلسۀ عمومی اجازۀ بحث می دادند··· 212‏

‏     مجال می دادند سر درس اشکال کنند··· 212‏

آیت اللّه مسلم ملکوتی‏··· 213‏

‏     هرکس به درس امام می رفت یک هفته آدم بود··· 213‏

آیت اللّه حسینعلی منتظری‏··· 214‏

‏     اولین آشنایی ام با امام در درس اخلاق بود··· 214‏

‏     علت تکفیر و مخالفت با درس فلسفه··· 214‏

‏     به بعضی می گفتند صلاحتان نیست··· 215‏

‏     گل کردن درس حاج آقا روح اللّه ··· 217‏

‏     کار اصلی ما درس و بحث علمی است··· 219‏

حجت الاسلام والمسلمین سید محمدباقر حسینی منش‏··· 219‏

‏     تجلیل از مرحوم فیض··· 219‏

‏     مجلس درس را مجلس معصیت نکنید··· 220‏

‏     تا هفتۀ دیگر شارژ بودیم··· 220‏

آیت اللّه سید عبدالکریم موسوی اردبیلی‏··· 221‏

‏     امام از اشخاص معروف حوزه··· 221‏

‏     درس صوفیه می روی، صوفی بشوی؟··· 221‏

‏     درسْ عمومی نشود··· 222‏

‏     تحسین همگان از رفتار و منش امام··· 222‏

‏     این بحثها سطح هم نیست··· 222‏


‏     تقید امام به آداب و حریم افراد··· 223‏

‏     وسعت و پرکاری امام··· 224‏

‏     شرکت امام در درس بعنوان آموزش نه تشریفات··· 224‏

‏     گستردگی مطالعات امام··· 224‏

آیت اللّه سید محمد موسوی بجنوردی‏··· 225‏

‏     عالم ترین عالمان شیعه··· 225‏

‏     آگاهی علما از موقعیت علمی امام در نجف··· 226‏

‏     درس امام روش تحقیق بود··· 226‏

‏     امام اشکال مرا قبول کرد و در جلسه اعلام کرد··· 227‏

‏     13 سال درس و 5 روز تعطیلی··· 228‏

‏     معلم بزرگ اخلاق··· 228‏

‏     تحول معنوی از مناجات شعبانیه··· 228‏

حجت الاسلام والمسلمین سید حسین موسوی تبریزی‏··· 229‏

‏     بهترین درس··· 229‏

‏     تازه فهمیدم نیاز به درس خواندن دارم··· 229‏

‏     از اشکال کردن بدشان نمی آمد··· 230‏

‏     جرأت در شاگردان بیشتر می شد··· 230‏

‏     امام با هر کس شوخی نمی کرد··· 230‏

‏     تنهایی در خیابان··· 231‏

‏     امام را اذیت می کردند··· 231‏

آیت اللّه سید محمدعلی موسوی جزایری‏··· 232‏

‏     امام با طراوت و تبسم با من روبه رو شد··· 232‏

حجت الاسلام والمسلمین سید محمد موسوی خوئینی ها‏··· 233‏

‏     اولین بار مجذوب شدم··· 233‏

‏     نشناختن بعضی از مغازه دارها··· 233‏


حجت الاسلام والمسلمین سید حسین موسوی کرمانی‏··· 233‏

‏     فلانی نبود؟··· 233‏

آیت اللّه محمد مؤمن‏··· 234‏

‏     مرا در منزل امام به ایشان معرفی کردند··· 234‏

‏     بررسی اطراف و جوانب هر مسأله··· 234‏

‏     دقیق ترین محقق در فقه و اصول··· 235‏

‏     بهترین و عمیق ترین درسها··· 235‏

‏     انتقال درس به مسجد سلماسی در اثر ازدحام جمعیت··· 235‏

‏     علت شرکت امام در جلسۀ علما··· 236‏

‏     دقت و نظم در رعایت وقت··· 236‏

‏     علاقۀ طلاب در حد عشق··· 236‏

‏     محصلان به قصد تیمن و تبرک در درس شرکت نمی کردند··· 237‏

‏     شما دیر آمدید حق اشکال ندارید··· 237‏

‏     تو خودت چه می گویی؟··· 237‏

حجت الاسلام والمسلمین همت اللّه مؤمنی شهمیرزادی‏··· 238‏

‏     توصیۀ تفکر مستمر تا حل مطلب··· 238‏

‏     شجاعت در نقد آراء بزرگان··· 238‏

‏     طلبۀ بی تفاوت و تشریفاتی در درس نبود··· 239‏

‏     خیلی آقا را اذیت نکن··· 239‏

‏     آقا گوش کن!··· 239‏

آیت اللّه سید عباس مهری‏··· 240‏

‏     مطالعه و تصحیح تقریرات درس آیت اللّه میرزای نائینی··· 240‏

حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا ناصری‏··· 241‏

‏     میرداماد در خواب امام··· 241‏

‏     یک روایت ممکن است چند روایت باشد··· 241‏


‏     اغلب باید به عرف مردم توجه کرد··· 242‏

‏     اسلوب خوب و نوین در فهم اصول فقه··· 242‏

‏     مسائل را تفکیک می کردند··· 242‏

‏     درس، دقیق و موشکافانه بود··· 242‏

‏     خیال می کردم مستغنی شده ام اما ...··· 243‏

‏     بزرگی بزرگان مانع فهم شما نشود··· 243‏

‏     نظم در مطالعه··· 243‏

‏     در نبودن استاد خودتان مطالعه کنید··· 244‏

‏     جای دیگر هم مسجد هست··· 244‏

‏     مرده بازیها را دور بیاندازید··· 244‏

آیت اللّه حسین نوری همدانی‏··· 245‏

‏     اولیای خدا سکوتشان با فکر است··· 245‏

‏     قدرت قلم··· 246‏

‏     اهمیت دادن به کلاس··· 247‏

‏     تنظیم خیلی عالی مطالب··· 247‏

‏     حملۀ ساواک و درس خواندن روی خاک··· 247‏

آیت اللّه محمد واعظ زاده خراسانی‏··· 248‏

‏     در مشهد برای امام جلسۀ دید و بازدید می گذاشتند··· 248‏

‏     کسب نیرو··· 249‏

‏     خضوع علمی خاص علمای ربانی··· 249‏

‏     درس آموزنده، روشنگر و مجتهدپرور··· 249‏

‏     بیان بسیار روشن، گیرا و بدون ابهام··· 250‏

‏     500 طلبۀ با استعداد در درس اصول··· 250‏

‏     شما تانک ها را می شمردی؟··· 251‏

‏     تقاضای اعمال نظم و ترتیب در حوزه ها··· 251‏


حجت الاسلام والمسلمین اکبر هاشمی رفسنجانی‏··· 251‏

‏     شرکت دو تیپ شاگرد در درس امام··· 251‏

‏     حاضر جوابی، هوش فوق العاده و مطالعۀ قبلی··· 252‏

‏     با فکر کردن، مطلب را در ذهن پخته کنید··· 252‏

‏     به همۀ شاگردان میدان می دادند··· 253‏

‏     عوض کردن راه و عبور از کوچه ها··· 253‏

‏     نصیحت در روزهای آخر هر دورۀ تحصیلی··· 253‏

آیت اللّه سید مهدی یثربی‏··· 254‏

‏     شهرت امام به عنوان استاد اخلاق··· 254‏

‏     تدریس اخلاق قبل از آمدن آیت اللّه بروجردی به قم··· 254‏

‏     بیان ساده، همه کس فهم و لذتبخش··· 254‏

‏     صدای بحث و جنجال از کلاس بلند بود··· 255‏

‏     نصایح آموزنده··· 255‏

آیت اللّه محمد یزدی‏··· 255‏

‏     از سال 1335 در درس امام شرکت کردم··· 255‏

‏     اولین برخورد خصوصی با امام··· 256‏

‏     تنها درس اشباع کننده··· 257‏

‏     مولانا چرا این حرف را می زنی؟··· 257‏

حجت الاسلام والمسلمین محمود یوسفی غروی‏··· 257‏

‏     از بحث ولایت فقیه وارد درس امام شدم··· 257‏

‏     درخواست اجازۀ همراهی··· 258‏

‏     برنامۀ امتحانی سبب جدی خواندن درس شد··· 258‏

‎ ‎