پیشگفتار
بهتر از هر جای دیگری یافته ها، آموخته ها و عظمت روحی و فکری یک فرد را در عرصۀ تدریس و گفت و شنود او می توان به دست آورد. هر چند تألیف و نوشته ها نشانگر معلومات یک نویسنده است اما به دلیل یکسویه بودن، نمی تواند آئینه ای از خلقیات او باشد. شخصیت یک فرهیخته را بایستی در پای کرسی تدریس او جستجو کرد. در برخوردها، گفتگو و انتقادهاست که حدود پایبندی شخصی به اخلاق علمی و ارج نهادن به آن و بسیاری از دیگر مسائل روشن می شود.
بزرگانی که هم اکنون خود در مقام استادی اند و به راستی برخی از آنان در عرصۀ فعالیت خویش از نوادر عصر ما به شمار می آیند، زمانی به تلمّذ زانوی ادب در برابر امام خمینی(س) زده اند و اینک از آن دوران و از آن عزیز سخن می گویند. خاطراتی که علی رغم گذشت سالها در ذهن و خاطر آنان زنده مانده است. از تأثیر عمیقی که کلام و سخن امام در رفتار و زندگی شان داشته از نظم و انضباط، آراستگی، ارج نهادن به تحقیق و سؤال، استقامت فکر، اخلاق علمی، شوخ طبعی، پرهیز از تشریفات، خوب گوش کردن به سخن دیگران، نقد نظریه در عین حرمت به صاحبان نظریه، جامع نگری و بلند پروازی ذهن در عین تواضع و فروتنی، از منقولات گفتن و معقول نگریستن، تدریس شریعت و سالکانه و عارفانه اندیشیدن و ابعاد مختلف دیگری که هر یک از حضور در دروس فقه و اصول، فلسفه و عرفان و
اخلاق امام مطرح کرده اند. و با چنین هدفی ـ شناخت بهتر و عمیق تر از امام این مجموعه فراهم آمده است. در راستای تنظیم این مجموعه ذکر نکاتی چند ضروری به نظر می رسد:
1. خاطرات بدون دخل و تصرف محتوایی چاپ شده است از این رو صحت و سقم آن به عهدۀ گویندگان محترم آن می باشد.
2. عناوین بالای هر یک از خاطرات توسط محقق این مجموعه انتخاب گردیده و سعی شده است محتوای پیام اصلی خاطره را برساند.
3. اکثر خاطرات جمع آوری شده از شاگردان امام خمینی(س) است و تنها تعداد معدودی مربوط به دوستان و منسوبین می باشد که به علت مفید بودن برای خوانندگان گرامی بخصوص اساتید، طلاب و دانشجویان در این مجموعه از آنها استفاده شد.
4. اغلب مطالب این مجموعه صرفاً خاطره می باشد. اما بعضی مطالب دربارۀ سیرۀ حضرت امام می باشد که به علت ارتباط آن با تدریس و امر تعلیم و تربیت از آنها استفاده شد.
5. این مجموعه به آنچه که مستقیم یا غیر مستقیم به موضوع تدریس حضرت امام خمینی ارتباط (از جنبه های مختلف نظامهای تعلیم و تربیت و حوزه) دارد، پرداخته می شود. لذا بر حسب ضرورت پیرامون موضوعات مقام علمی امام، ویژگیهای فردی، نحوۀ رفتار امام با شاگردان، تقریرات و شهریه نیز خاطراتی جمع آوری و درج گردیده است.
6. فهرست موضوعی با توجه به عناوین و سرفصلهای علمی مطرح در نظام تعلیم و تربیت و آموزش حوزوی تهیه گردیده است. با عنایت به اینکه در دوران تدریس حضرت امام برنامه هایی که اجرا می شده مکتوب نشده است لذا فهرست مذکور صرفاً به جهت طبقه بندی علمی و با توجه به نیاز این کتاب فراهم آمده است.
7. عبارت «آرشیو واحد خاطرات» که در بخش پی نوشتها و منابع آمده است،
منظور آرشیو واحد خاطرات مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی می باشد.
در پایان از جناب حضرت آیت اللّه عمید زنجانی که قبول زحمت نموده و مقدمه این کتاب را به قلم شیوایی به نگارش درآورده اند تشکر می نماییم. همچنین از کلیه همکارانی که در تهیه و تکمیل این مجموعه نقش بسزایی داشته اند بخصوص آقایان حمید بصیرت منش، فرامرز شعاع حسینی و سید احمد میریان تقدیر می گردد.
واحد خاطرات
مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)