کیفیت استیفاء قصاص

‏‏کیفیت استیفاء قصاص‏

‏‏[سؤال 11445]‏‏ ‏ ‏ 6571‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مقدس حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله العالی، پس از سلام،‏‎ ‎‏به عرض عالی می رساند:‏

‏
‏‎

‎‏اگر قتلی به طور عمد واقع شود و قاتل هم به طور یقین شناخته شود، ولیّ دم به‏‎ ‎‏گردن قاتل حقی دارد یا نه؟ اگر دارد چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، ولیّ دم حق دارد به مقامات صالحه مراجعه و درخواست‏‎ ‎‏قصاص کند و می تواند با رضایت جانی دیه بگیرد. و اگر جانی راضی به‏‎ ‎‏دیه نشود، ولیّ نمی تواند او را الزام به دیه کند و فقط حق قصاص دارد.‏

‏‏[سؤال 11446]‏‏ ‏ ‏ 6572‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 22 / 11 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حجت الاسلام والمسلمین، رهبر گرام، امام خمینی، دامت برکاته ‏

‏‏در این مسأله شرعیه چه می فرمایید: مادرم در سال 1324 به ضرب گلول‏‏ۀ‏‏ شخصی‏‎ ‎‏به قتل رسیده و قاتل، دارای نفوذ و قدرت بوده و هرچند به مقامات طاغوتی شکایت‏‎ ‎‏می نمودیم ـ چون رشوه می داد ـ به شکایت ما رسیدگی نمی گردید و از دی‏‏ۀ‏‏ مادرم یک‏‎ ‎‏دینار به ما نداده است. آیا از نظر شرع اسلام ما می توانیم دعوی نماییم یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، تا ولی دم، حق خود را ولو به مصالحه اسقاط نکرده، حق‏‎ ‎‏مراجعه به محکمۀ شرعیه و طلب حق خود را دارد. ‏

‏‏[سؤال 11447]‏‏ ‏ ‏ 6573‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 3 / 1361‏

‏‏محترماً به عرض می رساند این جانب دختری داشتم شاگرد دبیرستان، یک نفر قاتل‏‎ ‎‏که راننده تاکسی بوده است چند نوبت آمده و تقاضای ازدواج کرده است، چون که من‏‎ ‎‏دختر بزرگ تر داشتم گفتم نمی توانم دختر کوچک تر به شما بدهم، نمی دانم خلاصه‏‎ ‎‏گفت من عاشق شدم، چندین مرتبه به دادگاه مراجعه و التزام از ایشان در دادگاه و‏‎ ‎‏کمیته جمهوری اسلامی از ایشان گرفتم که مزاحمت برای دخترم و خانواده ام نکند.‏‎ ‎‏مع الوصف او را با تهدید و زور در ماشین خودش در راه مدرسه گذاشته و در جاده‏‎ ‎‏خاکی او را برده و قصد تجاوز به او داشته ولی دخترم ممانعت کرده او را با کارد ‏‎ ‎

‏
‏‎

‎‏کشته و جسد بی جان دخترم درب منزل آورده و قصد کشتن من با برادرش را نموده بود که‏‎ ‎‏از طریق کلانتری با ماشین غرق در خون دستگیر شد، چه در کلانتری و چه در دادگاه‏‎ ‎‏اظهار داشته چون که به من ندادند او را کشتم که به یکی دیگر ندهند و پس از یک سال‏‎ ‎‏و بعد از سه دوره تشکیل دادگاه طبق قانون طاغوت با یک درجه تخفیف به حبس ابد‏‎ ‎‏محکوم شده است در صورتی که آیت الله‌ شیرازی نوشته اند دادگاه بایستی این شخص‏‎ ‎‏را محکوم به قصاص می نمود و گواهی نامه حسن اخلاق فرزندم در دبیرستان گرفته ام‏‎ ‎‏به دادگاه ارائه دادم، خواهش دارم حکم شرعی درباره قصاص درباره شخص قاتل‏‎ ‎‏ذیلاً مرقوم دارید. خواهش دارم که پرونده را انتقال دهند به کمیته جمهوری اسلامی.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر قتل عمدی به وجه شرعی ثابت شود ولیّ مقتول حق‏‎ ‎‏مطالبۀ قصاص دارد و چنانچه نزاعی در بین باشد به محاکم صالحه‏‎ ‎‏مراجعه شود. ‏

‏‏[سؤال 11448]‏‏ ‏ ‏ 6574‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏شخصی، دیگری را به قتل می رساند به ناحق، ورثه مقتول را راضی می کند، وارث،‏‎ ‎‏خون مقتول را می بخشد اگر ببخشد خون از گردن قاتل به کلی رفع می شود دیگر در‏‎ ‎‏قیامت مقتول حق ندارد به قاتل حرف بزند؟ شما بیان فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، باید توبه نماید و حساب او در قیامت با کرام الکاتبین است.‏

‏‏[سؤال 11449]‏‏ ‏ ‏ 6575‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏در جریان یک نزاع خانوادگی در تاریخ 24 / 9 / 1358 قتلی واقع شده، مقتول در‏‎ ‎‏زمان فوت دارای مادر و برادر و خواهرانی بوده، بعد از مدتی مادر مقتول به مرگ‏‎ ‎‏طبیعی فوت می نماید. هم اکنون فرزندان مادر یعنی خواهران و برادر مقتول تقاضای‏‎ ‎

‏
‏‎

‎‏قصاص کرده اند، با عنایت به اینکه مقتول دارای فرزند پسر صغیر هم هست و مدعی‏‎ ‎‏هستند که حق قصاص به آن ها به ارث می رسد، آیا می توانند چنین تقاضایی داشته‏‎ ‎‏باشند یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض سؤال احوط آن است که در اجرای قصاص صبر‏‎ ‎‏نمایند تا فرزند صغیر به حدّ بلوغ برسد.‏

‏‏[سؤال 11450]‏‏ ‏ ‏ 6576‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏در مورد قتل عمدی که در اثر اختلافات و نزاع محلی واقع شده، اگر بعضی اولیای‏‎ ‎‏دم صغیر هستند و کبار از آن ها مطالب‏‏ۀ‏‏ قصاص می نمایند و وضع محل هم طوری است‏‎ ‎‏که بدون قصاص آرام نمی شود، قصاص جایز است یا نه؟ و در این صورت، اگر کبار از‏‎ ‎‏اولیای دم تعهد کنند و حتی سند بدهند که اگر صغیر بعد از بلوغ مطالب‏‏ۀ‏‏ دیه کند، کبار که‏‎ ‎‏حق قصاص را استیفا نموده اند، حق صغیر را از دیه بپردازند، آیا استیفای قصاص جایز‏‎ ‎‏است یا نه؟ در صورتی که تمام اولیای دم صغیر هستند و صلاح منطقه در قصاص‏‎ ‎‏باشد، آیا با مطالب‏‏ۀ‏‏ ولیّ شرعی صغار و یا بزرگان خانواده و تعهد ادای دیه در صورت‏‎ ‎‏مطالبه اولیای دم بعد از بلوغ، قصاص جایز است یا نه؟ ‏

‏‏لازم به تذکر است که ضد انقلاب، از عدم استیفای قصاص و تأخیر آن بهره برداری‏‎ ‎‏نموده و موجبات تحریک و تشنج را در منطقه ایجاد می نمایند.‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مذکور، قصاص نمایند.‏

‏‏[سؤال 11451]‏‏ ‏ ‏ 6577‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏

‏‏محضر مقدس حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی‏‎ ‎‏ایران، دام مجده العالی، خواهشمند است مسأله ای را که ذیلاً معروض می گردد پاسخ‏‎ ‎‏فرمایید:‏

‏
‏‎

‎‏شخصی به جرم قتل عمد محکوم به قصاص گردیده، اولیای دم صغیر هستند و‏‎ ‎‏طبق نظر حضرت عالی احتیاطاً بایستی تا کبیر شدن صغار، اجرای حکم به تأخیر بیفتد‏‎ ‎‏و پس از بلوغ، صغار شخصاً خواستار قصاص گردند. ‏

‏‏بیان فرمایید آیا در فرض مذکور می توان تا زمان کبیر شدن صغار، قاتل را در زندان‏‎ ‎‏بازداشت نمود، یا نمی توان؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، صرف محکومیت به قصاص مجوّز حبس محکوم علیه تا‏‎ ‎‏زمان بلوغ و اظهار نظر وارث صغیر نیست، ولی اگر خوف فرار محکوم‏‎ ‎‏علیه در بین باشد، مانع ندارد کفیل یا وثیقۀ نقدی یا غیرنقدی اخذ نمایند و‏‎ ‎‏در صورت خوف فرار محکوم علیه، اگر مدت انتظار بلوغ صغار کوتاه‏‎ ‎‏باشد، حبس اشکال ندارد. ‏

‏‏[سؤال 11452]‏‏ ‏ ‏ 6578‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضرت امام خمینی، رهبر انقلاب اسلامی، روحی له الفداء ‏

‏‏در پرونده ای که موضوع آن ایراد ضرب منتهی به فوت است، برادر این جانب متهم‏‎ ‎‏پرونده می باشد. ولیّ دم، پدر مقتول که شخصی افغانی است، تا کنون اظهار می داشته‏‎ ‎‏که مقتول، وارث دیگری به جز خودش ندارد، و با گرفتن مبلغ معتنابهی ـ یک صد‏‎ ‎‏هزار تومان ـ از خانواد‏‏ۀ‏‏ فقیر و مستضعف متهم به قتل رضایت داده است. ولی فعلاً‏‎ ‎‏اظهار می دارد که مقتول مادری هم دارد که در افغانستان می باشد. با این که پدر مدعی‏‎ ‎‏است و معلوم نیست که واقعاً مادری برای مقتول هست یا خیر و به فرض بودن، با‏‎ ‎‏توجه به وضع موجود، رفتن به افغانستان ممکن نیست. دادگاه مربوطه هم اظهار‏‎ ‎‏می دارد حاکم شرع باید از ولی فقیه اجازه بگیرد با توجه به این که قریب 5 / 2 سال‏‎ ‎‏است که متهم زندانی است و از عمل خود نادم، و خانواده اش بی سرپرست و از ولیّ‏‎ ‎‏دم هم رضایت گرفته، ذیلاً مرقوم فرمایید که در این قضیه، تکلیف شرعی چیست؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر ولیّ موجود که مطالبۀ حق کرده، رضایت داده و ولیّ دیگر‏‎ ‎

‏
‏‎

‎‏بر فرض وجود، مطالبۀ حق نکرده، نمی توانند او را زندانی کنند و باید او را‏‎ ‎‏رها نمایند. ‏

‏‏[سؤال 11453]‏‏ ‏ ‏ 6579‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مقدس رهبر عالی قدر، حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی ‏

‏‏پس از سلام، عرض می شود: شخصی قتلی انجام داده و این مقتول دارای اولاد‏‎ ‎‏صغاری می باشد و صغار، ولی شرعی ـ که عبارت باشد از جد ـ دارند و ولی شرعی‏‎ ‎‏ایشان مطالب‏‏ۀ‏‏ قصاص می کند. آیا از نظر شرع مقدس اسلام باید صبر کرد تا صغار کبیر‏‎ ‎‏بشوند و یا این که بر طبق مطالبه ولی که جد باشد، می شود قصاص کرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، احوط آن است که صبر کنند تا صغیر بالغ شود و دربارۀ‏‎ ‎‏قصاص یا گذشت نظر دهد، مگر آن که تأخیر قصاص موجب مفسده باشد‏‎ ‎‏و یا آن که خلاف مصلحت صغیر باشد، که در این صورت می توانند، ولی‏‎ ‎‏کبیر مطالبۀ قصاص نمایند. ‏

‏‏[سؤال 11454]‏‏ ‏ ‏ 6580‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 22 / 8 / 1362‏

‏‏محضر مبارک آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله، بعدالتحیه‏

‏‏آیا پدر می تواند نسبت به فرزند صغیرش که مجروح شده، هم از دیه بگذرد و هم‏‎ ‎‏از قصاص و مجّاناً صرف نظر نماید، یا چنین حقّی ندارد؟ چون هیچ مصلحتی برای‏‎ ‎‏طفل در نظر گرفته نشده و در باب قصاص، فتوا و قانون بر این است که ولیّ صغیر حق‏‎ ‎‏ندارد قاتل را مجّاناً عفو نماید. ‏ ‏ دادستان کلّ کشور، یوسف صانعی‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مزبور احوط آن است که صبر کنند تا صغیر بالغ‏‎ ‎‏شود و در قصاص یا غیر آن، خودش تصمیم بگیرد و ولی صغیر در فرض‏‎ ‎‏مذکور، گذشتش صحیح نیست. ‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 11455]‏‏ ‏ ‏ 6581‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 7 / 11 / 1362‏

‏‏محضر مبارک آیت الله‌ العظمی الامام خمینی، دام ظله علی رؤوس المسلمین ‏

‏‏بعد التحیة والسلام، لطفاً به سؤال ذیل پاسخ مرقوم فرمایید:‏

‏‏اگر بعضی از اولیای دم که ولی بقی‏‏ۀ‏‏ اولیای غیربالغ می باشد، خواستار قصاص‏‎ ‎‏باشند، لکن قاضی تشخیص می دهد که ولی، غبط‏‏ۀ‏‏ آن ها را در نظر نگرفته و با فقر‏‎ ‎‏صغار و رضایت قاتل به پرداخت پولی در حدود یک و نیم میلیون تومان، باز‏‎ ‎‏درخواست قصاص می نماید. ‏

‏‏آیا اولاً چنین حقی را دارد، یا باید به نحوی صبر کرد تا صغار بالغ گردند؟ ‏

‏‏و ثانیاً اگر حق دارد، آنچه باید برای آن ها منظور نماید سهم آن ها از دیه است،‏‎ ‎‏همانند اختلاف کبار، یا سهم آن ها از مقدار پولی است که قاتل حاضر است بپردازد؟ ‏

‏‏و ثالثاً اگر به مقدار سهم از دیه باید بپردازد، یا در مورد اختلاف کبار، انتخاب دیه به‏‎ ‎‏عهد‏‏ۀ‏‏ کسی از اولیاء است که قصاص نمی خواهد، یا به عهد‏‏ۀ‏‏ کسی است که خواستار‏‎ ‎‏قصاص است؟ ‏ ‏ دادستان کل کشور، یوسف صانعی‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم، حق قصاص برای بعض ورثه ثابت نیست،‏‎ ‎‏تا صغار بالغ شوند و همگی مجتمعاً تصمیم بگیرند. ‏

‏‏[سؤال 11456]‏‏ ‏ ‏ 6582‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 12 / 6 / 1360‏

‏‏حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏فردی خاطی تحت تعقیب قرار می گیرد و در دادگاه انقلاب یکی از شهرستان ها، به‏‎ ‎‏اعدام محکوم می گردد و حکم جهت تأیید به شورای عالی قضایی ارسال می گردد.‏‎ ‎‏خاطی که در سپاه پاسداران آن شهر بازداشت بوده، در این هنگام مبادرت به فرار‏‎ ‎‏می نماید. پاسداران به تعقیب او می پردازند، وی سنگر می گیرد و به طرف پاسداران‏‎ ‎

‏
‏‎

‎‏تیراندازی می کند که در نتیجه، فرماند‏‏ۀ‏‏ سپاه به شهادت می رسد و محکوم فراری نیز‏‎ ‎‏بعد از چند دقیقه، توسط بقی‏‏ۀ‏‏ پاسداران به هلاکت می رسد. علیهذا آیا دی‏‏ۀ‏‏ فرماند‏‏ۀ‏‏ سپاه‏‎ ‎‏را باید از اموال قاتل هلاک شده پرداخت یا خیر؟ حکم الله‌ را بیان فرمایید.‏

‏‏از خداوند بزرگ، موفقیت و سلامتی شما را آرزومندم.‏

‏‏بسمه تعالی، در مورد مرقوم دیه ثابت نیست. ‏

‏‏[سؤال 11457]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6635‏

‏‏2. دو نفر محکوم به قتل یک نفر گردیده اند؛ اولیای دم می خواهند با پرداخت‏‎ ‎‏نصف دیه هر یک از محکومین، هر دو نفر را قصاص نمایند. در فرض مذکور انتخاب‏‎ ‎‏نوع دیه با کیست؟ با اولیای دم است یا با ورثۀ محکومین؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، انتخاب نوع دیه در این مورد هم با کسی است که تکلیف به‏‎ ‎‏پرداخت دیه می شود؛ یعنی با اولیای دم که می خواهند قصاص نمایند. ‏

‏‏[سؤال 11458]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6522‏

‏‏3. قصاص را ولیّ مقتول می خواهد خودش انجام دهد، ولی حاکم شرع به شخص‏‎ ‎‏دیگر واگذار نموده است، آیا کفایت می کند یا نه؟ بیان فرمایید. و اگر چنانچه کفایت‏‎ ‎‏نکرد قاضی قاتل است یا نه بیان فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، اختیار با قاضی است، هر چند باید با مطالبۀ ولیّ مقتول باشد.‏

‏‏[سؤال 11459]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6522‏

‏‏4. شخص را به وسیل‏‏ۀ‏‏ کارد یا چاقو و یا شمشیر یا چوب و یا سنگ یا لگد و‏‎ ‎‏یا  مشت کشتند؛ ولی قصاص را به وسیل‏‏ۀ‏‏ گلوله انجام می دهند. آیا کفایت می کند یا‏‎ ‎‏نه؟  اگر کفایت نمی کند قاضی مسئول است یا شلیک کنند‏‏ۀ‏‏ به دستور قاضی؟ بیان‏‎ ‎‏فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، کفایت می کند. ‏

‏‎ ‎

‏‎

‎