معارف و مسائل اسلامی
[سؤال 12732] 7376
بسمه تعالی 5 / 11 / 1359
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی، نایب الامام، امام خمینی، دام ظله العالی
پس از تقدیم عرض سلام، معروض می دارد که دربارۀ برخی از مسائل و مطالب، به اشکال و ایراد برخوردیم، که لازم بود برای رفع هرگونه اشکال، به حضور حضرت عالی کلماتی نوشته و از حضورتان بخواهیم که در این موارد، رهنمودهایی فرموده، تا این که در برابر افراد بی اطلاع برای ما حجتی باشد.
1. عده ای می گویند وقتی که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله، اسلام را به حضرت علی علیه السلام عرضه داشت، علی علیه السلام عرض کرد: «یک شب را به من مهلت بده» و پیامبر به او مهلت داد و او آن شب را در فکر بود که آیا از میان خدا و بتان کدام یک را بپذیرد؟ آیا این مطالب صحیح است؟
بسمه تعالی، صحیح نیست.
[سؤال 12733]
2. آیا ابوطالب و عبدالمطلب، موحد یا این که مشرک و بت پرست بوده اند؟
بسمه تعالی، موحد بودند.
[سؤال 12734]
3. آیا صحت دارد که پیغمبر اسلام صلی الله علیه و آله فرموده است: «من خاتم پیغمبرانم». نمی خواهد بگوید آنچه را که گفته ام برای انسان، الی الابد کافی است.
بسمه تعالی، اسلامی که پیغمبر آورده، برای انسان الی الابد کافی است و خاتم بودن پیغمبر، آن است که بعد از ایشان پیغمبر نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 726 [سؤال 12735]
4. آیا امامان تشیع علیهم السلام به غیب آگاهی دارند یا خیر؟
بسمه تعالی، به اذن خدا.
[سؤال 12736]
5. آیا می توان گفت که تعدد زوجات در اسلام، نسبت به زن خیانت است؟
بسمه تعالی، احتمال مزبور ناشی از عدم توجه به مصالح واقعی است، که در اسلام نسبت به حقوق زن و مرد ملاحظه شده است.
6. آیا موسیقی مطلقاً حرام است؟ و اگر به فرض این که بعضی از موسیقی ها حرام نباشد، می توان گفت که موسیقی از هنرهای اسلامی است؟
بسمه تعالی، موسیقی مطرب حرام است، و صداهای مشکوک مانع ندارد.
7. با توجه به سؤالات فوق، اگر کسانی خلاف آنچه که واقع است و حقیقت دارد نظر بدهند، وظیفۀ ما در برابر آنان چیست؟ و اگر کتاب هایی مشتمل بر آن خلاف حقیقت ها باشد، متمنی است در مورد این گونه کتاب ها نیز نظر خویش را مرقوم فرمایید.
بسمه تعالی، اشخاص ذکرشده را در صورت امکان ارشاد کنید و از کتبی که مشتمل بر مطالب گمراه کننده است، احتراز نمایید.
خداوند متعال سایۀ حضرت مستطاب عالی را تا انقلاب حضرت مهدی (عج) بر سر مستضعفین جهان قائم بدارد، آمین، بحق محمد و آله الطاهرین.
[سؤال 12737] 7377
بسمه تعالی 25 / 10 / 1361
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، ارواحنا فداه، سلام علیکم، اما بعد:
1. اگر زادگاه انسان محلی باشد که در آن جا دو نفر نمازگزار نباشد و بر مبنای رسومات مخالف اسلام زندگی کنند و انسان نتواند آزادانه عبادت نماید و یک توضیح المسائل پیدا نشود ولی خودشان را از پیروان اسلام می دانند، انسان می تواند در آن جا
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 727 زندگی کند و یا با آن جا رابطه داشته باشد؟
بسمه تعالی، اگر نمی تواند در آن جا به وظایف شرعیه اش عمل کند، باید از آن جا برود.
2. اگر پدر و مادر انسان در زادگاهی که در سؤال اول ذکر شد زندگی کنند و نه خودشان عبادت نمایند و نه تمایل به فراگیری احکام اسلامی داشته و نه فرزندانشان را بر طبق موازین اسلامی تربیت نمایند و بعد از گذشت چهار سال از پیروزی انقلاب اسلامی آن را تأیید نکنند، چقدر وظیفۀ اطاعت از این گونه والدین به عهدۀ فرزند می باشد؟ آیا می تواند در منزل آنان بماند یا قطع رابطه نماید؟
بسمه تعالی، باید قطع رحم نکند؛ ولی در وظایف شرعیه، اطاعت پدر و مادر [لازم] نیست و باید شخص به وظیفه اش عمل کند، هرچند پدر و مادر راضی نباشند.
3. تأمین معیشت چنین خانواده ای و سرپرستی نمودن آنان مقدم است یا رفتن به جبهۀ جنگ؛ در صورتی که پدر و مادر راضی نباشند؟ و فرزند می تواند از حقوق خویش به این خانواده کمک مالی نماید؟
بسمه تعالی، به پدر و مادر احسان کند و اگر فقیر هستند و فرزند تمکّن دارد، باید مخارج آن ها را بدهد. و در خصوص رفتن به جبهه، بستگی به نیاز جبهه ها دارد و تشخیص آن با مسئولین است.
4. آیا می شود با افراد فامیل و پدر و مادر که نماز نمی خوانند رابطه داشت و به منزل آنان رفت و آمد کرد؛ و به پدر و مادری که معتاد به مواد مخدر (تریاک) باشند کمک مالی نمود؟
بسمه تعالی، رابطه و کمک مانع ندارد؛ بلکه قطع رحم جایز نیست و آن ها را ارشاد نماید.
5. طبق مسأله 2472 توضیح المسائل جناب عالی، «اگر زنی بچه دختر خود را شیر دهد، آن دختر به شوهر خود حرام می شود». اگر بر اثر بی اطلاعی از مسأله، تقریباً 20 بار شیر داده و بعد از اطلاع، نداده باشد چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، حرام می شود؛ مگر آن که شرایط معتبره در شیردادن ـ که در رساله هست ـ موجود نباشد.
[سؤال 12738] 7378
بسمه تعالی
من می خواهم تا جایی که بتوانم عبادات خدا را بجا آورم، لطفاً مرا راهنمایی کنید؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 728 بسمه تعالی، ضمن جدّیت در انجام فرائض و وظایف دینی، در شناسایی معارف اسلام، و سعی در گسترش آن در میان جامعه، و آگاهی دادن به مستضعفان، و کمک به آنان کوشا باشید. خداوند شما را مؤیّد و موفق بدارد.
[سؤال 12739] 7379
بسمه تعالی
اگر انسان به امید کسب رضوان الهی خداوند را عبادت و اطاعت کند اشکال شرعی دارد؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
[سؤال 12740] 7380
بسمه تعالی
با سلام و درود به بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی
1. آیا صحت دارد که هر کسی در اوایل جوانی فوت کرد جزو شهدا حساب می شود؟
بسمه تعالی، موارد مختلف است و منظور، دارا شدن اجر شهید است.
2. اگر تازه عروسی فوت کند باید جهازیۀ آن را چه کنند؟ و آیا می شود آن ها را فروخت و با پول آن ان شاء الله با نابودی صدام به کربلا و یا مکه رفت؟
بسمه تعالی، هرچه که تا زمان حیات ملک او بوده جزو ترکۀ او محسوب می شود و به ورثه می رسد و اختیار با وارث است.
3. اگر شخصی نداند و در اوایل بچگی خود ـ یعنی قبل از بلوغ ـ یک شیئی (چاقو) را از جایی بردارد و صاحب شی ء هم ایراد نگیرد و بگوید اشکال ندارد و نمی شود صاحبش را پیدا کرد به هیچ وجه، حکمش چیست؟
بسمه تعالی، قیمت آن را ضامن است و اگر از پیداکردن صاحب آن مأیوس است باید از طرف او به فقرا صدقه بدهد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 729 4. اگر شخصی نداند و عمداً تا اذان ظهر نیت روزۀ ماه رمضان نکند آیا اشکال دارد؟
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، روزۀ آن روز قضا دارد.
سلامتی و سعادتمندی جناب عالی را در خدمت به اسلام و مسلمین از خداوند متعال خواستاریم. والسلام علی عباد الله الصالحین
[سؤال 12741] 7381
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت امام خمینی
با تقدیم احترام و آرزوی بقای عمر امام؛ خواهشمند است به سؤال این جانب در رابطه با مسأله زیر پاسخ داده، و وظیفۀ شرعی در قبال آن را بیان بفرمایید:
1. تکلیف فردی مسلمان که به دست کفار یا منافقان گرفتار گشته و برای رهایی از این گرفتاری که می خواهند در مقابل سبّ رسول الله یا ولایت فقیه او را آزاد نمایند به شرطی که «آزادی به نفع اسلام و آزادی مسلمانان دیگر باشد» چیست؟
بسمه تعالی، موارد، مختلف است.
2. اگر یک نفر در شهرستانی مستأجر بوده و درس می خواند، چنان که هر هفته به خانۀ خود در روستا برگردد و فاصلۀ رفت و برگشت بین روستا و شهر، 50 کیلومتر است، وظیفۀ او در ادای نماز، به صورت شکسته است یا کامل؟
بسمه تعالی، در محل کار و بین راه حکم مسافر دارید و اگر در شهرستان، قصد توطّن کرده اید در آن، حکم وطن ثابت است.
[سؤال 12742] 7382
بسمه تعالی
محضر محترم امام امت، رهبر مستضعفان جهان
با سلام و درود بسیار به رهبر عالی قدر و آرزوی سلامت و سعادت برای آن حضرت تا هنگام ظهور مهدی موعود (عج)
غرض از نوشته که مزاحم اوقات شریف می شود، ذکر چند موضوع است:
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 730 الف) دربارۀ تقاضای بخشش و عفو؛
ب) تقاضای توضیح در مورد یکی از مسائل فقه شما.
1. در مورد موضوع اول باید عرض کنم که بعد از انقلاب با شکوه 22 بهمن، مدتی کوتاه ـ یعنی از آغاز روی کار آمدن دولت موقت، الی سقوط آن ـ افکار انحرافی پیدا کردم؛ بدین معنا که از خط ولایت فقیه دور افتادم و به گمراهی و تذبذب کشیده شدم که این معصیتی بزرگ بود که من مرتکب شدم. بعد از متوجه شدنم رو به درگاه خداوند تبارک و تعالی آوردم و تقاضای آمرزش و قبول توبه کردم. برای جبران گناهانی که متوجه امت اسلامی مرتکب شده بودم از طریق بسیج به جبهۀ جنگ علیه باطل رفتم تا امکان قبول توبۀ من بیشتر باشد. بعد از مدتی به علت اصابت گلوله مجروح شدم و حالا دوران نقاهت را می گذرانم.
اما همیشه در این حالات، در درون به من متذکر می شود که باید از امام هم تقاضای بخشش کنی تا خداوند بیشتر لطف و مرحمت کرده، تو را ببخشد؛ لذا تصمیم به نوشتن این نامه گرفتم. من متواضعانه و ملتمسانه از آن امام بزرگوار می خواهم که گناهانی را که از من سر زده و مربوط به شما می شده است، ببخشند؛ ان شاء الله.
بسمه تعالی، آنچه مربوط به این جانب می شود بخشیدم؛ امید است خداوند متعال همه را مشمول عفو و رحمت خود قرار دهد و شما را شفا بخشد.
2. موضوع دوم در مورد مسألۀ 2080 توضیح المسائل است؛ لطفاً توضیح بدهید که چرا ربا گرفتن از کافری که در پناه اسلام نیست، حرام نیست؟ همچنین ربا گرفتن پدر از فرزند.
بسمه تعالی، حکم خداوند متعال است؛ باید پذیرفت.
[سؤال 12743] 7383
بسمه تعالی
اگر بین پدری با فرزندش ـ که حدود هفده سال دارد ـ اختلافی پیش آمد و هر کدام اسلام را از یک دید می نگریستند، آیا اسلام راستین، پدر را مجاز می داند که عقیده اش را بر فرزند تحمیل کند؟ و از دید اسلامی که امام از آن یاد می کند، اگر این فرزند دختر
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 731 باشد یا پسر، پاسخ این پرسش تفاوتی می کند؟
بسمه تعالی، اسلام قوانین الهیه است که به دید اشخاص تغییر نمی کند و تشخیص آن با علمای اسلام است.
[سؤال 12744] 7384
بسمه تعالی
محضر مبارک دفتر امام خمینی، مدّ ظله العالی
لطفاً جواب سؤالات زیر را جهت رفع ابهام این جانب توضیح دهید.
1. در ترجمه های قرآن، اکثر خطاب پروردگار باری تعالی به صورت «ما» صادر شده، در صورتی که این کلمه برای جمع می باشد نه مفرد، علت چیست؟
بسمه تعالی، گاهی برای دواعی دیگر بر مفرد نیز اطلاق می شود.
2. کمک نمودن به اقوام نزدیک و حتی فرزندان، در صورتی که مرام الحادی داشته ولی محارب با جمهوری اسلامی نیستند، شرعاً چگونه است؟
بسمه تعالی، مانع ندارد و سعی کنند آن ها را ارشاد نمایند.
3. پولی که به عنوان وام از بانک یا جایی دیگر جهت انجام معامله و یا راه اندازی کارگاه گرفته شده باشد، به آن خمس تعلق می گیرد یا خیر؟
بسمه تعالی، وام خمس ندارد.
4. هر ماه نزدیک به از حقوق این جانب به عنوان مالیات کسر می گردد و به صندوق جمهوری اسلامی واریز می گردد. آیا این مبلغ جزء خمس محسوب می گردد؟ و اگر نمی گردد، جزء چه محسوب می گردد؟ توضیح این که در نماز جمعۀ روز 26 / 9 / 1361 آقای رفسنجانی در این باره صحبت کردند، ولی برای من روشن نشد زمانی که جهت پر نمودن بیت المال، خمس گرفته می شد، آیا مالیات درآمد نیز گرفته می شد؟
بسمه تعالی، مالیات به جای خمس محسوب نمی شود.
[سؤال 12745] ----> 1996
6. اگر کسی عقیده داشته باشد که تمام کارهایی که در دنیا انجام می گیرد همه به اذن خدا می باشد و همه مقدر از طرف ذات احدیت می باشند و آنچه را که انسان انجام
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 732 می دهد در انجام آن مختار است و فاعل فعل خود می باشد، ولی این عملی که انجام می دهد در حد یک وظیفه است که اگر وظیفه اش را خوب انجام دهد خوب و اگر بد انجام دهد بد می باشد. و ضمناً به عبارت دیگر تمام کارها اعم از خوب و بد تقدیر است از طرف خدا، یعنی معین است کما این که انسان در انجام آن ها مجبور نیست و با اختیار خود آن ها را انجام می دهد این عقیده چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، در این گونه امور اعتقاد تفصیلی لازم نیست و چنانچه به نحو اجمال اعتقاد بما هو الواقع داشته باشد، کافی است.
[سؤال 12746] ----> 7087
4. گاهی اوقات نسبت به وجود خدا شک می کنم و ایمانم کمتر می شود، آیا در این مدت گناه می کنم، در صورتی که این شک دست خودم نیست؟
بسمه تعالی، از وسوسه بپرهیزید و سعی کنید با مطالعات، اعتقاد خود را بیشتر کنید.
[سؤال 12747] ----> 3011
5. آیا ذکر نام حضرت مهدی (عج) (م ح م د) در این زمان حرام است؟
بسمه تعالی، حرام نیست، ولی بهتر است اسم شریف آن حضرت برده نشود.
[سؤال 12748] ----> 5536
3. شایع نمودند که روضه خواندن و مسأله گفتن در زمان انقلاب فایده ندارد و تا معنی نماز و قرآن را ندانی نباید خوانده شود. لطفاً چند جمله ای در این باره امر بفرمایید مرقوم فرمایند تا برای مؤمنات قرائت شود.
بسمه تعالی، نماز باید خوانده شود هرچند معانی آن را نداند و روضه خوانی و بیان مسائل شرعیه و قرآن خواندن، مطلوب بلکه در بعض موارد، بیان مسائل لازم است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 733 [سؤال 12749] ----> 651
3. در کتاب قصص الانبیا تألیف مولانا محمد جویری در بیان آفرینش مطالبی مرقوم شده است. آیا تمام آن ها صحیح است و می توان به عنوان مدرک از آن ها برای پاسخ به افراد مشرک و بی نماز و غیره استفاده کرد؟
بسمه تعالی، به نحو نقل از کتاب و احتمال مانع ندارد.
[سؤال 12750] ----> 3354
4. راجع به یکی از نصایح امام به امت: «از مواضع تهمت دوری کنید» توضیح بیشتری دهید.
بسمه تعالی، می توانید از اهل علم سؤال کنید.
[سؤال 12751] ----> 311
6. کسی که در زندگی از خیلی چیزها محروم می ماند، مثلاً از خانه، زندگی، ازدواج، بچه و خیلی چیزها، آیا در آخرت نصیب او می شود یا دیگر، قضیه تمام شدنی است و تنها به کردار نیک و بد خود گرفتار و مبتلا می شود؟
بسمه تعالی، بستگی به عمل شخص دارد و مؤمن در قیامت، از تمام نعمت ها برخوردار می شود.
[سؤال 12752] ----> 1932
6. اگر انسان برای چشم داشت به بهشت، خداوند را عبادت و اطاعت کند اشکال شرعی دارد؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
[سؤال 12753] ----> 2673
3. اگر کسی هیچ گونه نیت شرّی، مثل سوء ظن، ریا، تکبر و دیگر مفاسد اخلاقی در ذهن نداشته باشد و این گونه امور فساد به طور جرقه مانند، در افکارش ظاهر شود
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 734 و فوراً از آن جرقه هم اجتناب کند، آیا بر او گناهی محسوب می شود؟
بسمه تعالی، گناه نیست.
[سؤال 12754] ----> 716
3. تمنّا دارم بفرمایید: مثلاً یک بچه مسلمان و یهودی و غیره که پدر و مادر آن ها مسلمان نیستند و هنوز به سن بلوغ نرسیده اند از دنیا می روند، آیا بچه مسلمان، به دلیل این که پدر و مادرش مسلمان بوده اند، به بهشت می رود و آن دیگری، به این دلیل که پدر و مادرش مسلمان نبوده اند، به جهنم؟ و اگر نه، بلکه آن ها به این دلیل که هنوز به سن بلوغ نرسیده اند به بهشت می روند، در این صورت باید گفت آن ها سرنوشت خود را تعیین نکرده اند، در صورتی که این امکان وجود داشت که اگر آن ها بزرگ می شدند، بچه مسلمان، یهودی و بچه یهودی، مسلمان می شد.
بسمه تعالی، سؤال، فقهی نیست و در روایات، اشاره به این مطلب شده است.
[سؤال 12755] ----> 3004
2. آیا مردان بر زنان برتری دارند؟
بسمه تعالی، تقوا موجب برتری است و هر کدام از زن و مرد وظایف خاصی دارند.
[سؤال 12756] ----> 313
3. آیا در آخرت انسان به صورت جسم ظاهر می شود یا به صورت روح؟ در صورتی که به حالت جسم ظاهر شود آیا وقتی در موقع کالبدشکافی مثلاً قلب میت را بر می دارند و یا در قبرستان های قدیمی استخوان ها را جمع می کنند میت در آخرت احساس کمبودی در بدن خود نمی کند؟
بسمه تعالی، به کتب معتبره ای که درباره معاد نوشته شده مراجعه نمایید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 735 [سؤال 12757] ----> 5898
2. صفات سلبیه و ثبوتیه را معنا نمایید.
بسمه تعالی، صفاتی که در خداوند متعال هست ـ مثل علم و قدرت ـ آن ها را صفات ثبوتیه و آنچه در او نیست ـ مثل ترکیب یا داشتن جسم ـ آن ها را سلبیه می گویند و برای تفصیل و توضیح مطلب، به کتاب های مربوطه مراجعه نمایید.
[سؤال 12758] ----> 311
5. دربارۀ آخرت خیلی چیزها شنیدیم و در کتاب ها خواندیم، اما در هیچ جا نشنیدم و نخواندم که در بهشت، کتاب و کتابخانه موجود است یا نه؟ در صورت مثبت، چه کتاب هایی و در چه زمینه هایی؟
در ضمن این همه کتب اسلامی ـ دنیایی که به وسیلۀ فقها و علما و مجتهدین طراز اول تألیف و تصنیف می شود، آیا با از بین رفتن آن ها، تلاش و رنج های آن بزرگواران ـ ولو سال ها فوت شده باشند ـ از بین می رود یا این که اجرشان را دارند، آیا آثارشان یعنی کتاب هایشان در آخرت نمایان است، یا این که نه، فقط اجرشان را می برند؟
بسمه تعالی، در آن جا جهل وجود ندارد تا نیاز به کتاب باشد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 736