مقدار دیات

‏‏مقدار دیات‏

‏‏[سؤال 11475]‏‏ ‏ ‏ 6592‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 12 / 8 / 1358‏

‏‏رهبر عالی قدر شیعیان جهان حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته‏

‏‏پاسخ سؤال زیر را به این حقیر بیان فرمایید: شخصی افسر ژاندارمری بوده، در‏‎ ‎‏تظاهرات، بر علیه اسلام، به تظاهرکنندگان بی دفاع حمله نموده، سه نفر را به قتل‏‎ ‎‏رسانیده و چند نفر را با تیر مجروح نموده و معلوم نیست خودش بوده یا مأموران‏‎ ‎‏دیگر. حالیه، قریب یک سال است، متواری است و مقداری از اموال دولت سرقت‏‎ ‎‏نموده. فامیل های شخص قاتل می خواهند دیۀ مقتولین را بدهند. آیا می شود از این‏‎ ‎‏شخص قاتل دفاع کرد یا خیر؟ دیه در رساله حضرت عالی ذکر نشده و نرخ حیوانات‏‎ ‎‏خیلی زیاد شده، وجه پول را از دیه بیان فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، دیۀ مقتول یکی از امور مذکوره در رساله است که از جمله‏‎ ‎‏آن ها ده هزار درهم یا هزار دینار است.‏

‏‏[سؤال 11476]‏‏ ‏ ‏ 6593‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏در رابطه با تعیین دیات شرعیه برای به دست آوردن قیمت درهم شرعی مراجعه‏‎ ‎‏به اهل خبر‏‏ۀ‏‏ ثقه نمودم و چنین به دست آمد که: نقر‏‏ۀ‏‏ غیرمسکوک عیار (100) مثقالی‏‎ ‎‏(400 ریال)، نقر‏‏ۀ‏‏ مسکوک عیار (60) مثقالی (400) ریال با توجه به اینکه چنین نقره‏‎ ‎‏مسکوک فقط عبارت است از پول های نقر‏‏ۀ‏‏ قدیم. نقر‏‏ۀ‏‏ مسکوک (50) عیار مثقالی‏‎ ‎‏(200) ریال با توجه به اینکه چنین نقر‏‏ۀ‏‏ مسکوک فقط عبارت است از آخرین‏‎ ‎‏سکه های نقره ای رژیم طاغوت که البته فعلاً پول رایج نیست چون ارزش آن بیش از‏‎ ‎‏پول رایج فعلی است. در نتیجه فعلاً پول نقره ای رایج در کشور ما وجود ندارد شاید‏
‏‎

‎‏در سایر کشورها هم وجود نداشته باشد. ظروف و وسایل دیگر نقره ای (50) عیار‏‎ ‎‏مثقالی (200) ریال.‏

‏‏با توجه به گزارشات فوق حال کسی که بخواهد در دیه درهم شرعی بپردازد باید‏‎ ‎‏معادل وزن درهم شرعی از کدام نوع از نقره های مذکور و به چه قیمتی بپردازد؟‏

‏‏بسمه تعالی، میزان در عیار مقداری است که صدق پول نقره نماید و خلیط‏‎ ‎‏به مقدار متعارف در ساختن پول نقره ضرر ندارد و اگر خلیط به مقداری‏‎ ‎‏باشد که صدق غش کند مضر است و در پرداخت قیمت باید قیمت سکۀ‏‎ ‎‏نقرۀ غیر مغشوش را منظور نمایند.‏

‏‏[سؤال 11477]‏‏ ‏ ‏ 6594‏

‏‏پاسخ استفتا: [ نقل از صحیفه امام، ج 19، ص 242] ‏

‏‏زمان: 9 اردیبهشت 1364 / 8 شعبان 1405‏

‏‏مکان: تهران، جماران‏

‏‏موضوع: استفتا در مورد پرداخت دیۀ نقدی‏

‏‏سؤال کننده: صانعی، یوسف (دادستان کل کشور)‏

‏‏[ 2592 / 1 / 3 مورخ 9 / 2 / 1364 محضر مبارک آیت الله‌ العظمی الامام خمینی،‏‎ ‎‏دام ظله العالی علی رؤوس المسلمین. بعد التحیة، لطفاً به سؤال ذیل پاسخ مرقوم‏‎ ‎‏فرمایید:‏

‏‏آیا مقدار دیناری که در موارد زیاد از جراحت ها تعیین شده، دارای خصوصیت‏‎ ‎‏است که حتماً باید «جانی» دینار بپردازد، یا مانند شتر که فتوا بر عدم موضوعیت آن‏‎ ‎‏داده اید، موضوعیت ندارد و به نسبت مقدار دینار در دیه اخذ می شود؟‏

‏‏ ‏ ‏ 6 / 2 / 64 ـ دادستان کل کشور ـ یوسف صانعی] ‏

‏‏بسمه تعالی، موضوعیت ندارد و می تواند قیمت عادلۀ آن را بدهد.‏

‏‏ ‏ ‏ روح الله‌ الموسوی الخمینی‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 11478]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6307‏

‏‏4. در پرداخت دیه باید قیمت امروز را حساب کرد، یا قیمت روزی ـ مثلاً شش یا‏‎ ‎‏هفت سال قبل ـ را که عمل سقط جنین انجام گرفته است؟ و اگر طلا و یا نقره‏‎ ‎‏قیمت های متفاوت داشته باشد، مثلاً نوعی نقره با قیمت ارزان تر و نوعی نقره با قیمت‏‎ ‎‏گران تر، کدام قیمت را می توان اختیار کرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، میزان قیمت روز پرداخت است و قیمت عادلۀ سکۀ متعارف‏‎ ‎‏میزان است.‏

‏‏[سؤال 11479]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6651‏

‏‏2. یکی از چیزهایی که می فرمایید می تواند دیۀ قتل باشد، ده هزار درهم است.‏‎ ‎‏بفرمایید: به پول امروز چند تومان است؟‏

‏‏بسمه تعالی، ده هزار درهم معادل است با پنج هزار و دویست و پنجاه‏‎ ‎‏مثقالِ بیست و چهار نخودی نقرۀ مسکوک به سکۀ رواج معامله، و قیمت‏‎ ‎‏عادلۀ روز آن را باید در بازار تعیین نمایند. ‏

‏‏[سؤال 11480]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4072‏

‏‏5. آیا پول های نقره ای سلاطین سابق، و یا مثل بهار آزادی را می توان درهم و دینار‏‎ ‎‏دانست و دیه را براساس آن و یا با تصالح، قیمت آن را قرارداد، و یا لازم است که بر‏‎ ‎‏اساس سایر اقسام دیه مقدر شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، درهم و دینار مقدار معیّن نقره و طلای مسکوک است ـ به سکّه‏‎ ‎‏رائج ولو قبلاً ـ و با تعذر یا غیر آن، قیمت کافی است. ‏

‏‏[سؤال 11481]‏‏ ‏ ‏ 6595‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 12 / 4 / 1362‏

‏‏محضر مجاهد اعظم، قائد کبیر، نایب الامام، الامام خمینی، رهبر انقلاب و‏‎ ‎‏بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، مدّ ظله العالی، سلامٌ علیکم ‏

‏
‏‎

‎‏انتخاب دی‏‏ۀ‏‏ قتل در اثر تصادف غیر عمد (بی مبالاتی قاتل) توسط قاتل، با توجه به‏‎ ‎‏اختلاف ناچیزی که در صدر اسلام بین موارد مختلف دیه بوده است و اختلاف‏‎ ‎‏فاحشی که هم اکنون موجود است، چگونه می باشد؟ اگر قاتل مرد باشد، چگونه؟ اگر‏‎ ‎‏قاتل زن باشد، چگونه؟‏

‏‏بسمه تعالی، حکم مذکور در شرع مقدس اسلام، اختصاص به زمان‏‎ ‎‏خاصی ندارد. ‏

‏‏[سؤال 11482]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6307‏

‏‏3. آیا می شود از انواع دیه، مثلاً نقره یا طلا و یا لباس به دلخواه یکی را که قیمت آن‏‎ ‎‏کمتر، است پرداخت؟ و اگر فعلاً وسع مالی به هیچ کدام از آن ها نرسد، چه باید کرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در موارد تخییر مانع ندارد. ‏

‏‏[سؤال 11483]‏‏ ‏ ‏ 6596‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 11 / 1364‏

‏‏محضر مبارک حضرت امام خمینی مدّ ظله العالی‏

‏‏بعد التحیه، استدعا می شود نظر مبارک خود را در مورد ذیل اعلام تا محاکم در‏‎ ‎‏موارد مبتلا به، نسبت به صدور حکم شرعی اقدام نمایند.‏

‏‏در مواد 110، 122، 126، 128، 129، 130، 137، 145، 189، 190، 194، 201‏‎ ‎‏قانون دیات در خصوص شکستگی دندان، فک، دست، ستون فقرات، دنده، قطع‏‎ ‎‏انگشتان، جراحات، سقط جنین و جنایات بر مرده، مجازات مترتب بر جانی دینار‏‎ ‎‏تعیین شده است. آیا دینار مندرج در مواد مذکور قابل تبدیل به درهم می باشد‏‎ ‎‏یا خیر.‏

‏‏بسمه تعالی، به نحو کلی در هر مورد که دیۀ عضوی به حساب دیه کامله‏‎ ‎‏انسان به تعدادی دنانیر ذکر شده مانند دیه دندان ها و دست ها و پاها و‏‎ ‎‏انگشتان و مانند آن دینار موضوعیت ندارد بلکه به حساب یکی از امور‏
‏‎

‎‏شش گانه در دیه انسان است و در این گونه موارد اختیار دراهم یا یکی‏‎ ‎‏دیگر از امور شش گانه اشکال ندارد.‏

‏‏[سؤال 11484]‏‏ ‏ ‏ 6597‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک آیت الله‌ العظمی، زعیم الامة الاسلامیه و قائدها الاعظم، امام خمینی،‏‎ ‎‏مدّ ظله العالی، بعد السلام و التحیات، به شرف عرض عالی می رساند:‏

‏‏در باب دیات در مواردی که دینار یا درهم به عنوان دیه از یکی از امور ششگانه‏‎ ‎‏انتخاب می شود و یا در بعض موارد خاصه، دینار یا درهم به عنوانه، بابت دیه تعیین‏‎ ‎‏می شود، آیا حاکم دادگاه ـ که حکم به پرداخت دیه می نماید ـ می تواند پیش خود و‏‎ ‎‏بدون جلب موافقت محکوم علیه و محکوم له، ارزش دینار یا درهم را به قیمت عادلۀ‏‎ ‎‏روز بازار، از نقد رایج کشور تعیین نماید و یا این که تبدیل دینار یا درهم به نقد رایج‏‎ ‎‏کشور، به توافق محکوم له با محکوم علیه بر چنین مبادله ای نیاز دارد؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، بدون توافق مشکل است. ‏

‏‏[سؤال 11485]‏‏ ‏ ‏ 6598‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی  ‏ ‏ 1 / 8 / 1361‏

‏‏دفتر استفتای امام، محضر مبارک امام خمینی ‏

‏‏اگر راننده ای پسربچه ای را به غیر عمد به قتل برساند، حکمش چیست و چقدر‏‎ ‎‏دیه دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در قتل خطایی دیه بر عاقلۀ قاتل است و مقدار دیه، هفتصد و‏‎ ‎‏پنجاه مثقال صیرفی طلای رایج در بازار است. ‏

‏‏[سؤال 11486]‏‏ ‏ ‏ 6599‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏مرجع عالی قدر الامام الخمینی مدّ ظله العالی، محترماً معروض می دارد:‏

‏
‏‎

‎‏شوهر بنده راننده اتوبوس خط تهران مسافری داشت که خواهش کرد مرا پیاده کن‏‎ ‎‏و چند متری مانده به ایستگاه پیاده کرد و بعد حرکت کرد معلوم شد خانم که از درب‏‎ ‎‏عقب پیاده شده چادرش لای درب اتومبیل گیر کرده و خانم کشیده شده زیر لاستیک‏‎ ‎‏و مرده است مدت دو ماه است در زندان است، ما بی سرپرست و شوهر زن رضایت‏‎ ‎‏داده اما بچه کوچک دارد در نظر شرع اسلام وظیف‏‏ۀ‏‏ شوهرم چیست؟ و از آن طرف ما‏‎ ‎‏خرجی نداریم و قتل غیرعمد بوده است. با یک دنیا معذرت.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر ثابت است که قتل عمدی نبوده دیه دارد و دیه آن با عاقله‏‎ ‎‏است.‏

‏‏[سؤال 11487]‏‏ ‏ ‏ 6600‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 8 / 10 / 1361‏

‏‏حضور محترم دفتر حضرت امام، احتراماً؛ به عرض مبارکتان می رساند:‏

‏‏در تاریخ 14 / 1 / 1361 دو نفر از اهالی روستای ما می خواستند در زمین شرعی و‏‎ ‎‏قانونی پدرم مبادرت به درست کردن ساختمان نمایند، که پدرم جهت اعتراض پیش‏‎ ‎‏آن ها رفت، ولی آن ها به جای دست کشیدن از عمل غیراسلامی و انسانی خود، با گلوله‏‎ ‎‏به پدرم حمله کردند و خواهرم که می بیند می خواهند پدرم را به قتل برسانند، خود را‏‎ ‎‏به روی پدرم می اندازد، که آن ها ابتدا با گلوله خواهرم را مجروح، و بعد پدرم را به قتل‏‎ ‎‏می رسانند. بعد از چهل روز از این موضوع، طرف مقابل ما به خانه های ما حمله‏‎ ‎‏می کنند و اموال عده ای از ما را به غارت می برند و ما هم به تعقیب آن ها پرداختیم، که‏‎ ‎‏اموال خود را پس بگیریم، و در این میان سه نفر از آن ها و یک نفر از ما به قتل رسیدند،‏‎ ‎‏که تمام مدارک در گروهان ژاندارمری موجود می باشد و طرف مقابل ما به وسیل‏‏ۀ‏‏ یکی‏‎ ‎‏از اهالی روستا که به دزدی و غارتگری در تمام منطقه مشهور می باشد ـ  که دارای‏‎ ‎‏باندی جانی می باشد ـ هر روز به ما حمله می کردند، که ما مجبور شدیم تمام اموال‏‎ ‎‏خود را در روستا به جا گذاشته و به شهر پناه ببریم و الآن نمی توانیم امرار معاش کنیم و‏
‏‎

‎‏مجبور به خون صلح شدیم. خواهشمندیم اگر امکان دارد این عریضه را به حضرت‏‎ ‎‏امام نشان دهید که برای ما روشن شود که آیا در مورد این سه نفر که به قتل رسیده اند،‏‎ ‎‏دیه تعلق می گیرد یا خیر؟ و اگر دیه تعلق می گیرد، مبلغ آن چقدر می باشد؟ چون‏‎ ‎‏می خواهیم ظرف این ده روز خون صلح کنیم، خواهشمندیم در صورت امکان در‏‎ ‎‏جواب این عریضه تسریع فرمایید. ‏

‏‏بسمه تعالی، رسیدگی به مطلب، موکول به دادگاه های صالحه در دولت‏‎ ‎‏اسلامی است. ‏

‏‏[سؤال 11488]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5429‏

‏‏2. من شخصی سپاهی هستم و در درگیری که خان‏‏ۀ‏‏ تیمی می گرفتیم، با عده ای از‏‎ ‎‏برادران داخل خانه شده ام؛ ولی عده ای از برادران پاسدار به خیال این که من منافق‏‎ ‎‏هستم، دنبال من کرده و من سایه ای دیدم و اسلحه کشیدم و یک پیرزن ارمنی کشته‏‎ ‎‏شد، ولی‏‎ ‎‏من قصد کشتن او را نداشته ام. تکلیف من چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، دیۀ زن ارمنی کشته شده را که چهارصد درهم باشد، باید به‏‎ ‎‏ولیّ او بپرداز‏‏[‏‏ید‏‏]‏‏.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎