بیمـه
[سؤال 11594] 6659
بسمه تعالی
حضور محترم رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی، دامت برکاته
آیا حق بیمه از نظر شرعی در تعمیرگاه های کوچک که دارای دو یا سه کارآموز می باشد. بیمه نمودن آن ها بدون قرارداد طرفین و تعیین مدت و مبلغ با استاد کار یک طرفه اجباری صحیح است یا خیر؟
بسمه تعالی، صحت عقد بیمه منوط به تعیین مدت و حق بیمه و نوع بیمه با توافق طرفین است و اگر در ضمن عقد لازم شرط نشده که استادکار کارگر را بیمه کند اجبار او صحیح نیست.
[سؤال 11595] 6660
بسمه تعالی 10 / 7 / 1361
با درود فراوان به روان پاک شهیدان اسلام و سلام به رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی محضر مبارک دفتر امام خمینی مستقر در جماران، پس از عرض سلام و تشکر و قدردانی از زحمات بی دریغ برادران، محترماً به عرض می رساند:
این جانب 27 ساله هستم. مدت دوازده سال است که در بازار تهران در شرکتی ـ که متعلق به عمویم و شخص دیگری می باشد ـ مشغول به کار می باشم. از بدو ورود به
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 173 شرکت، به مدت چهار سال صاحبان شرکت فوق اعلام می کردند: کارگرانی که ادعای بیمۀ خدمات درمانی بنمایند، به درد شرکت ما نمی خورند و ما نیز در آن موقع در سنی نبودیم که از قوانین سر در بیاوریم. پس از چهار سال هم، در برابر درخواست بیمه کارکنان می گفتند: چون دولت و حکومت شاه یک رژیم غیر شرعی و قانونی می باشد، پس تکلیف ما است که از دادن هرگونه وجهی به این دولت خودداری کنیم و به این طریق از بیمه نمودن خودداری کردند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بدون درخواست ما خود ایشان می گفتند: چون دولت اسلامی می باشد وظیفه ما است که شما را بیمه کنیم و طبق قوانین دولت اسلامی عمل کنیم و مدت چهار سال هم با این کلام ما را سر دوانیده اند.
حالا که ما ادعای بیمه دوازده سالۀ خود را می کنیم، در جواب می گویند اصلاً بیمه یک چیز غیر شرعی است و ادعای شما خلاف شرع و اسلام است. با توجه به این که قانون سابق و فعلی پس از دو ماه کارکرد، کارفرما را موظف به بیمه کردن کارگران می داند. با توجه به این مطالب ـ چون خود بنده و کارفرمایان ذکر شده همگی خود را مقلد امام خمینی می دانیم ـ تقاضا داریم نظر امام را در مورد بیمه صریحاً اعلام بدارید تا خدای ناکرده عملی خلاف شرع مقدس اسلام صورت نگیرد. و آیا شرعاً من می توانم تقاضای دوازده سال بیمه را بنمایم یا نه؟
بسمه تعالی، مطالبۀ حق بیمه، تابع قرارداد بین کارمند و کارگر و صاحب کار است و مقررات دولت اسلامی باید مراعات شود.
[سؤال 11596] 6661
بسمه تعالی
شرکت های بیمه، عملیات متعدد و متنوعی را انجام می دهند و لذا تصور خطر و ضرر برای آن ها در مجموع عملیات آن ها وجود ندارد، اگر چه در هر عمل واحدی چنین احتمالی وجود دارد، با وجود این می شود تمام درآمد ناشی از عملیات بیمه را متعلق به شرکت بیمه دانست؛ حتی اگر این درآمد، به مراتب بیشتر
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 174 از کارمزد متعارف عملیات بیمه باشد؟
بسمه تعالی، قرارداد بیمه اگر طبق ضوابط شرعی انجام گرفته مانع ندارد.
[سؤال 11597] 6662
بسمه تعالی 15 / 6 / 1361
حضور محترم حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
پس از عرض سلام و ابلاغ تحیات، در مرغ داری این جانب عده ای از برادران افغانی به کار مشغولند که حق بیمه آن ها را بیمه های اجتماعی دریافت می کند. در مقابل چون افغانی هستند، هیچ گونه خدماتی ـ مطابق کارگران ایرانی ـ به آن ها نمی دهد. با توجه به این که این کارگران، هیچ گونه خدماتی دریافت نمی کنند، می گویند که شرعاً راضی نیستیم حق بیمه از ما کسر شود و در مقابل آن عوضی یا خدمتی داده نشود. با توجه به این که مجبورم قسمتی از سهم بیمه را از این کارگران دریافت کنم، از حضور مبارک استفسار می کنم: با علم به عدم رضایت، پرداخت آن به ادارۀ بیمه صورت شرعی دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، در پرداخت حق بیمه و عرضه کردن خدمات به بیمه شدگان، باید طبق مقررات عمل شود.
[سؤال 11598] 6663
بسمه تعالی 18 / 12 / 1361
رهبر کبیر انقلاب، حضرت مستطاب سید العلماء والمجتهدین، رئیس الملّة والدین، آیت الله العظمی و مولانا الاعظم، امام خمینی، یطول بقاء وجوده الشریف
در سال 1359 الی حال که مدت دو سال و نیم است با سازمان گوشت کشور قراردادی جهت حمل گوشت به وسیلۀ کانتینرهای یخچالدار از بنادر کشور به تهران و سایر شهرستان های مختلف نموده و تا کنون به قرارداد خود عمل نموده و همه ماهه طبق صورت حساب تنظیم شده، به سازمان ارائه، وجه آن را دریافت و تصفیه نموده. حال پس از گذشت دو سال و نیم، سازمان گوشت مبالغی به عنوان بیمه می خواهد
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 175 کسر نماید، در صورتی که در قراردادی که بین طرفین منعقد گردیده، اسمی از بیمه برده نشده است، آیا شرعاً جایز می دانید این مبلغ را به عنوان بیمه کسر نمایند یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر قرارداد مبنی بر کسر یا پرداخت مبلغی به عنوان بیمه واقع شده، کسر آن مبلغ جایز است، هرچند در قرارداد، اسم برده نشده باشد.
[سؤال 11599] 6664
بسمه تعالی
محضر مبارک مرجع عالی قدر، حضرت آیت الله العظمی جناب آقای خمینی، مدّ ظله العالی علی رؤوس الانام، لطفاً به دو سؤال ذیل پاسخ فرمایید.
1. شخصی از جهت وضع مالی در مضیقه می باشد، اجازه می فرمایید در مواقع ضرورت که احتیاج به دکتر و دارو دارد از دفترچۀ بیمۀ دیگری استفاده نماید.
بسمه تعالی، جایز نیست.
[سؤال 11600]
2. شخصی مبالغی جهت بیمه پرداخت کرده و از دفترچۀ خود به آن مقدار استفاده نکرده و از مؤسسه بیمه بستانکار است، اجازه می فرمایید به عنوان تقاص از دفترچۀ بیمۀ شخص بستانکار استفاده شود.
بسمه تعالی، جایز نیست و طلبی ندارد.
[سؤال 11601] 6665
بسمه تعالی
حضرت آیت الله! آیا می شود برای تضمین کاری، غیر از وجهی که برای درست کردن یا تعمیر آن دریافت شده، وجه دیگری مطالبه کرد؟ و آیا می شود این وجه را ماهیانه بابت ضمانت کالا دریافت کرد؟ مقصود از تضمین کالا این است که در مدت تعیین شده، هر وقت این کالا خراب شد، بدون گرفتن دست مزد، رفع عیب شود؟
بسمه تعالی، در صورتی که مطابق مقررات دولت اسلامی باشد، مانع ندارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 176 [سؤال 11602] 6666
بسمه تعالی 29 / 4 / 1361
حضور محترم رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی، حضرت امام خمینی، دام ظله العالی، محترماً پس از عرض سلام و دست بوسی، امیدواریم که در این ماه، به برکت دعاهای آن جناب و مقربان درگاهش، هرچه زودتر به این جنگ تحمیلی خاتمه دهد. لطفاً به مسأله زیر، جواب مرحمت فرمایید:
این جانبان ـ دو برادر ـ در حدود 30 سال است که با هم، در یک مغازۀ پارچه فروشی مشغول کسب می باشیم و معمولاً شهرداری، پروانۀ کسب را به نام یک نفر صادر می کند. ادارۀ بیمه می گوید: برادر شما یک نفر کارگر است؛ در صورتی که بالمناصفه شریک هستیم. ادارۀ بیمه از اول سال 1358، 3500 ریال بابت حق بیمه، اظهارنامه صادر کرده؛ در صورتی که نه بنده و نه برادرم، یک ریال در این 40 ماه استفاده ننموده ایم؛ بلکه دفترچۀ بیمه هم صادر نشده. آیا شرعاً پول بیمه بدهکاریم و باید بپردازیم یا خیر؟
بسمه تعالی، بیمه را باید بپردازید؛ مگر اثبات کنید که بدهکار آن نیستید.
[سؤال 11603] 6667
بسمه تعالی
دفتر محترم حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دام ظله العالی، لطفاً بفرمایید:
1. همچنان که می دانید بیمه ها اکثراً اجباری است. این گونه بیمه ها چگونه است؟ و شاغلین در این اداره چه وضعی دارند و تکلیف آن ها چیست؟
بسمه تعالی، اگر طبق مقررات استخدامی است و در ضمن عقد شرط می شود، جایز است و شاغلین وظیفه ای ندارند.
2. پول نقدی که قبل از عقد جهت تهیه جهازیه به خانواده زن داده می شود چگونه است و از آن کیست؟ گاهی پدر داماد می گوید که این مبلغ را برای ما هرچه می شود بخرید. با این قید، این پول مال کیست؟
بسمه تعالی، اگر پول را به کسی نبخشیده، باقی بر ملک مالک اول است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 177 [سؤال 11604] 6668
بسمه تعالی
محضر مقدس رهبر عالی قدر و زعیم بزرگوار آیت الله العظمی امام خمینی دامت افاضاته
به عرض عالی می رسد اداره تأمین اجتماعی در رژیم گذشته مقدار 20% مزد کارگر را در هر ماه از کارفرما به عنوان بیمه با توسل به زور و اعمال قدرت می گرفت. اکنون که بعد از انقلاب است با اطمینان به این که این دولت شرعی و اسلامی می باشد بیمه همان وجه را مطالبه دارد.
آیا چنین وجهی جنبه شرعی داشته و پرداخت آن واجب است یا خیر؟
لطفاً جواب را صریح مرقوم فرموده که مورد حاجت می باشد.
بسمه تعالی، اگر استخدام کارگر بر طبق این، قرار می شود مانع ندارد و باید بر طبق آن عمل شود.
[سؤال 11605] ----> 7416
5. کالاهایی هستند که در شرکت های بیمۀ کفار بیمه می باشند. حال آن کالاها بر اثر حوادث از بین رفته اند. آیا می شود مبلغی بیشتر از ارزش آن کالا از شرکت های بیمه دریافت کرد.
بسمه تعالی، جایز نیست.
[سؤال 11606] ----> 273
2. مؤسسه بیمه از کارفرما وجوهی فوق العاده بابت حق بیمه کارمندان و کارگران می گیرد، و چه بسا این حقوق گزاف، برای رئیس مؤسسه غیر قابل تحمل باشد و بعضاً موجب تعطیل محل کار می شود. آیا این کار شرعی است یا نه؟
بسمه تعالی، بیمه اجباری صحیح نیست؛ ولی اگر استیجار کارگر مبنی بر این باشد که بیمۀ آن ها را کارفرما بدهد عمل به آن لازم است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 178