تشریح (کالبد شکافی)
[سؤال 12009] 6947
بسمه تعالی
محضر مبارک مرجع عالی قدر بنیان گذار جمهوری اسلامی و رهبر کبیر انقلاب مقدس اسلامی حضرت امام خمینی مدّ ظله العالی، با عرض سلام و آرزوی توفیق الهی خواهشمند است به مسأله شرعی زیر جواب مرحمت فرمایید.
مواردی که برای تشخیص علت بیماری و مرگ و نتیجه گیری برای درمان سایر بیماران، و جلوگیری از مرگ احتمالی آن ها، و کمک به پیشرفت علم و تحقیقات نوین، کالبد شکافی از جسد ضروری باشد، آیا می توان با رضایت ولی بیمار، قبل از دفن، جنازه کودک فوت شده را در بیمارستان های آموزشی و پژوهشی دانشگاهی، کالبد شکافی نمود یا خیر؟ والسلام
بسمه تعالی، کالبد شکافی میت مسلمان جایز نیست و نسبت به میت غیر مسلمان مانع ندارد.
[سؤال 12010] 6948
بسمه تعالی
محضر حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، رهبر انقلاب اسلامی ایران
این جانب یک فرد مسلمان هستم. برای امرار معاش خود در دانشگاه تبریز استخدام شدم. محل کارم در آزمایشگاه تشریح می باشد. سرکارم همیشه با انسان مسلمان است. خواهشمند است بفرمایید، از لحاظ شرع کار کردن در آزمایشگاه تشریح جایز است یا این که بهتر است به قسمت دیگر دانشگاه منتقل شوم، استدعا
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 384 دارم تکلیف این جانب را بیان بفرمایید.
بسمه تعالی، تشریح [جسد] مسلمان، جایز نیست.
[سؤال 12011] 6949
بسمه تعالی
1. اگر میّتی مشکوک باشد که مسلم است یا کافر، تشریح کردن آن جایز است یا خیر؟
بسمه تعالی، مانع ندارد.
2. برای زنان جایز است که عملی انجام دهند که حامله نشوند ـ مثل این که عمل کنند یا این که دوایی بخورند ـ یا خیر؟ و بر فرض جواز، فرقی بین اثر دائم و موقت هست یا خیر؟
بسمه تعالی، چنانچه موجب نقص عضو یا عقیم شدن نباشد مانع ندارد.
3. شخصی پولی نزد شخصی دیگر داشته به طور امانت. آن شخص به صاحب پول گفته: بیا پول خود را بگیر؛ گفته: باشد اگر من مُردم (یا هر وقت مُردم) این پول را به دیوار بزن. بعداً هم آن شخص صاحب پول فوت شده. این عبارت مذکور وصیت حساب می شود و معنای آن این است که هر کاری می خواهی با این پول بکنی در امور خیریه یا معنای دیگری دارد؟ تکلیف او را معیّن فرمایید.
بسمه تعالی، از عبارت ذکر شده وصیت ثابت نمی شود.
در پایان سلامتی و طول عمر آن رهبر عزیز را از درگاه خداوند متعال خواهانم و خواهشمندم در این مورد مرا راهنمایی فرمایید.
[سؤال 12012] 6950
بسمه تعالی 26 / 11 / 1360
محضر مبارک امام امت و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی، دام ظله العالی، با اهدای سلام و تحیت و آرزوی سلامت کامل و طول عمر برای امام بزرگوار؛ تقاضا دارد باتوجه به مطالب ذیل نظر مبارک خویش را اعلام فرمایند.
خاطر شریف مستحضر است که رشتۀ پزشکی بدون آموزش و توجه به علم تشریح و کالبد شکافی دقیقاً بی معنا است، و دانشجو بدون فراگیری و آگاهی از
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 385 جزئیات و دقایق بدن انسان قادر نخواهد بود علم الامراض و بیماری های اعضا و جوارح مختلف را درک نماید تا بتواند با این آگاهی به درمان بیماران بپردازد. از سوی دیگر در تشریح بایستی امعا و احشا و اعضای شکافته شده و رگ و پی و عضله و استخوان، جدا گردد و به دانشجویان نشان داده شود. بنابراین موضوع استفتای کالبد شکافی، تنها به خاطر آموزش علم پزشکی به دانشجویان این رشته در دانشکده پزشکی است.
با آرزوی مجدد سلامت و توفیق امام عزیز برای رهنمودهای لازم به امت مسلمان
بسمه تعالی، کالبد شکافی مسلمان جایز نیست؛ ولی نسبت به بدن غیر مسلمان مانع ندارد.
[سؤال 12013] 6951
بسمه تعالی
آیا شخصی که به علت بیماری مشکوک فوت می کند و ما در این بیمارستان جهت تعیین علت مرگ مجبور می شویم کالبد شکافی کرده علت بیماری و مرگ نامبرده را بررسی کنیم از نظر شرعی مسأله آن چگونه است؟ لازم به تذکر است انجام این عمل توسط متخصصین مربوطه می شود و فوق العاده ضروری است با توجه به این که این مرکز درمانی و آموزشی است و در تمام مراکز علمی دنیا انجام می دهند و از نظر یادگیری حرفه پزشکی از واجبات است.
بسمه تعالی، کالبد شکافی بدن مسلمان جایز نیست مگر در صورتی که واجب شرعی اهمّی در بین باشد.
[سؤال 12014] 6952
بسمه تعالی 18 / 7 / 1361
حضور محترم حضرت مستطاب آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
همان گونه که مستحضرید، علم تشریح از اساسی ترین و ضروری ترین قسمت
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 386 رشته پزشکی به شمار می رود و بنا به عقیده اکثریت اطبا و متخصصین این رشته، بدون تشریح جسد انسان نمی توان انتظار تربیت پزشکانی حاذق و ماهر را داشت.
با توجه به این که در شرایط فعلی، امکان به دست آوردن جسد انسان کافر در دست نیست، و از طرفی جامعه اسلامی هم محتاج پزشکانی ماهر و زبردست است تا از این نظر نیز به خودکفایی برسد، لذا خواهشمند است نظر مبارک خود را در مورد تشریح در شرایط فعلی مرقوم فرمایید. در ضمن، آیا تشریحی که بر این اساس هم اکنون در بعضی از دانشکده ها انجام می گیرد شرعی است یا خیر؟
بسمه تعالی، تشریح بدن میت مسلمان جایز نیست، مگر در موردی که حفظ جان مسلمانی وابسته به آن باشد.
[سؤال 12015] ----> 5570
2. تشریح مردۀ مسلمانی که وارث و صاحب ندارد، برای آموزش علم طب، چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، جایز نیست.
[سؤال 12016] ----> 6954
2. با توجه به آموزش پزشکی، اتولپسی یا کالبد شکافی تا چه اندازه مجاز است؟ و آیا لازم است در وصیت نامۀ شخص متوفی، به این امر اجازه داده شده باشد یا خیر؟
بسمه تعالی، تشریح بدن مسلمان حرام است و تشریح بدن کافر مانع ندارد.
[سؤال 12017] ----> 3404
5. آیا شرعاً کالبد شکافی میت مسلمان برای دانشجویان پزشکی و پزشکان جهت تعلیم و تعلم مجاز است؟
بسمه تعالی، جایز نیست مگر حفظ نفس محترمه موقوف به آن باشد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 387