احکام طهارت
غسلهای واجب
احکام جنابت
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: کتاب فارسی

پدیدآورنده : خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279-1368

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زمان (شمسی) : 1391

زبان اثر : فارسی

احکام جنابت

مساله 345ـ‏ به دو چیز انسان جنب می شود: اول: جماع. دوم: بیرون آمدن منی،‏‎ ‎‏چه در خواب باشد یا بیداری، کم باشد یا زیاد با شهوت باشد یا بی شهوت، با اختیار‏‎ ‎‏باشد یا بی اختیار.‏

مساله 346ـ‏ اگر رطوبتی از انسان خارج شود و نداند منی است یا بول یا غیر‏‎ ‎‏اینها چنانچه با شهوت و جستن بیرون آمده و بعد از بیرون آمدن آن، بدن سست‏‎ ‎‏شده، آن رطوبت حکم منی دارد، و اگر هیچ یک از این سه نشانه یا بعضی از اینها را‏‎ ‎‏نداشته باشد، حکم منی ندارد. ولی در زن و مریض لازم نیست آن آب با جستن‏‎ ‎‏بیرون آمده باشد، بلکه اگر با شهوت بیرون آمده باشد در حکم منی است و لازم‏‎ ‎‏نیست بدن او سست شود.‏

مساله 347ـ‏ اگر از مردی که مریض نیست، آبی بیرون آید که یکی از سه‏‎ ‎‏نشانه ای را که در مساله پیش گفته شد داشته باشد و نداند نشانه های دیگری را داشته‏‎ ‎‏یا نه، چنانچه پیش از بیرون آمدن آن آب، وضو نداشته، باید وضو بگیرد.‏

مساله 348ـ‏ مستحب است انسان بعد از بیرون آمدن منی بول کند، و اگر بول‏

کتابرساله توضیح المسائلصفحه 52

‏نکند و بعد از غسل رطوبتی از او بیرون آید، که نداند منی است یا رطوبت دیگر،‏‎ ‎‏حکم منی دارد.‏

مساله 349ـ‏ اگر انسان جماع کند و به اندازۀ ختنه گاه یا بیشتر داخل شود، در زن‏‎ ‎‏باشد یا در مرد، در قُبُل باشد یا در دُبُر، بالغ باشند یا نابالغ اگرچه منی بیرون نیاید هر‏‎ ‎‏دو جنب می شوند.‏

مساله 350ـ‏ اگر شک کند که به مقدار ختنه گاه داخل شده یا نه، غسل بر او‏‎ ‎‏واجب نیست.‏

مساله 351ـ‏ اگر نَعُوذُ بِالله حیوانی را وطی کند یعنی با او نزدیکی نماید و منی از‏‎ ‎‏او بیرون آید غسلِ تنها، کافی است. و اگر منی بیرون نیاید، چنانچه پیش از وطی وضو‏‎ ‎‏داشته باز هم غسل تنها کافی است، و اگر وضو نداشته احتیاط واجب آن است که‏‎ ‎‏غسل کند، وضو هم بگیرد.‏

مساله 352ـ‏ اگر منی از جای خود حرکت کند و بیرون نیاید، یا انسان شک کند‏‎ ‎‏که منی از او بیرون آمده یا نه، غسل بر او واجب نیست.‏

مساله 353ـ‏ کسی که نمی تواند غسل کند ولی تیمم برایش ممکن است، بعد از‏‎ ‎‏داخل شدن وقت نماز بدون جهت با عیال خود نزدیکی کند اشکال دارد ولی اگر‏‎ ‎‏برای لذت بردن یا ترس از برای خودش باشد اشکال ندارد.‏

مساله 354ـ‏ اگر در لباس خود منی ببیند و بداند که از خود او است و برای آن‏‎ ‎‏غسل نکرده، باید غسل کند و نمازهایی را که یقین دارد، بعد از بیرون آمدن منی‏‎ ‎‏خوانده قضا کند، ولی نمازهایی را که احتمال می دهد بعد از بیرون آمدن آن منی‏‎ ‎‏خوانده، لازم نیست قضا نماید.‏

‏ ‏

چیزهایی که بر جنب حرام است

‏ ‏

مساله 355ـ‏ پنج چیز بر جنب حرام است:‏

‏اول: رساندن جایی از بدن به خط قرآن یا به اسم خدا، و اسامی مبارکۀ پیامبران‏‎ ‎‏و امامان ‏‏علیهم السلام‏‏، به احتیاط واجب حکم اسم خدا را دارد.‏

‏دوم: رفتن در مسجدالحرام و مسجد پیغمبر ‏‏صلی الله علیه و آله وسلم‏‏، اگرچه از یک در داخل و از‏‎ ‎‏در دیگر خارج شود.‏


کتابرساله توضیح المسائلصفحه 53

‏سوم: توقف در مساجد دیگر، ولی اگر از یک در داخل و از در دیگر خارج‏‎ ‎‏شود، یا برای برداشتن چیزی برود مانعی ندارد. و احتیاط واجب آن است که در حرم‏‎ ‎‏امامان هم توقف نکند.‏

‏چهارم: گذاشتن چیزی در مسجد.‏

‏پنجم: خواندن سوره ای که سجدۀ واجب دارد و آن چهار سوره است، اول:‏‎ ‎‏سورۀ سی و دوم قرآن (الم تنزیل). دوم: سورۀ چهل و یکم (حم سجده). سوم: سورۀ‏‎ ‎‏پنجاه و سوّم (والنجم). چهارم: سورۀ نودوششم (اقرء) و اگر یک حرف از این چهار‏‎ ‎‏سوره را هم بخواند حرام است.‏

‏ ‏

چیزهایی که بر جنب مکروه است

‏ ‏

مساله 356ـ‏ نُه چیز بر جنب مکروه است: اول و دوم: خوردن و آشامیدن، ولی‏‎ ‎‏اگر وضو بگیرد مکروه نیست. سوم: خواندن بیشتر از هفت آیه از سوره هایی که‏‎ ‎‏سجده واجب ندارد. چهارم: رساندن جایی از بدن به جلد و حاشیه و بین خطهای‏‎ ‎‏قرآن. پنجم: همراه داشتن قرآن. ششم: خوابیدن، ولی اگر وضو بگیرد یا به واسطۀ‏‎ ‎‏نداشتن آب، بدل از غسل تیمم کند، مکروه نیست. هفتم: خضاب کردن به حنا و‏‎ ‎‏مانند آن. هشتم: مالیدن روغن به بدن. نُهم: جماع کردن بعد از آن که محتلم شده،‏‎ ‎‏یعنی در خواب منی از او بیرون آمده است.‏

‏ ‏

غسل جنابت

‏ ‏

مساله 357ـ‏ غسل جنابت به خودی خود مستحب است و برای خواندن نماز‏‎ ‎‏واجب و مانند آن واجب می شود. ولی برای نماز میت و سجدۀ شکر و سجده های‏‎ ‎‏واجب قرآن غسل جنابت لازم نیست.‏

مساله 358ـ‏ لازم نیست در وقت غسل نیت کند که غسل واجب یا مستحب‏‎ ‎‏می کنم و اگر فقط به قصد قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم غسل کند کافی‏‎ ‎‏است.‏

مساله 359ـ‏ اگر یقین کند وقت نماز شده ونیت غسل واجب کند بعد معلوم شود‏

کتابرساله توضیح المسائلصفحه 54

‏که پیش از وقت غسل کرده، غسل او صحیح است.‏

مساله 360ـ‏ غسل را چه واجب باشد و چه مستحب، به دو قسم می شود انجام‏‎ ‎‏داد ترتیبی و ارتماسی:‏

‏ ‏

غسل ترتیبی

‏ ‏

مساله 361ـ‏ در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، اول سر و گردن، بعد طرف‏‎ ‎‏راست بعد طرف چپ بدن را بشوید. و اگر عمداً یا از روی فراموشی یا بواسطۀ‏‎ ‎‏ندانستن مساله به این ترتیب عمل نکند غسل او باطل است.‏

مساله 362ـ‏ نصف ناف و نصف عورت را باید با طرف راست بدن و نصف‏‎ ‎‏دیگر را باید با طرف چپ بشوید، بلکه بهتر است تمام ناف و عورت با هر دو طرف‏‎ ‎‏شسته شود.‏

مساله 363ـ‏ برای آن که یقین کند هر سه قسمت، یعنی سر و گردن و طرف‏‎ ‎‏راست و طرف چپ را کاملاً غسل داده، باید هر قسمتی را که می شوید مقداری از‏‎ ‎‏قسمتهای دیگر را هم با آن قسمت بشوید. بلکه احتیاط مستحب آن است که تمام‏‎ ‎‏طرف راست گردن را با طرف راست بدن و تمام طرف چپ گردن را با طرف چپ‏‎ ‎‏بدن بشوید.‏

مساله 364ـ‏ اگر بعد از غسل بفهمد جایی از بدن را نشسته و نداند کجای بدن‏‎ ‎‏است باید دوباره غسل کند.‏

مساله 365ـ‏ اگر بعد از غسل بفهمد مقداری از بدن را نشسته، چنانچه از طرف‏‎ ‎‏چپ باشد، شستن همان مقدار کافی است. و اگر از طرف راست باشد باید بعد از‏‎ ‎‏شستن آن مقدار، دوباره طرف چپ را بشوید. و اگر از سر و گردن باشد باید بعد از‏‎ ‎‏شستن آن مقدار، دوباره طرف راست و بعد طرف چپ را بشوید.‏

مساله 366ـ‏ اگر پیش از تمام شدن غسل، در شستن مقداری از طرف چپ شک‏‎ ‎‏کند، شستن همان مقدار کافی است. ولی اگر بعد از اشتغال به شستن طرف چپ در‏‎ ‎‏شستن طرف راست یا مقداری از آن شک کند یا بعد از اشتغال به شستن طرف‏‎ ‎‏راست در شستن سر و گردن یا مقداری از آن شک نماید نباید اعتنا کند.‏


کتابرساله توضیح المسائلصفحه 55

غسل ارتماسی

‏ ‏

مساله 367ـ‏ در غسل ارتماسی اگر به نیت غسل ارتماسی بتدریج در آب فرو‏‎ ‎‏رود تا تمام بدن زیر آب رود غسل او صحیح است و احتیاط آن است که یک دفعه زیر‏‎ ‎‏آب رود.‏

مساله 368ـ‏ در غسل ارتماسی اگر همه بدن زیر آب باشد و بعد از نیت غسل،‏‎ ‎‏بدن را حرکت دهد غسل او صحیح است.‏

مساله 369ـ‏ اگر بعد از غسل ارتماسی بفهمد به مقداری از بدن آب نرسیده، چه‏‎ ‎‏جای آن را بداند یا نداند، باید دوباره غسل کند.‏

مساله 370ـ‏ اگر برای غسل ترتیبی وقت ندارد و برای ارتماسی وقت دارد، باید‏‎ ‎‏غسل ارتماسی کند.‏

مساله 371ـ‏ کسی که روزۀ واجب گرفته یا برای حج یا عمره احرام بسته،‏‎ ‎‏نمی تواند غسل ارتماسی کند ولی اگر از روی فراموشی غسل ارتماسی کند صحیح‏‎ ‎‏است.‏

‏ ‏

احکام غسل کردن

‏ ‏

مساله 372ـ‏ در غسل ارتماسی باید تمام بدن پاک باشد ولی در غسل ترتیبی پاک‏‎ ‎‏بودن تمام بدن لازم نیست. و اگر تمام بدن نجس باشد و هر قسمتی را پیش از غسل‏‎ ‎‏دادن آن قسمت آب بکشد کافی است.‏

مساله 373ـ‏ عرق جنب از حرام نجس نیست و کسی که از حرام جنب شده اگر‏‎ ‎‏با آب گرم هم غسل کند صحیح است.‏

مساله 374ـ  ‏اگر در غسل به اندازۀ سر مویی از بدن نشسته بماند، غسل باطل‏‎ ‎‏است، ولی شستن جاهایی از بدن که دیده نمی شود، مثل توی گوش و بینی، واجب‏‎ ‎‏نیست.‏

مساله 375ـ‏ جایی را که شک دارد از ظاهر بدن است یا از باطن آن، شستن آن‏‎ ‎‏لازم نیست، ولی احتیاط در شستن است.‏


کتابرساله توضیح المسائلصفحه 56

مساله 376ـ‏ اگر سوراخ جای گوشواره و مانند آن به قدری گشاد باشد که داخل‏‎ ‎‏آن دیده شود، باید آن را شست و اگر دیده نشود شستن داخل آن لازم نیست.‏

مساله 377ـ ‏چیزی را که مانع رسیدن آب به بدن است، باید برطرف کند و اگر‏‎ ‎‏پیش از آن که یقین کند برطرف شده غسل نماید، غسل او باطل است.‏

مساله 378ـ‏ اگر موقع غسل شک کند، چیزی که مانع از رسیدن آب باشد، در‏‎ ‎‏بدن او هست یا نه، چنانچه شکش منشا عقلایی داشته باشد باید وارسی کند تا‏‎ ‎‏مطمئن شود که مانعی نیست.‏

مساله 379ـ‏ در غسل باید موهای کوتاهی را که جزء بدن حساب می شود،‏‎ ‎‏بشوید و بنابر احتیاط شستن موهای بلند هم لازم می باشد.‏

مساله 380ـ‏ تمام شرطهایی که برای صحیح بودن وضو گفته شد، مثل پاک بودن‏‎ ‎‏آب و غصبی نبودن آن، در صحیح بودن غسل هم شرط است ولی در غسل لازم‏‎ ‎‏نیست بدن را از بالا به پایین بشوید، و نیز در غسلِ ترتیبی، لازم نیست بعد از شستن‏‎ ‎‏هر قسمت فوراً قسمت دیگر را بشوید، بلکه اگر بعد از شستن سر و گردن مقداری‏‎ ‎‏صبر کند و بعد طرف راست را بشوید و بعد از مدتی طرف چپ را بشوید اشکال‏‎ ‎‏ندارد. ولی کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند، اگر به‏‎ ‎‏اندازه ای که غسل کند و نماز بخواند، بول و غائط از او بیرون نمی آید، چنانچه وقت‏‎ ‎‏تنگ باشد، باید هر قسمت را فوراً بعد از قسمت دیگر غسل دهد و بعد از غسل هم‏‎ ‎‏فوراً نماز بخواند. و همچنین است حکم زن مستحاضه که بعداً گفته می شود.‏

مساله 381ـ‏ کسی که قصد دارد پول حمامی را ندهد یا بدون این که بداند‏‎ ‎‏حمامی راضی است، بخواهد نسیه بگذارد، اگر چه بعد حمامی را راضی کند، غسل‏‎ ‎‏او باطل است.‏

مساله 382ـ‏ اگر حمامی راضی باشد که پول حمام نسیه بماند ولی کسی که‏‎ ‎‏غسل می کند قصدش این باشد که طلب او را ندهد، یا از مال حرام بدهد غسل او‏‎ ‎‏صحیح است.‏

مساله 383ـ ‏اگر بخواهد پول حرام یا پولی که خمس آن را نداده به حمامی‏‎ ‎‏بدهد، غسل او باطل است.‏


کتابرساله توضیح المسائلصفحه 57

مساله 384ـ‏ اگر مخرج غائط را در آب خزینه تطهیر کند و پیش از غسل شک‏‎ ‎‏کند که چون در خزینه تطهیر کرده حمامی به غسل کردن او راضی است یا نه، غسل‏‎ ‎‏او باطل است، مگر این که پیش از غسل حمامی را راضی کند.‏

مساله 385ـ‏ اگر شک کند که غسل کرده یا نه، باید غسل کند ولی اگر بعد از‏‎ ‎‏غسل شک کند، که غسل او درست بوده یا نه، لازم نیست دوباره غسل نماید.‏

مساله 386ـ ‏اگر در بین غسل حَدَث اصغر از او سر زند، مثلاً بول کند، غسل‏‎ ‎‏باطل نمی شود.‏

مساله 387ـ‏ هرگاه به خیال اینکه به اندازۀ غسل و نماز وقت دارد برای نماز‏‎ ‎‏غسل کند، اگرچه بعد از غسل بفهمد که به اندازۀ غسل وقت نداشته غسل او صحیح‏‎ ‎‏است.‏

مساله 388ـ‏ کسی که جنب شده اگر شک کند غسل کرده یا نه نمازهایی را که‏‎ ‎‏خوانده صحیح است، ولی برای نمازهای بعد باید غسل کند.‏

مساله 389ـ‏ کسی که چند غسل بر او واجب است می تواند به نیت همۀ آنها یک‏‎ ‎‏غسل به جا آورد، یا آنها را جداجدا انجام دهد.‏

مساله 390ـ‏ کسی که جنب است اگر برجایی از بدن او آیۀ قرآن یا اسم خداوند‏‎ ‎‏متعال نوشته شده باشد، حرام است دست به آن نوشته بگذارد و اگر بخواهد غسل‏‎ ‎‏کند باید آب را طوری به بدن برساند که دست او به نوشته نرسد.‏

مساله 391ـ‏ کسی که غسل جنابت کرده، نباید برای نماز وضو بگیرد ولی با‏‎ ‎‏غسلهای دیگر نمی شود نماز خواند و باید وضو هم گرفت.‏

‎ ‎

کتابرساله توضیح المسائلصفحه 58