احکام عارِیَه
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: کتاب فارسی

پدیدآورنده : خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279-1368

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زمان (شمسی) : 1391

زبان اثر : فارسی

احکام عارِیَه

مساله 2344ـ‏ عاریه آن است که انسان مال خود را به دیگری بدهد که از آن‏‎ ‎‏استفاده کند و در عوض، چیزی هم از او نگیرد.‏

مساله 2345ـ‏ لازم نیست در عاریه صیغه بخوانند، و اگر مثلاً لباس را به قصد‏‎ ‎‏عاریه به کسی بدهد و او به همین قصد بگیرد عاریه صحیح است.‏

مساله 2346ـ‏ عاریه دادن چیز غصبی و چیزی که مال انسان است ولی منفعت‏‎ ‎‏آن را به دیگری واگذار کرده مثلاً آن را اجاره داده، در صورتی صحیح است که مالک‏‎ ‎‏چیز غصبی یا کسی که آن چیز را اجاره کرده بگوید به عاریه دادن راضی هستم.‏

مساله 2347ـ‏ چیزی را که منفعتش مال انسان است مثلاً آن را اجاره کرده‏‎ ‎‏می تواند عاریه بدهد. ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده‏‎ ‎‏کند، نمی تواند آن را به دیگری عاریه دهد.‏

مساله 2348ـ‏ اگر دیوانه و بچه مال خود را عاریه بدهند صحیح نیست، اما اگر‏‎ ‎‏ولیّ بچه مصلحت بداند که مال او را عاریه دهد و بچه آن مال را به دستور ولیّ به‏‎ ‎‏عاریه کننده برساند اشکال ندارد.‏

مساله 2349ـ‏ اگر در نگهداری چیزی که عاریه کرده کوتاهی نکند و در استفادۀ‏‎ ‎‏از آن هم زیاده روی ننماید و اتفاقاً آن چیز تلف شود ضامن نیست، ولی چنانچه شرط‏‎ ‎‏کنند که اگر تلف شود عاریه کننده ضامن باشد، یا چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره‏‎ ‎‏باشد، باید عوض آن را بدهد.‏


کتابرساله توضیح المسائلصفحه 371

مساله 2350ـ‏ اگر طلا و نقره را عاریه نماید و شرط کند که اگر تلف شود ضامن‏‎ ‎‏نباشد، چنانچه تلف شود ضامن نیست.‏

مساله 2351ـ‏ اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده‏‎ ‎‏به ورثۀ او بدهد.‏

مساله 2352ـ‏ اگر عاریه دهنده طوری شود که شرعاً نتواند در مال خود تصرف‏‎ ‎‏کند مثلاً دیوانه شود، عاریه کننده باید مالی را که عاریه کرده به ولیّ او بدهد.‏

مساله 2353ـ‏ کسی که چیزی عاریه داده هر وقت بخواهد می تواند آن را پس‏‎ ‎‏بگیرد و کسی هم که عاریه کرده هر وقت بخواهد می تواند آن را پس دهد.‏

مساله 2354ـ‏ اگر ظرف طلا و نقره را برای زینت اطاق عاریه بدهند اشکال‏‎ ‎‏ندارد، ولی اگر برای استفادۀ حرام بدهند باطل است.‏

مساله 2355ـ‏ عاریه دادن گوسفند برای استفادۀ از شیر و پشم آن، و عاریه دادن‏‎ ‎‏حیوان نر برای کشیدن بر ماده صحیح است.‏

مساله 2356ـ‏ اگر چیزی را که عاریه کرده به مالک، یا وکیل یا ولیّ او بدهد و بعد‏‎ ‎‏آن چیز تلف شود، عاریه کننده ضامن نیست، و در غیر این صورت ضامن است‏‎ ‎‏اگرچه مثلاً آن را به جایی ببرد که صاحبش معمولاً به آنجا می برده مثلاً اسب را در‏‎ ‎‏اصطبلی که صاحبش برای آن درست کرده ببندد.‏

مساله 2357ـ‏ اگر چیز نجس را برای استعمال خوردن و آشامیدن عاریه دهد،‏‎ ‎‏باید نجس بودن آن را به کسی که عاریه می کند بگوید.‏

مساله 2358ـ‏ چیزی را که عاریه کرده بدون اجازۀ صاحب آن نمی تواند به‏‎ ‎‏دیگری اجاره، یا عاریه دهد.‏

مساله 2359ـ‏ اگر چیزی را که عاریه کرده با اجازۀ صاحب آن به دیگری عاریه‏‎ ‎‏دهد، چنانچه کسی که اول آن چیز را عاریه کرده بمیرد یا دیوانه شود، عاریۀ دومی‏‎ ‎‏باطل نمی شود.‏

مساله 2360ـ‏ اگر بداند مالی را که عاریه کرده غصبی است، باید آن را به‏‎ ‎‏صاحبش برساند و نمی تواند به عاریه دهنده بدهد.‏


کتابرساله توضیح المسائلصفحه 372

مساله 2361ـ‏ اگر مالی را که می داند غصبی است عاریه کند و از آن استفاده ای‏‎ ‎‏ببرد و در دست او از بین برود، مالک می تواند عوض مال را از او یا از کسی که مال را‏‎ ‎‏غصب کرده مطالبه کند، و نیز عوض استفاده هایی را که عاریه گیرنده برده می تواند از‏‎ ‎‏او مطالبه نماید، و یا از غاصب بگیرد. و اگر عوض مال یا استفادۀ آن را از عاریه کننده‏‎ ‎‏بگیرد، او نمی تواند چیزی را که به مالک می دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.‏

مساله 2362ـ‏ اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین‏‎ ‎‏برود، چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد، او هم می تواند آنچه را به صاحب‏‎ ‎‏مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید، ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره‏‎ ‎‏باشد، یا عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود عوضش را‏‎ ‎‏بدهد، نمی تواند چیزی را که به صاحب مال می دهد، از عاریه دهنده مطالبه نماید.‏

‎ ‎

کتابرساله توضیح المسائلصفحه 373