احکام نماز
احکام نماز (نماز آیات)
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: کتاب فارسی

پدیدآورنده : خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279-1368

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زمان (شمسی) : 1391

زبان اثر : فارسی

احکام نماز (نماز آیات)

مساله 1491ـ‏ نماز آیات که دستور آن بعداً گفته خواهد شد بواسطۀ چهار چیز‏‎ ‎‏واجب می شود: اول: گرفتن خورشید، دوم: گرفتن ماه، اگرچه مقدار کمی از آنها‏‎ ‎‏گرفته شود و کسی هم از آن نترسد. سوم: زلزله اگرچه کسی هم نترسد. چهارم: رعد‏‎ ‎‏و برق و بادهای سیاه و سرخ و مانند اینها در صورتی که بیشتر مردم بترسند که بنابر‏‎ ‎‏احتیاط واجب باید برای اینها هم نماز آیات بخوانند.‏

مساله 1492ـ‏ اگر از چیزهایی که نماز آیات برای آنها واجب است بیشتر از یکی‏‎ ‎‏اتفاق بیفتد، انسان باید برای هر یک از آنها یک نماز آیات بخواند، مثلاً اگر خورشید‏‎ ‎‏بگیرد و زلزله هم بشود، باید دو نماز آیات بخواند.‏

مساله 1493ـ‏ کسی که چند نماز آیات بر او واجب است، اگر همۀ آنها برای یک‏‎ ‎‏چیز بر او واجب شده باشد، مثلاً سه مرتبه خورشید گرفته و نماز آنها را نخوانده‏‎ ‎‏است موقعی که قضای آنها را می خواند، لازم نیست معین کند که برای کدام دفعۀ آنها‏‎ ‎‏باشد و همچنین است اگر چند نماز برای رعد و برق و بادهای سیاه و سرخ و مانند‏‎ ‎‏اینها بر او واجب شده باشد ولی اگر برای آفتاب گرفتن و ماه گرفتن و زلزله، یا برای‏‎ ‎‏دو تای اینها نمازهایی بر او واجب شده باشد بنابر احتیاط واجب، باید موقع نیت،‏‎ ‎‏معین کند نماز آیاتی را که می خواند برای کدام یک آنها است.‏

مساله 1494ـ‏ چیزهایی که نماز آیات برای آنها واجب است، در هر شهری‏‎ ‎‏اتفاق بیفتد، فقط مردم همان شهر باید نماز آیات بخوانند و بر مردم جاهای دیگر‏‎ ‎‏واجب نیست، ولی اگر مکان آنها بقدری نزدیک باشد که با آن شهر یکی حساب‏‎ ‎‏شود، نماز آیات بر آنها هم واجب است.‏

مساله 1495ـ‏ از وقتی که خورشید یا ماه شروع به گرفتن می کند انسان باید نماز‏‎ ‎‏آیات را بخواند و بنابر احتیاط واجب، باید بقدری تاخیر نیندازد که شروع به بازشدن‏‎ ‎‏کند.‏

مساله 1496ـ‏ اگر خواندن نماز آیات را بقدری تاخیر بیندازد که آفتاب یا ماه‏‎ ‎‏شروع به باز شدن کند، باید نیت ادا و قضا نکند ولی اگر بعد از بازشدن تمام آن، نماز‏‎ ‎‏بخواند باید نیت قضا نماید.‏


کتابرساله توضیح المسائلصفحه 230

مساله 1497ـ‏ اگر مدت گرفتن خورشید یا ماه بیشتر از خواندن یک رکعت باشد‏‎ ‎‏ولی انسان نماز را نخواند، تا به اندازۀ خواندن یک رکعت به آخر وقت آن مانده باشد‏‎ ‎‏باید نیت ادا کند بلکه اگر مدت گرفتن آنها به اندازۀ خواندن یک رکعت هم باشد بنابر‏‎ ‎‏احتیاط واجب باید نماز آیات را بخواند و ادا است.‏

مساله 1498ـ‏ موقعی که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتفاق می افتد، انسان‏‎ ‎‏باید فوراً نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت کرده و تا آخر عمر بر او واجب‏‎ ‎‏است و هر وقت بخواند ادا است.‏

مساله 1499ـ‏ اگر بعد از بازشدن آفتاب یا ماه بفهمد که تمام آن گرفته بوده، باید‏‎ ‎‏قضای نماز آیات را بخواند. ولی اگر بفهمد مقداری از آن گرفته بوده قضا بر او واجب‏‎ ‎‏نیست.‏

مساله 1500ـ‏ اگر عده ای بگویند که خورشید یا ماه گرفته است چنانچه انسان از‏‎ ‎‏گفتۀ آنان یقین پیدا نکند و نماز آیات نخواند و بعد معلوم شود راست گفته اند، در‏‎ ‎‏صورتی که تمام خورشید یا ماه گرفته باشد باید نماز آیات را بخواند. و اگر دو نفر که‏‎ ‎‏عادل بودن آنان معلوم نیست بگویند خورشید یا ماه گرفته، بعد معلوم شود که عادل‏‎ ‎‏بوده اند باید نماز آیات را بخواند بلکه اگر معلوم شود که مقداری از آن گرفته احتیاط‏‎ ‎‏واجب آن است که نماز آیات را بخواند.‏

مساله 1501ـ‏ اگر انسان به گفتۀ کسانی که از روی قاعدۀ علمی وقت گرفتن‏‎ ‎‏خورشید و ماه را می دانند، اطمینان پیدا کند که خورشید یا ماه گرفته، بنابر احتیاط‏‎ ‎‏واجب باید نماز آیات را بخواند و نیز اگر بگویند فلان وقت خورشید یا ماه می گیرد و‏‎ ‎‏فلان مقدار طول می کشد و انسان به گفتۀ آنان اطمینان پیدا کند، بنابر احتیاط واجب‏‎ ‎‏باید به حرف آنان عمل نماید، مثلاً اگر بگویند آفتاب فلان ساعت شروع به باز شدن‏‎ ‎‏می کند احتیاطاً باید نماز را تا آن وقت تاخیر نیندازد.‏

مساله 1502ـ‏ اگر بفهمد نماز آیاتی که خوانده باطل بوده، باید دوباره بخواند و‏‎ ‎‏اگر وقت گذشته قضا نماید.‏

مساله 1503ـ‏ اگر در وقت نماز یومیه نماز آیات هم بر انسان واجب شود،‏‎ ‎‏چنانچه برای هر دو نماز وقت دارد، هر کدام را اول بخواند اشکال ندارد. و اگر وقت‏

کتابرساله توضیح المسائلصفحه 231

‏یکی از آن دو تنگ باشد، باید اول آن را بخواند و اگر وقت هر دو تنگ باشد، باید اول‏‎ ‎‏نماز یومیه را بخواند.‏

مساله 1504ـ‏ اگر در بین نماز یومیه بفهمد که وقت نماز آیات تنگ است،‏‎ ‎‏چنانچه وقت نماز یومیه هم تنگ باشد، باید آن را تمام کند بعد نماز آیات را بخواند.‏‎ ‎‏و اگر وقت نماز یومیه تنگ نباشد، باید آن را بشکند و اول نماز آیات، بعد نماز یومیه‏‎ ‎‏را به جا آورد.‏

مساله 1505ـ‏ اگر در بین نماز آیات بفهمد که وقت نماز یومیه تنگ است، باید‏‎ ‎‏نماز آیات را رها کند و مشغول نماز یومیه شود و بعد از آن که نماز را تمام کرد پیش از‏‎ ‎‏انجام کاری که نماز را بهم بزند، بقیۀ نماز آیات را از همان جا که رها کرده بخواند.‏

مساله 1506ـ‏ اگر در حال حیض یا نفاس زن، آفتاب یا ماه بگیرد و تا آخر مدتی‏‎ ‎‏که خورشید یا ماه باز می شوند در حال حیض یا نفاس باشد نماز آیات بر او واجب‏‎ ‎‏نیست و قضا هم ندارد.‏

‏ ‏

دستور نماز آیات

‏ ‏

مساله 1507ـ‏ نماز آیات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد و دستور‏‎ ‎‏آن این است که انسان بعد از نیت، تکبیر بگوید و یک حمد و یک سورۀ تمام بخواند‏‎ ‎‏و به رکوع رود و سر از رکوع بردارد، دوباره یک حمد و یک سوره بخواند، باز به‏‎ ‎‏رکوع رود تا پنج مرتبه و بعد از بلند شدن از رکوع پنجم دو سجده نماید و برخیزد و‏‎ ‎‏رکعت دوم را هم مثل رکعت اول به جا آورد و تشهد بخواند و سلام دهد.‏

مساله 1508ـ‏ در نماز آیات ممکن است انسان بعد از نیت و تکبیرو خواندن‏‎ ‎‏حمد، آیه های یک سوره را پنج قسمت کند و یک آیه یا بیشتر از آن را بخواند و به‏‎ ‎‏رکوع رود و سر بردارد و بدون این که حمد بخواند، قسمت دوم از همان سوره را‏‎ ‎‏بخواند و به رکوع رود و همین طور تا پیش از رکوع پنجم سوره را تمام نماید، مثلاً به‏‎ ‎‏قصد سورۀ ‏قُل هو الله احد، بِسمِ الله الرَّحمنِ الرَّحیم‏ بگوید و به رکوع رود، بعد‏‎ ‎‏بایستد و بگوید: ‏قُل هُوَ الله اَحَدٌ‏ دوباره به رکوع رود و بعد از رکوع بایستد و بگوید:‏‎ ‎اَلله الصَّمَدُ‏ باز به رکوع رود و بایستد و بگوید: ‏لَم یَلِد وَ لَم یُولَد‏ و برود به رکوع باز هم‏‎ ‎‏سربردارد و بگوید: ‏وَ لَم یَکُن لَهُ کُفُواً اَحَدٌ‏ و بعد از آن به رکوع پنجم رود و بعد از‏

کتابرساله توضیح المسائلصفحه 232

‏سربرداشتن، دو سجده کند و رکعت دوم را هم مثل رکعت اول به جا آورد و بعد از‏‎ ‎‏سجدۀ دوم تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.‏

مساله 1509ـ‏ اگر در یک رکعت از نماز آیات، پنج مرتبه حمد و سوره بخواند و‏‎ ‎‏در رکعت دیگر یک حمد بخواند و سوره را پنج قسمت کند مانعی ندارد.‏

مساله 1510ـ‏ چیزهایی که در نماز یومیه واجب و مستحب است در نماز آیات‏‎ ‎‏هم واجب و مستحب می باشد ولی در نماز آیات مستحب است به جای اذان و اقامه‏‎ ‎‏سه مرتبه به قصد امید ثواب، بگویند ‏الصلاة.

مساله 1511ـ‏ مستحب است بعد از رکوع پنجم و دهم بگوید: ‏سَمِعَ الله لِمَن‎ ‎حَمِدَه ‏و نیز پیش از هر رکوع و بعد از آن تکبیر بگوید ولی بعد از رکوع پنجم و دهم‏‎ ‎‏گفتن تکبیر مستحب نیست.‏

مساله 1512ـ‏ مستحب است پیش از رکوع دوم و چهارم و ششم و هشتم و دهم‏‎ ‎‏قنوت بخواند و اگر فقط یک قنوت پیش از رکوع دهم بخواند کافی است.‏

مساله 1513ـ‏ اگر در نماز آیات شک کند که چند رکعت خوانده و فکرش به‏‎ ‎‏جایی نرسد نماز باطل است.‏

مساله 1514ـ‏ اگر شک کند که در رکوع آخر رکعت اول است یا در رکوع اول‏‎ ‎‏رکعت دوم، و فکرش به جایی نرسد، نماز باطل است. ولی اگر مثلاً شک کند که‏‎ ‎‏چهار رکوع کرده یا پنج رکوع، چنانچه برای رفتن به سجده خم نشده،باید رکوعی را‏‎ ‎‏که شک دارد به جا آورده یا نه، به جا آورد. و اگر برای رفتن به سجده خم شده، باید‏‎ ‎‏به شک خود اعتنا نکند.‏

مساله 1515ـ‏ هر یک از رکوع های نماز آیات رکن است که اگر عمداً یا اشتباهاً‏‎ ‎‏کم یا زیاد شود نماز باطل است.‏

‎ ‎

کتابرساله توضیح المسائلصفحه 233