بررسی عملکرد امام راحل در قبال مسائل مختلف جنگ تحمیلی، جهت گیریها، ارشادات، پیامها و راهنمائیهای آن بزرگوار، دستورات به موقع و نیز حالت نظارت آن بزرگوار بر مسائل مختلف، ما را به این نتیجه می رساند که آن حضرت از ابعاد کامل و تمام عیار یک فرمانده نظامی برخوردار بودند. در این مورد به دو سه نکته ای اشاره می شود.
شاید از مهمترین ویژگیهایی که یک فرماندهی نظامی باید داشته باشد، شناخت طرف مقابل یا به اصطلاح دشمن شناسی است. این بعد قضیه بطور اعجاب آوری در حضرت امام قوی بود. نشانه رویهای دقیق، همه جانبه و مداوم آن بزرگوار به طرف آمریکا نمونه ای از این آگاهی بود. شاید در طول تاریخ کسی را نتوان سراغ گرفت که این همه به افشای استکبار و ماهیت ضد بشری وی پرداخته باشد و اگر دنیا واقعاً کر و کور نبود و به این افشارگریها توجه می کرد، به حقایق زیادی می رسید. در قضیه جنگ تحمیلی هم کسی را نمی توان پیدا کرد که به اندازۀ حضرت امام روی ویژگیهای شخصیت صدام
کتابامام و دفاع مقدسصفحه 106 شناخت داشته باشد. در جلسات متعددی روی این ویژگیها و نحوۀ برخورد با آن سفارشات بسیار ارزنده و پرباری را مطرح می فرمودند.
صلابت و استقامت و هوشیاری در هدایت مجموعه تشکیلات درگیر در جنگ و دفاع مقدس از ویژگیهای بارز دیگر امام خمینی (س) است که این خود نشات گرفته از اطلاع وسیع آن بزرگوار از ریزترین مسائل مربوط به جبهه ها بود که بوسیله مجاری و کانالهای گزارش دهی بسیار و همه جانبه تامین می شد. از فرماندهان رده بالای درگیر در جنگ گرفته تا یک بسیجی ساده یا یک روحانی یا عالمی که بعد از حضور در جبهه ها به محضر آن بزرگوار می رسید و ... به طور همه جانبه اخبار و اطلاعات لازم را به آن بزرگوار می رساندند. بعلاوه حالت آماده باش دفتر امام و ارتباط دائم با جبهه ها نیز در تامین اطلاعات و اخبار ضروری نقش اساسی داشت. بر اساس این اطلاعات، جهت گیری ها، دستورات، هدایت ها و راهنمائیهای آن بزرگوار که با صلابت و استحکام خاص خود مطرح می شد، فصل الخطاب و حرف آخر و عملاً بسیار تعیین کننده بود. جمله معروف «حصر آبادان باید شکسته شود.» و اثرات مترتب بر آن و یا دستورات قاطع و سرنوشت ساز آن حضرت در رابطه با مسائل کردستان و موارد متعدد دیگر نشات گرفته از این ویژگی امام (س) است.
ارتباط قوی معنوی و نفوذ فوق العاده امام در موضع فرماندهی، در پیشبرد امور تاثیر فوق العاده ای داشت. وقتی آن بزرگوار مطلبی را فرموده و یا دستوری صادر می نمودند، از بالاترین رده های فرماندهی تا آن فرد ساده بسیجی عزیز فاقد هر گونه ادعا و ... از دل و جان و از روی اعتقاد دنبال انجام این دستور رفته و در این راه سر و جان می باختند.
کتابامام و دفاع مقدسصفحه 107 بسیار اتفاق می افتاد که ذکر امام، یاد امام، پیام ایشان و یا وعده دیدار آن بزرگوار باعث نجات از تنگناها شده و با ایجاد تحول در روحیه ها، سرنوشت عملیات را به نفع نیروهای ایران اسلامی تغییر می داد.
همچنین رهنمودهای بسیار آگاهانه و دقیق آن بزرگوار که حاصل درایت و هوشیاری ایشان در شناخت دشمنان و درک توطئه ها و ترفندهای آنان بود، در برگرداندن امور به مجرای واقعی خویش اساسی ترین نقش را ایفا می کرد.
امام علاوه بر داشتن دید کلان در مسائل جنگ و عدم ورود به جزئیات، بعضاً دستورات جزئی هم صادر می کردند که نشان از تیزبینی در مسائل داشت. از جمله در جلسه ای دستور انجام عملیات ایذایی و راحت نگذاشتن دشمن را مطرح فرمودند که واقعاً تردیدها در این باره را از بین برد و اثرات فوق العاده ای داشت. از این قبیل باز می توان از جمله معروف «راه قدس از کربلا می گذرد» نام برد که توطئه دشمن در ایجاد انحرافی را که می رفت مجرای جنگ را از بستر واقعی خود خارج کند، خنثی کرده و امور را به مجرای واقعی خود برگرداند.
کتابامام و دفاع مقدسصفحه 108