مهدی طهوری
به مناسبت بیستم دی ماه، سالروز شهادت امیر کبیر
تنها پیامهای مؤدبانه پذیرفته میشود
نگاهی اجمالی به چند اقدام مؤثر امیرکبیر
منع رشوهخواری
وقتی امیر کبیر وزیر شد، کشور ورشکسته بود. درباریان اغلب پول
مردم را ریخت و پاش میکردند و
فساد و رشوه بیداد میکرد. خرج
دولت بسیار بیشتر از درآمد آن
بود. امیر کبیر برای اصلاح این وضع، رشوهخواری را ممنوع کرد. سپس تمام آدمهای بدسابقه و فاسد را از کار برکنار کرد و آدمهای دیگری جایگزین آنها
شدند. برای رشوه و دزدی و تبهکاری
نیز مجازاتهای سختی در نظر گرفت.
سپس از خرجهای بیجا جلوگیری کرد
و از حقوق بسیار زیاد درباریان تا حد زیادی کاست. حتی حقوق ماهانۀ شاه را
هم کم کرد و
برای اینکه کسی اعتراض نکند، اول از
همه حقوق خودش را کاهش داد.
تأسیس کارخانه
در آن زمان مقدار زیادی از بودجۀ
مملکت صرف خرید جنس از
کشورهای اروپایی میشد زیرا در
ایران کارخانهای وجود نداشت. امیر
کبیر چند نفر از باهوشترین آدمها را
به روسیه فرستاد تا رشتههای مختلف صنعتی را بیاموزند. چند کارشناس
اروپایی را هم به ایران دعوت کرد
تا به ایرانیها آموزش بدهند. امیر
دستور داد در جاهای مختلف کشور کارخانه تأسیس شود. چیزی نگذشت
که به دستور امیر کبیر کارخانههای
قند و شکرسازی، نخریسی، حریربافی، پارچهبافی، کالسکهسازی، کاغذسازی و
بلور و چینیسازی در جاهای مختلف
ایران ساخته شد. بعد مردم را تشویق
کرد تا جایی که میتوانند از اجناس
ایرانی استفاده کنند. خودش هم دستور
داد لباسهایش را از پارچههایی بدوزند
که در ایران تولید شده است.
منع شکنجه
در آن زمان شکنجۀ مجرمان کاری
عادی بود. امیر کبیر دستور داد که
هیچ مأموری حق ندارد هیچ مجرمی
را شکنجه کند.
سپاه منظم
امیر کبیر نمیتوانست تحمل کند که
ایران سپاهی نامنظم و به هم ریخته
داشته باشد. بنابراین افسرانی از کشور
اتریش استخدام کرد تا یک سپاه
منظم تشکیل دهند. نیروی دریایی هم
تا آن زمان وجود نداشت و امیر کبیر
برای امنیت دریاها اقدام به تشکیل
نیروی دریایی کرد. تا زمان امیر کبیر کشتیهای روسی آزادانه در دریای خزر
رفتوآمد داشتند و هر کاری دلشان میخواست میکردند؛ از دریانوردی
گرفته تا صید ماهی و تمرین نظامی
. امیر کبیر از این کار جلوگیری کرد و
برای رفتوآمد کشتیهای روسی در
دریای خزر حد و حدودی قرار داد.
راهاندازی پستخانه
رساندن پیغام، مخصوص طبقات مرفه
جامعه بود. امیر کبیر ترتیبی داد که
مردم بتوانند نامهها و بستههایشان
را به هر کجای ایران که میخواهند
مجلات دوست نوجوانانمجله نوجوان 203صفحه 16