مصاحبه
زمان: 22 آبان 1357 / 12 ذی الحجه 1398
مکان: فرانسه، نوفل لوشاتو
موضوع: جمهوری اسلامی متکی به قانون اسلام است
مصاحبه کننده: خبرنگار روزنامۀ فرانسوی لوموند
سؤال: [کشور ما، کشور آزادی است و ما بسیار خوشحالیم که حضرتعالی به فرانسه تشریف آورده اید. حضرت آیت الله دربارۀ وضع ایران، پس از توقیف دکتر سنجابی، چه نظری دارند؟]
جواب: توقیف دکتر، اسباب تحولی نمی شود. این هم از دست و پاهایی است که شاه می زند به خیال اینکه دکتر را تسلیم کند. و معلوم نیست که کسی تسلیم شاه بشود، یا اشخاص محترمی تسلیم شاه بشوند.
ــ [نظر حضرتعالی دربارۀ احتمال مبارزۀ مسلحانه چیست؟ دو ـ سه روز پس از این آقای شریعتمداری در این باره گفته اند هنوز تصمیمی در این باره گرفته نشده است.]
ــ ما امیدواریم قبل از اینکه نوبت به مبارزۀ مسلحانه برسد، مسائل به دلخواه ملت ختم شود. چنانچه یکوقت مقتضی شد. آن وقت تجدید نظر می کنیم.
ــ [حضرتعالی می فرمایید که بایستی در ایران، جمهوری اسلامی استقرار پیدا کند و این برای ما فرانسوی ها چندان مفهوم نیست. زیرا که جمهوری می تواند بدون پایۀ مذهبی باشد. نظر شما چیست؟ آیا جمهوری شما بر پایۀ سوسیالیسم است؟ مشروطیت است؟ بر انتخاباتی استوار است؟ دموکراتیک است؟ چگونه است؟]
ــ اما جمهوری، به همان معنایی است که همه جا جمهوری است. لکن این جمهوری بر یک قانون اساسی ای متکی است که قانون اسلام است. اینکه ما جمهوری اسلامی می گوییم برای این است که هم شرایط منتخب و هم احکامی که در ایران جاری می شود اینها بر اسلام متکی است، لکن انتخاب با ملت است و طرز جمهوری هم همان جمهوری است که همه جا هست.