مصاحبه
زمان: 14 آبان 1357 / 4 ذی الحجه 1398
مکان: پاریس، نوفل لوشاتو
موضوع: ماهیت تمدن اسلامی
مصاحبه کننده:خبرنگار رادیو و تلویزیون هلند
سؤال: [به نظر شما علت تظاهرات اخیر ایران چیست؟ پیش بینی می کنید چه نوع اتفاقی رخ دهد؟]
جواب: علت تظاهراتْ کارهایی است که شاه در این مدت کرده است. مردم از اختناق و کشتارها ناراضی و تظاهرات رو به ازدیاد است. پیش بینی می شود که اگر خیلی دامنه پیدا کند، انقلاب بالاتری پیش آید. اگر شاه به عقل آید و زودتر خودش کنار رود، آرامش نسبی تحقق پیدا خواهد کرد.
ــ [برنامۀ سیاسی شما چیست؟ آیا شما مبارزۀ مسلحانه یا ترور شاه را متد قابل قبولی می دانید؟]
ــ برنامۀ ما این است که با ادامۀ همین تظاهراتی که در ایران جریان دارد، ان شاءالله مسائل حل شود. و اگر چنانچه دیدیم قابل حل نیست مبارزۀ مسلحانه را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
ــ [شما می خواهید چه نوع رژیمی را جانشین نظام کنونی سازید؟ آیا شما تمدن اسلامی را با تمدن غربی کنونی ناسازگار می دانید؟]
ــ رژیمی که به جای رژیم ظالمانۀ شاه خواهد نشست، رژیم عادلانه ای است که شبیه آن رژیم در دموکراسی غرب نیست و پیدا نخواهد شد. ممکن است دموکراسی مطلوب ما با دموکراسیهایی که در غرب هست مشابه باشد، اما آن دموکراسی ای که ما می خواهیم به وجود آوریم در غرب وجود ندارد. دموکراسی اسلام، کاملتر از دموکراسی غرب است.
ــ [اخیراً شما سلطنت را که در قانون اساسی 1906 آمده است مورد انکار قرار دادید؛ آیا در این مورد
توضیحی دارید؟]
ــ اکنون همۀ ملت ایران به پا خاسته و رژیم سلطنتی را نمی خواهند. رژیم سلطنتی که مستندش قانون اساسی است باید مطابق با آرای ملت باشد و ملت ـ قاطبتاً ـ بر خلاف آن رأی داده اند. بنابراین رژیم سلطنتی محکوم است و بکلی باید از بین برود.
ــ [آیا حضرتعالی در مبارزه علیه شاه، بهتر و مؤثرتر نبود که دعوت شاه را به ایران پذیرفته و به ایران بر می گشتید؟]
ــ من برای آگاه کردن دنیا بهتر می دانم در اینجا باشم. در ایران هنوز اختناق وجود دارد، لذا رفتن به ایران فعلاً منتفی است.