حقیقت جهنّم

‏‏حقیقت جهنّم‏

‏‏ ‏

‏‏جهنّم، ضروری‏‎ ‎‏ادیان الهی‏

‏‏وجود جهنم و عذاب الیم آن از ضروریات جمیع ادیان و واضحات‏‎ ‎‏برهان است؛ و اصحاب مکاشفه و ارباب قلوب در همین عالم‏‎ ‎‏نمونه آن را دیده اند.(281)‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏جهنّم، باطن‏‎ ‎‏طبیعت‏

‏‏دارِ طبیعت، صورت جهنم است؛ چنانچه جهنم باطن دار طبیعت‏‎ ‎‏است.(282)‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‎ ‎

‏‏جهنّم، باطن دنیا‏

‏‏دنیا و هرچه در آن است جهنّم است که باطنش در آخر سیر ظاهر‏‎ ‎‏شود.(283)‏

‏‏5 / 3 / 63‏‎ ‎‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏جهنّم، ظهور‏‎ ‎‏طبیعت‏

‏‏«طبیعت» متن جهنم است. در آن عالم ظهور که می کند، طبیعت‏‎ ‎‏جهنم است.(284)‏

‏‏7 / 4 / 58‏

‏‏ ‏

‎

‏‏جهنّم، ظهور‏‎ ‎‏طبیعت‏

‏‏باطن این طبیعت جهنم است، اقبال به طبیعت اقبال به جهنم‏‎ ‎‏است.(285)‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏جهنّم، ساخته‏‎ ‎‏اعمال انسان‏

‏‏جهنّم وعذابهای گوناگون عالم ملکوت وقیامت صورتهای عمل و‏‎ ‎‏اخلاق خود توست. تو به دست خود، خویشتن را دچار ذلّت و‏‎ ‎‏زحمت کردی و می کنی تو با پای خود به جهنّم میروی و به عمل‏‎ ‎‏خود، جهنّم درست می کنی جهنم نیست جز باطنِ عملهای‏‎ ‎‏ناهنجار تو. ظلمتها و وحشتهای برزخ و قبر و قیامت نیست جز ظلّ‏‎ ‎‏ظلمانی اخلاق فاسده و عقاید باطله بنیالانسان:‏

‏‏فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ * وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرّاً یَرَهُ.‏‎[2]‎

‏‏    ‏‏امیرالمؤمنین فرماید: «این آیه شریفه، محکمترین آیات است»‏‎[3]‎‏.‏‎ ‎‏و ظاهر این آیه شریفه آن است که خود عمل خوب و بد را می بینیم.‏

‏‏     ‏‏در آیه 30 آل عمران فرماید: ‏‏یَوْمَ تَجِدُ کُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ مِنْ‏‎ ‎‏خَیْرٍمُحْضَراً وَ مَا عَمِلَتْ مِنْ سُوْءٍ.‏‎[4]‎

‏‏    ‏‏اگر اعمال بنی الانسان نبود و صورتهای غیبی عملهای زشت ما‏‎ ‎‏نبود، جهنّمی نبود و همه عالم غیب بَرْد و سلامت بود.(286)‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏جهنّم، صورت‏‎ ‎‏باطنی اعمال انسان‏

‏‏از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم نقل شده که فرمود: ‏‏وَ هَلْ‏‎ ‎

‎

‏‏یَکُبُّ النّاسَ فِی النّارِ یَوْمَ الْقیمةِ الاّ حَصائِدُ اَلْسِنَتهِم.‏‎[5]‎‏ از این حدیث و‏‎ ‎‏حدیثهایی که کم نیست استفاده می شود که جهنّم صورت باطنی‏‎ ‎‏اعمال ما است.(287)‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‎ ‎

‏‏جهنّم، صورت‏‎ ‎‏باطنی اعمال انسان‏

‏‏در روایات ماست که انبیا ـ که ائمه علیهم السلام فرموده اند این‏‎ ‎‏راجع به همه اولیاست ـ که «ما از صراط گذشتیم در صورتی که‏‎ ‎‏خاموش بود جهنم: جُزْنا وَهِیَ خامِدَةٌ برای اینکه این خمود از‏‎ ‎‏خود شروع می شود. وقتی جهنم در خود آدم خامد است، آن‏‎ ‎‏جهنم هم برایش خامد است. آن جهنمی که به ما می رسد اینی‏‎ ‎‏است که از خودمان درست کردیم. هیچ چیز ما نمی بینیم اضافه از‏‎ ‎‏آنکه خودمان کردیم: ذلِکَ بِما کَسَبَتْ أَیْدیکُمْ‏‎[6]‎‏ ما خودمان درست‏‎ ‎‏کردیم جهنم را.(288)‏

‏‏28 / 12 / 59‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏جهنّم، رحمت در‏‎ ‎‏صورت غضب‏

‏‏جهنم رحمتی است در صورت غضب برای کسانی که لیاقت‏‎ ‎‏رسیدن به سعادت دارند. اگر تخلیصاتی و تطهیراتی که در جهنم‏‎ ‎‏می شود نبود، هرگز روی سعادت را آن اشخاص نمی دیدند.(289)‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏باطن جهنّم، لطف‏‎ ‎‏خدا‏

‏‏جهنم، باطنش صورت لطف و رحمت الهی است که برای تخلیص‏‎ ‎‏مؤمنان معصیت کار و رساندن آنها را به سعادت ابد، چاره‏‎ ‎

‎

‏‏منحصره است... جهنم، برای کسانی که فطرتشان بکلی محجوب‏‎ ‎‏نشده و به کفر و جهود و نفاق نرسیده باشند، رحمت است در‏‎ ‎‏صورت غضب.(290)‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‎ ‎

‏‏آتش، رحمت برای‏‎ ‎‏موحّدین‏

‏‏تقسیم الدّار الاخرة الی الجنّة و النّار و ان کان صحیحا، الاّ انّ النّار‏‎ ‎‏حقیقةً صورة الرّحمة الالهیّة لاهل التّوحید فانّها توجب وصولهم‏‎ ‎‏الی الکمالات المترقّیة بالقاء الغرائب و الهیئات المظلمة و تصیّرهم‏‎ ‎‏قابلین للشّفاعة بل عند الشّیخ و اتباعه للکفّار ایضا، فانّ العذاب‏‎ ‎‏عنده مِنَ العذب.‏‎[7]‎‏(291)‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏آتش، صورت‏‎ ‎‏رحمت حق‏

‏‏حکومة ارحم الرّاحمین حکومة غیر مشوبة بالانتقام و السّخط و ان‏‎ ‎‏کانت صورة الرّحمة هی النّار.‏‎[8]‎‏(292)‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏جهنّم، دارالشفای‏‎ ‎‏گناهکاران‏

‏‏الشّقاءُ فی زمان لاینافی السّعادة، کما الامر کذلک فی ابتلاء اهل‏‎ ‎‏السّعادة فی الحیوة الدّنیا بالامراض و البلیّات، بل التَّعذیب لیس‏‎ ‎‏شقاء فی الحقیقة. فانّ دار الجحیم دار الشّفاء الالهی بالنّسبة الی‏‎ ‎‏العصاة من الموحّدین قطعا، لخلوصهم فیها عن الامراض النّفسانیة‏‎ ‎

‎

‏‏و الکدورات الظّلمانیّة، و بالنّسبة الی الجمیع علی طریقته، من کون‏‎ ‎‏المرجع هو الرّحمة، و سبق الرّحمة الغضب.‏‎[9]‎‏(293)‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏جهنّم، دار شفا و‏‎ ‎‏دار جزا‏

‏‏البرازخ والمواقف فی القیمة من عنایات الله تعالی علی العباد لئلا‏‎ ‎‏ینتهی امرهم الی النار فلا یزال یخرجهم من مستشفی الی آخر‏‎ ‎‏لشفاء عللهم المروحیّة فان لم تشف بتلک الادویة ف‏‏اخر الدواء الکی‏‎[10]‎‎ ‎‏فلابد من دخول النار والعیاذ بالله للتصفیة مع الامکان و الا فللقرار‏‎ ‎‏فیها.‏

‏‏     فالنار بالنسبة الی اهل العصیان من المؤمنین لطف و عنایة و‏‎ ‎‏طریق الی جوار الله و بالنسبة الی الکفار و اصحاب النار جزاء و‏‎ ‎‏غایة فهم اصحاب النار و مأویهم النار و هم ناریون لهبیون مصیرهم‏‎ ‎‏النار ‏‏و لقد ذرأنا لجهنم کثیرا من الجن والانس‏‎[11]‎‏ ‏‏الایة‏‎[12]‎‏.(294)‏

‏‏ ‏

‏‎ ‎

‏‎

‎