آخرت

‏‏آخرت‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏ارتباط بساطت با وحدت و کثرت‏

‏‏و اعلم أنّ الوجود کلّما کان أبسط و بالوحدة أقرب کان اشتماله علی‏‎ ‎‏الکثرات أکثر، و حیطته للمتضادات أتمّ. والمتفرّقات فی عالم‏‎ ‎‏الزمان مجتمعات فی عالم الدهر، و المتضادّات فی وعاء الخارج‏‎ ‎‏ملائمات فی وعاءالذهن، والمختلفات فی النشأة الاولی متّفقات‏‎ ‎‏فی النشأة الاخری. کلّ ذلک لأوسعیّة الأوعیة و قربها من عالم‏‎ ‎‏الوحدة والبساطة.‏

‏‏     سمعت احد المشایخ من ارباب المعرفة ـ رضوان الله علیه ـ‏‎ ‎‏یقول: إنّ فی الجنة شربة من الماء فیها کلّ اللّذات من المسموعات‏‎ ‎‏بفنونها من انواع الموسیقی والألحان المختلفة، و من المبصرات‏‎ ‎‏بأجمعها من اقسام لذات الأوجه الحسان و سائرها من الاشکال‏‎ ‎‏والالوان، و من سائر الحواس علی ذاک القیاس حتی الوقاعات و‏‎ ‎‏سایرالشهوات کل یمتاز عن الآخر، لحکومة نشأة الخیار و بروز‏‎ ‎‏سلطنتها.‏‎[2]‎

‏‏    ‏‏و سمعت احد اهل النظر ـ رحمه الله تعالی ـ یقول: إنّ مقتضی‏‎ ‎‏تجسّم الملکات و بروزها فی النشأة الآخرة أنّ بعض الناس یحشر‏‎ ‎‏علی صور مختلفة، فیکون خنزیرا و فارة و کلبا الی غیر ذلک فی آن‏‎ ‎

‎

‏‏واحد. و معلوم أنّ ذلک لسعة الوعاء و قربها من عالم الوحدة‏‎ ‎‏والتجرّد و تنزّهها عن تزاحم عالم الطبیعة والهیولی.‏‎[3]‎‏(157)‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏دار حیات حقیقی‏

‏‏در آن عالم همه مخلوقات دارای نفس انسانی به اختلاف مراتب از‏‎ ‎‏زندگی حیوانی و مادون حیوانی تا زندگی انسانی و مافوق آن زنده‏‎ ‎‏هستند.(158)‏

‏‏19 / 11 / 62‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏اراده و حیات صور معاصی‏

‏‏حیات صور ملکوتی اعمال‏

‏‏از برای معاصی در عالم برزخ و قیامت صورت هایی است به‏‎ ‎‏مناسبت آنها، که در آن عالم دارای حیات و اراده هستند و انسان را‏‎ ‎‏از روی شعور و اراده عذاب و آزار می نمایند؛ چنانچه آتش جهنم‏‎ ‎‏نیز از روی شعور و اراده انسان را می سوزاند، زیرا که آن نشئه‏‎ ‎‏نشئه حیات است.(159)‏

‎

‏‏روی الصدوق ـ قدس سره ـ باسناده عن ابی عبدالله ـ علیه السلام ـ‏‎ ‎‏قال: من صلی الصلوات المفروضات فی اول وقتها و اقام حدودها،‏‎ ‎‏رفعها الملک الی السماء بیضاء نقیة، تقول: حفظک الله کما‏‎ ‎‏حفظتنی، استودعنی ملک کریم. و من صلیها بعد وقتها من غیر علة‏‎ ‎‏و لم یقم حدودها، رفعها الملک سوداء مظلمة، و هی تهتف به:‏‎ ‎‏ضیعتنی ضیعک الله کما ضیعتنی، و لا رعاک الله کما لم ترعنی.‏‎[4]‎

‏‏     ‏‏«فرمود حضرت صادق، علیه السلام: کسی که نمازهای واجب‏‎ ‎‏را به جا آورد در اول وقت آنها و به پا دارد حدود آنها را (یعنـی‏‎ ‎‏اجزاء و شرایط آنها را درست به جا آورد)، بالا برد فرشته آنها ‏‏[‏‏را‏‏]‏‎ ‎‏به سوی آسمان در حالی که سفید پاکیزه است؛ می گوید آن نماز:‏‎ ‎‏"نگاه دارد تو را خداوند، چنانچه تو مرا نگاه داشتی، ودیعه گرفت‏‎ ‎‏مرا فرشته کریمی." و کسی که به جا آورد آنها را بدون علتی بعد از‏‎ ‎‏وقت آنها و حدود آنها را به پا ندارد، بالا برد آنها را فرشته در حالی‏‎ ‎‏که سیاه و تاریک است؛ فریاد زند به او: "ضایع کردی مرا، خداوند‏‎ ‎‏تو را ضایع کند چنانچه مرا ضایع کردی؛ و مراعات نکند خداوند‏‎ ‎‏تو را چنانچه مراعات نکردی مرا."»‏

‏‏     از این حدیث شریف علاوه بر آنکه صورت ملکوتی عمل‏‎ ‎‏مستفاد شود، حیات و شئون حیاتیه آن نیز معلوم شود. و این‏‎ ‎‏مقتضای ضربی از برهان نیز هست. و اخبار دلالت دارد که جمیع‏‎ ‎‏موجودات حیات ملکوتی دارند و عالم ملکوت سراسر حیات و‏‎ ‎‏علم است: ‏‏وَ اِنَّ الدّارَ الاْخِرَةَ لَهِیَ الْحَیَوانُ.‏‎[5]‎‏(160)‏

‏‎ ‎

‏‎

‎