مصاحبه
زمان: 22 دی 1357 / 13 صفر 1399
مکان: پاریس، نوفل لوشاتو
موضوع: مسائل عمومی ایران
مصاحبه کننده: خبرنگار تلویزیون اِی.بی.سی امریکا
سؤال: [حضرت آیت الله ، شاپور بختیار مخالف شاه است. چرا مخالف شاپور بختیار هستید؟]
جواب: اولاً بختیارمخالف شاه نیست. اومی خواهد شاه رانگه دارد. ایشان با امریکا بند و بست دارد. وثانیاًبرفرض اینکه مخالف شاه باشد خودش مخالف قانون است. مجلسین مخالف قانونند و شاه هم مخالف قانون است. از این جهت ما مخالف او هستیم.
ــ [به نظر می رسد که سیاست امریکا در ایران تغییرات عمده ای پیدا کرده و امروز معتقدند که شاه باید برود. با توجه به این تغییر عمده ای که در سیاست امریکا در مورد وضع شاه پیدا شده، آیندۀ روابط امریکا و ایران را چه جور می بینید و نظرتان چیست؟]
ــ تا رژیم بکلی از بین نرود و ما حکومت اسلامی را آنطور که می خواهیم مستقر نکنیم نمی توانیم راجع به روابط با امریکا به طور قطع صحبت کنیم. لکن احتمال می دهیم که اگر امریکا با ایران روابط حسنه داشته باشد، ایران هم با او روابط حسنه خواهد داشت.
ــ [شما هم احساس می کنید که شرایط فعلی خط سیاست امریکا در جهتی است که شما را راضی کند؟]
ــ تاکنون احساس نکرده ام.
ــ [تحت یک حکومت اسلامی، به نظر شما باز هم ایران می تواند به امریکا نفت بفروشد؟]
ــ در صورتی که امریکا دست از کارهایش بردارد و ایران را به حال خودش بگذارد و به هیچ وجه دخالت در سرنوشت مملکت ایران نداشته باشد، امریکا هم یکی از مشتریهایی است که نفت به او داده می شود.
ــ [لطفاً نظرتان را در مورد دولت اسلامی مشخص تر بیان کنید.]
ــ دولت اسلامی که ما می خواهیم یک جمهوری است که به آرای ملت درست می شود و
احکام اسلام هم در او اجرا می شود. قانون اساسی همان قانون اسلام است و قانون اسلام مسبب آزادیها و دموکراسی حقیقی است و استقلال کشور را نیز تضمین می کند.
ــ [مطالبی کشف شده است در این مورد که نظرات حضرتعالی مخالف سایر مذاهب خصوصاً یهودیها و مسیحیان است. ممکن است نظرتان را راجع به سایر مذاهب چه داخل اسلام، چه خارج اسلام بیان کنید.]
ــ ما کراراً این مطلب را گفته ایم که اسلام نسبت به اقلیتهای مذهبی احترام قائل است و آنها در این مملکت ما آزادند و حتی حق رأی دارند، حق تعیین وکیل دارند. و آنچه گفته شده است که ما مخالف با آنها هستیم تبلیغاتی است که شاه به راه انداخته است. اسلام همیشه با آنها به طور مسالمت رفتار کرده است و حتماً زندگی آنها در حکومت اسلامی بهتر از الآنشان است.
ــ [در این نهضت، حضرتعالی که در خارج از ایران بوده اید، قدرت بی نهایت زیادی را کسب کرده اید. این قدرت بسیار بزرگ است و ما می خواستیم بدانیم که اگر در ایران بودید آیا همین قدرت را کسب می کردید؟]
ــ این قدرت مذهبی است و ما اگر ایران هم باشیم به عنوان یک نفر آدم مذهبی ما را می شناسند که خدمتگزار این مردم هستیم و فرقی نیست بین داخل و خارج.
ــ [محبوبیت شما حتی در بین کسانی است که به مذهب چندان علاقه نداشته اند و بیشتر تغییر و تبدیلات در مسائل اجتماعی را می خواستند. آیا فکر نمی کنید همین تبعید شما به خارج موجب شده که یک حالت رمزی به وجود بیاورد که آنها علاقه مند شوند؟]
ــ آنها هم که علاقه دارند علاقۀ ملی دارند. چون ما با مصالح ملی آنها موافق هستیم و کسانی که به کشور آنها خیانت کرده اند و استقلال آنها را از بین برده اند ما با آنها مخالفیم. در نهاد تمام ملت این مسائل هست، از این جهت با ما حتی قشرهای غیرمذهبی هم موافقند.
ــ [ابهاماتی در مورد نقش شما در آینده وجود دارد. ممکن است نقش خود را در آینده بفرمایید؟]
ــ من در آینده هم همین نقشی را که الآن دارم خواهم داشت. نقش هدایت، راهنمایی و در
صورتی که مصلحتی در کار باشد اعلام می کنم و اگر چنانچه خیانتکاری در کار باشد با او مبارزه می کنم. لکن من در خود دولت هیچ نقشی ندارم.
ــ [آیا یک شورای علمای مذهبی خواهد بود که شما در رأس آن قرار بگیرید؟]
ــ بعد باید ببینم چه خواهد شد.
ــ [شما فکر می کنید در خارج از ایران مدت زیادی خواهید ماند؟]
ــ من هر وقت مصلحت دیدم برمی گردم.
ــ [حضرت آیت الله ، چه موقع به فکرتان رسید که می توانید بر شاه غالب شوید؟]
ــ این امری است که نمی توانم دقیقاً بگویم. ولی مدتهاست که می دانم شاه رفتنی است. ولی این را هم نمی توانم دقیقاً بگویم.
ــ [مردم زیادی در دنیا فکر می کردند که شاه رمز ثبات است. حالا در آیندۀ ایران بعد از رفتن شاه، مشکلترین مسئلۀ شما چه خواهد بود؟]
ــ مشکلترین مسائل ما ترمیم خرابیهای شاه است و این ناثباتیهایی که او از هر جهت برای ما به ارث می گذارد. مسئله بیکاری، مسئلۀ مسکن، مسئلۀ کشاورزی، مسئلۀ صنایع مونتاژ، مسائل کارخانه ها. باید ابتدا این مسائل به هم پاشیده را در طول این پنچاه سال ترمیم کنیم تا چرخ ایران به حرکت درآید؛ بعداً اصولاً باید یک اساس نو دیگری را پایه ریزی کرد.