مصاحبه
زمان: 11 آذر 1357 / 1 محرّم 1399
مکان: پاریس، نوفل لوشاتو
موضوع: سرانجام اوضاع ایران ـ روابط آیندۀ ایران و امریکا
مصاحبه کننده: خبرنگار تلویزیون سراسری ایتالیا
سؤال: [شما بیش از پیش، به صورت مرکز اتحاد همۀ نیروها درآمده اید. چرا چنین شده است؟ و چرا شاه نمی تواند این وضع را کنترل کند؟]
جواب: در ایران آنچه وجود دارد فقط نیروهای اقشار و طبقات ملت است که همه در جهت از بین بردن رژیم شاه بیش از پیش متحد شده اند. و مرا نیز به عنوان یک خادم خود تلقی می کنند. ملت در طول سالیان گذشته، ماهیت شاه را به خوبی شناخته است و بیش از این فریب اعمال و اقوال او را نمی خورد. بنابراین ملت در مقابل شاه متحداً قیام کرده و شاه دیگر قادر به کنترل اوضاع نیست.
ــ [وضع کنونی به کجا می انجامد؟ چه راه خروجی را پیشنهاد می کنید؟ جمهوری اسلامی چیست؟]
ــ نهضت اسلامی کنونی ایران به عنوان اولین هدف، از بین بردن سلطنت را قرار داده و برای آرامش در ایران و ثبات منطقه جز این راهی نیست. طبعاً برای آیندۀ مملکت و جایگزینی این رژیم باید راه و رسمی را انتخاب کرد که مورد موافقت و علاقۀ مجموع جامعه باشد. و این جمهوری اسلامی است. اساس کار یک جمهوری اسلامی، تأمین استقلال مملکت و آزادی ملت ما و مبارزه با فساد و فحشا و تنظیم و تدوین قوانین است که در همۀ زمینه های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی با توجه به معیارهای اسلامی، اصلاحات لازم را به عمل آورد. این اصلاحات با مشارکت کامل همۀ مردم خواهد بود. و هدفش قبل از هر چیز از بین بردن فقر و اصلاح شرایط زندگی برای اکثریت قاطع مردم ماست که از همه جهت مورد ظلم واقع شده اند.
ــ [آیا علایقی از طرف نیروهای نظامی نسبت به حرکت شما ابراز شده است؟ آیا فکر می کنید که ارتش
بیشتر بیطرف شده است؟ و یا حتی امکان تغییر جهت دادن پیدا کرده است؟ آیا فکر می کنید که خطر آن هست که یک کودتای نظامی، به جای جمهوری اسلامی، جای شاه را بگیرد؟]
ــ در تحلیل نهایی، ارتش نیز از همین مردم است. و از هم اکنون نیز مشکلاتی در داخل آن ایجاد شده است. امید ما آن است که ارتشیان به خود آمده و به صفوف مردم بپیوندند. به هر صورت ایجاد یک کودتای نظامی چیزی را تغییر نمی دهد. و تا روزی که یک جمهوری اسلامی واقعی ایجاد نگردد، مبارزات مردم ادامه خواهد یافت.
ــ [آیا فکر می کنید که جنگ داخلی در ایران صورت بگیرد؟ و آیا خونریزی به نفع مردم است؟]
ــ این سلطنت است که خونهای مردم بیگناه را می ریزد و تمامی دولتهای جهان نیز از آن پشتیبانی کرده اند. حال مردم نیز قیام کرده اند و این حق مسلم آنهاست که با این رژیم به هر ترتیب مبارزه کنند، تا بتوانند در آینده از هرگونه خونریزی بیهوده جلوگیری نمایند. اصولاً جنگ داخلی موقعی صورت می گیرد که مردم به دو دسته تقسیم شده باشند. مردم ایران یکپارچه علیه شاه و برای ایجاد یک جمهوری اسلامی متحدند و بنابراین هیچ گونه امکان جنگ داخلی در ایران وجود ندارد.
ــ [آیا فکر می کنید که استعفای شاه ضرورت دارد؟ آیا امکان مصالحه ای وجود دارد و آیا دیدار فرستاده های او را رد کرده اید؟]
ــ از بین رفتن سلطنت، ضرورت دارد و هیچ نوع مصالحه ای با رژیم فعلی امکانپذیر نیست. تاکنون نیز کسی به عنوان فرستادۀ رژیم فعلی، به ما مراجعه نکرده است و در صورت مراجعه نیز پذیرفته نخواهد شد.
ــ [فکر می کنید تلاشهای شاه، در برگرداندن ایران به یک جامعۀ صنعتی مدرن باید ادامه یابد و یا تعدیل گردد؟ ایران چگونه باید منابع ارضی خود را بسیج کند؟ آیا فکر می کنید که ایران باید از فروش گاز به شوروی، و نفت به غرب خودداری کند؟]
ــ آنچه در سلطنت پهلوی و بخصوص در زمان شاه حاضر انجام شده است، جز از بین بردن اقتصاد و صنعت و کشاورزی چیزی نبوده است. تلاش آنها را نوسازی و تبدیل ایران به یک جامعۀ صنعتی نامیده اند. آنچه مورد نظر ماست یک نوسازی واقعی مبنی بر
نیازهای اساسی اکثریت قاطع و فقیر مردم است. از منابع ارضی با توجه به نیازهای جامعۀ ما، به طور کامل و در رابطه با سایر ملتهای جهان استفاده خواهد شد. آنچه در زمینۀ اقتصادی مورد نظر ماست، جلوگیری از غارت منابع ملت ماست، نه قطع رابطۀ اقتصادی با کشورهای جهان. درست در چهارچوب یک معاملۀ عادلانه است که نفت و گاز نیز به خریداران آن عرضه خواهد شد. مهمتر آنکه منافع حاصله از فروش منابع ارضی باید به مصرف پیشرفتهای اقتصادی ما برسد. و در این جهت ما قطعاً با جهان صنعتی در رابطۀ کامل خواهیم بود. ولی حق تصمیم گیری برای جهتی که اقتصاد ما انتخاب خواهد کرد، به عهدۀ خود ما خواهد بود.
ــ [روابط آیندۀ ایران با امریکا چگونه خواهد بود؟ آیا دولت پرزیدنت کارتر، اثر نهضت اخیر را در ایران درک کرده است؟ آیا فکر می کنید که روابط ایران و امریکا باید تغییر کند و در چه جهت؟]
ــ روابط ما با امریکا و همچنان با سایر کشورهای جهان بر اساس احترام متقابل خواهد بود. ما برای امریکا حق تعیین سرنوشت خود را قائل نخواهیم بود. آنچه تا به حال دولتهای گذشته در امریکا و اکنون دولت آقای کارتر انجام داد و می دهد، نشان می دهد که هنوز به تمام وسایل متوسل می شوند که این سلطنت را برای تأمین منافع خودشان حفظ کنند، و لذا هنوز حالت خصمانه نسبت به نهضت اسلامی کنونی دارند. تا وضع به این منوال است نظر ما نیز نسبت به سیاست امریکا نظری منفی است. و البته ما حساب ملت امریکا را با دولت امریکا جدا کرده و می کنیم و از ملت امریکا می خواهیم که از نهضت اسلامی ایران پشتیبانی کنند. روابط فعلی ایران و امریکا روابط ارباب و نوکری است که قطعاً باید به یک رابطۀ سالم تغییر پیدا کند.
ــ [آیا فکر می کنید سالهای تبعیدی شما می رود که پایان یابد؟]
ــ برای من مکان مهم نیست، بلکه هدفم مبارزه در راه رهایی مردم از قید و بند استعمار و استبداد است، چه در داخل و چه در خارج ایران باشم.