خوردن مال دیگران
[سؤال 9157] 5030
بسمه تعالی
السلام علیک یا حجة بن الحسن العسکری علیه السلام، با درود به محضر مقدس رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی، چند سؤال شرعی عرض می نمایم؛ تقاضا دارم پاسخ بفرمایید.
1. شخصی است که برای صله رحم وظیفه دارد به خواهرش سر بزند؛ از طرفی شوهر خواهر او که یک کارمند جزء است در قبل از انقلاب یا خود مستقیماً رشوه می گرفته و یا رؤسای اداره اش می گرفته و سهم او را می داده اند از پولی که مخلوط با پول رشوه بوده، منزل مسکونی ساخته و درخت کاری کرده؛ ولی بعد از انقلاب رشوه ای نگرفته است.تکلیف آن شخص (برادر زن) که وظیفه دارد گاهی اوقات به خواهرش سر بزند و از غذای منزل آن ها بخورد چیست؟ نظر شرع مقدس را مرقوم فرمایید.
بسمه تعالی، اگر یقین به غصب بودن ندارید اشکال ندارد.
2. اگر شرکت در کارهای انقلاب و همچنین مراسم مذهبی جمعه، جماعات، جلسات، سخنرانی ها و کلاس ها به طوری وقت انسان را بگیرد که در منزل کمتر حضور پیدا کند و آن طور که باید و شاید به
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 79 تربیت و اظهار محبت نسبت به عیال و فرزندان خود موفق نشود با این که انقلاب اسلامی هم به چنین فعالیت هایی نیاز دارد؛ آیا چنین شخصی معذور است؟ تکلیف چیست؟ نظر عالی مرقوم فرمایید.
بسمه تعالی، باید تکالیف واجبه را مقدم بدارد.
3. پدری با این که نماز می خواند و بعضی از مسائل شرعی را رعایت می کند، متعهد به انقلاب نیست. مثلاً با این که حقوق کافی دارد (حقوق بازنشستگی) هر وقت بتواند، جنسی مثل یخچال را از سهمیه دولتی می گیرد و با دو برابر یا بیشتر قیمت خرید می فروشد. سود آن پول چه حکمی دارد و غذا خوردن از مال او و احترام به والدین (احترام به او) از جانب فرزند چه صورتی دارد؟ نظر عالی را مرقوم فرمایید.
بسمه تعالی، اگر کار او خلاف مقررات دولت اسلامی نباشد اشکال ندارد و استفاده از اموال او تا یقین به غصب نباشد مانع ندارد.
4. به فتوای جناب عالی می شود مقلد شما خمس (سهم سادات) را به سادات فقیر مستقیماً بدهد؟
بسمه تعالی، متوقف بر استجازه است.
[سؤال 9158] ----> 499
2. آب زراعتی در صورت نارضایتی مالکین آن، برای آشامیدن مباح می باشد یا خیر؟
بسمه تعالی، در فرض مسأله بدون رضایت مالک جایز نیست.
[سؤال 9159] ----> 6308
6. میوه ای که آب می آورد از چند تا باغ، نمی دانیم از کدام است خوردن آن حرام است یا نه؟ شما بیان فرمایید.
بسمه تعالی، تا احراز رضایت صاحب آن نشود خوردن آن حرام است.
[سؤال 9160] 5031
بسمه تعالی
الحمد لله ربّ العالمین، والصلاة والسلام علی خیر خلقه محمد وآله الطاهرین، و لعنة الله علی أعدائهم أجمعین إلی یوم الدین
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 80 ما پرسنل رزمنده در جبهۀ حق علیه باطل، از فرسنگ ها راه دور در جبهۀ فکّه خدمت با سعادت حضرت آیت الله العظمی امام خمینی دعا و سلام می رسانیم و سلامتی امام امت را از درگاه احدیّت مسئلت داریم؛ مسأله ای برای ما پرسنل رزمنده در این جبهه اتفاق می افتد که در این باره خواستار دستورات رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران هستیم.
منطقه ای که ما پرسنل رزمنده قرار گرفته ایم، پر از حیواناتی است که قبلاً اهلی بوده و به مرور زمان وحشی شده و دارای بچه های خیلی زیادی هستند که هنگام استفاده از آب رودخانه دوویرج به دست دشمنان اسلام، یعنی سربازان کثیف عراقی می افتند؛ در مورد استفاده از گوشت آنان خواستار دستورات امام امت هستیم.
در پایان، مجدداً ما پرسنل رزمنده از دور دست امام امت را می بوسیم و از خداوند متعال خواستاریم که از عمر ما بکاهد و بر عمر امام عزیزمان بیفزاید.
بسمه تعالی، اگر حیوان حلال گوشت است و علم به رضایت صاحبان آن، ولو به شاهد حال دارند می توانند تصرف کنند و از گوشت آن استفاده نمایند.
[سؤال 9161] ----> 2664
3. کسی که پولش را به فردی می دهد که برایش کار کند و ماهیانه مبلغی به او بدهد، البته با ایما و اشاره و غیره، مبلغ ماهیانه مشخص است، مهمانی رفتن در آن خانه و استفاده از غذای آن چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، اگر یقین ندارید که اموال مورد تصرف شما با پول حرام تهیه شده باشد، اشکال ندارد.
[سؤال 9162] 5032
بسمه تعالی 28 / 6 / 1361
پس از عرض سلام، خواهشمند است به مطالب زیر پاسخ شرعی عنایت فرمایید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 81 1. آیا به مهمانی شخصی که از راه بهرۀ بانکی در جمهوری اسلامی ارتزاق می نماید رفتن و طعام خوردن در منزل وی حرام خوری است یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر یقین نباشد و اطمینان نداشته باشند به این که در مال مورد تصرّفشان از مال حرام هست تصرف مانع ندارد.
[سؤال 9163]
2. در صورت حرام بودن، وظیفۀ افراد تحت تکفل این شخص چیست؟
3. اگر ارثی از شخص فوق به ورثۀ قانونی وی برسد، تکلیف این پول چیست؟
بسمه تعالی، 2 و 3. حکم مسأله یک را دارند.
4. آیا نماز گزاردن در منزل شخصی که اطمینان نداریم خمس می دهد یا خیر، مجاز است؟
بسمه تعالی، در فرض عدم علم اشکال ندارد.
[سؤال 9164] 5033
بسمه تعالی
حضور محترم دفتر استفتای امام خمینی، سلام علیکم
امیدوارم که خداوند تبارک و تعالی همۀ اعمال ما را به درجۀ قبول برساند و خالص برای خودش بگرداند تا حقوقی را که از بیت المال دریافت می دارم حلال باشد.
محترماً؛ عرض می شود که این جانب 21 ساله و عضو سپاه هستم. پدر من یک مغازۀ بقالی دارد. وی در فروختن جنس، ظلم به مردم روا می دارد؛ مثلاً وقتی که مشتری وی را نمی بیند، بدون اجازۀ مشتری یک میوۀ خرابی روی میوه های وی می گذارد، یا این که زیر صندوق گوجه و غیره را خراب می ریزد و روی آن چند کیلو خوب می گذارد و می فروشد، یا این که اگر جنسی کیلویی 25 ریال باشد و مثلاً خریدار 5 / 5 کیلو بگیرد، نیم کیلوی آن را 15 ریال حساب می کند به جای این که 5 / 12 ریال حساب کند و مواردی مانند این ها.
آیا اگر پدر من این پولی را که از کسب به دست می آورد با آن خانه ای بسازد یا
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 82 این که پول آب و برق را بدهد یا مثلاً با آن غذا بگیرد تا بخوریم، آیا این غذا برای من حلال یا حرام است؟ یا اگر از آب آن وضو بگیرم یا این که در آن خانه نماز بخوانم چطور است؟ راه حل آن را بفرمایید.
اگر اشکال داشته باشد من می توانم با دادن خمس آن ها از آن استفاده کنم؟ اگر زن بگیرم به چه صورت می شود؟
من که در سپاه هستم قبلاً نمی دانستم و روزهای مرخصی در آن جا غذا می خوردم و یا این که همین حال هم بعضی از صبح ها که نمی توانم و فرصت ندارم در منزل ناشتایی بخورم، آیا می توانم از غذای سپاه استفاده کنم؟
اگر اشکال داشته باشد آیا می توانم پول غذاهایی را که خورده ام یا گاهی وقت ها می خورم، به حساب جبهه واریز نمایم یا این که حتماً باید به تدارکات سپاه داده شود؟ یا مثلاً اگر در ساعات کار، کم و زیادی شود که کار ما معادل حقوقی نباشد که به ما می دهند، باید این دین و بدهی را به چه کسی (جبهه یا تدارکات یا غیره) بپردازیم؟
بسمه تعالی، اگر در غذایی که در منزل پدر تصرف می کنید یقین به بودن مال حرام نداشته باشید، تصرف شما مانع ندارد و حقوقی که از سپاه می گیرید اگر مطابق مقرّرات به شما داده می شود بر شما حلال است، ولی نباید کم کاری کنید و غذای سپاه هم همین حکم را دارد.
[سؤال 9165] 5034
بسمه تعالی
پس از عرض سلام به رهبر کبیر انقلاب، آیت الله العظمی امام خمینی، امیدوارم که حالتان خوب باشد و ما خانواده های شهدا و فرزندان شهدا در زیر سایۀ شما زندگی کنیم. این جانب همسر شهید جهت یک مسأله دینی مزاحم وقت شما شده ام؛ زیرا از هر کسی سؤال می کنم، جواب مختلفی می شنوم؛ لذا می خواهم از زبان خود شما بشنوم.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 83 من و فاطمه تنها زندگی می کنیم؛ برادرم هم نزد ما می آید، ولی چون فاطمه چهار سال دارد، هنوز خیلی کوچک است که من به او بفهمانم که کار و کسب پدر من از راه حرام است؛ و هرچه سعی کردم که خودم را قانع کنم، باز هم برای من حل شده نیست و من می دانم که پول آن حرام است؛ خوب، من چطور می توانم به بچۀ چهار ساله بفهمانم! و او علاقۀ شدیدی هم نسبت به مادرم دارد. ای امام! برای ما بنویس: آیا ما به منزل آن ها برویم و پای سفرۀ آن ها بنشینیم یا نه؟ و آیا آن غذا برای ما هم حرام است یا فقط برای آن شخصی که از راه حرام پول درمی آورد؟ دیگر مزاحم وقت عزیز و گرامی شما نمی شوم.
بسمه تعالی، اگر یقین دارید غذا و چیزهای دیگری که مورد تصرف و استفادۀ شما واقع می شود، با پول حرام تهیه شده، تصرف جایز نیست؛ ولی اگر یقین ندارید، تصرفات مانع ندارد. ان شاء الله موفق باشید.
[سؤال 9166] 5035
بسمه تعالی
دفتر محترم امام خمینی، رهبر عزیز انقلاب اسلامی ایران
احتراماً؛ این جانب عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی لارستان، استعداد و موقعیت ازدواج را دارا می باشم، ولی با توجه به شغلم و همچنین تورم اقتصادی موجود در جامعه، از داشتن خانه ای مستقل ـ الاّ به صورت اجاره ای صد درصد ـ محروم می باشم ولی در خانۀ پدرم، تعداد اتاق ها در حدی می باشد که می توانم به راحتی از آن ها استفاده کرده و در این امر مهم که بارها حضرت آیت الله العظمی منتظری تأکید فرموده اند، اقدام نمایم.
اما متذکر می شوم که شغل پدرم غیر از کارهای آزاد، عامل فروش قند و شکر نیز می باشد که تاکنون دو بار در رابطه با ضوابط فرمانداری، از وی خلاف مشاهده شده و با توجه به چندان متعهد نبودن در کسب و کار از طریق اسلامی، آیا بنده می توانم در
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 84 خانۀ او زندگی کرده و احتمالاً تا اندازه ای که بین پدر و پسر رسم می باشد، از غذایی که در خانه درست می شود استفاده کنم یا خیر؟ لطفاً مقدار جست وجو یا عدم جست وجو در چگونگی کسب و کار وی و حد استفاده از اموال و خانۀ ملکی وی را برای بنده مشخص فرمایید تا بنده بتوانم در چنین حالتی از بلاتکلیفی بیرون آیم.
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، جست وجو لازم نیست و تصرف و استفاده اشکال ندارد.
[سؤال 9167] ----> 4080
2. آیا شخص اگر بداند مال شخصی از حرام به دست می آید یا حداقل حرام در مال او هست آیا می تواند از مال یا غذا، که از طرف آن شخص به او داده می شود، مصرف کند یا خیر؟
بسمه تعالی، در صورتی که یقین به بودن مال حرام در چیزی که مورد تصرف او است ندارد مانع ندارد.
[سؤال 9168] ----> 4975
3. رابطه داشتن و قرض دادن و پس گرفتن قرض با همسایه ای که پول آن ها از راه دزدی یا حرام به دست می آید، یا دادن و گرفتن ظرف و غیره در حالی که آن ها نجس و تمیز را تشخیص نمی دهند چگونه است؟
بسمه تعالی، اگر یقین به بودن مال حرام در آنچه مورد ابتلای او است ندارد اشکال ندارد؛ و با شک در طهارت و نجاست، حکم به طهارت می شود.
[سؤال 9169] ----> 169
9. من به خاطر وضعی که دارم به کمک دیگران نیاز دارم و بعضی از بستگان و بیگانگان، از طریق صدقه و فطریه، مخارج من و مادر پیرم را تأمین می کنند. دو برادر نیز دارم که آن یکی ـ که از نامادری من است ـ اهمیتی نمی دهد و دیگری هم ـ که از
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 85 پدر و مادرم است ـ یا اصلاً چیزی نمی دهد یا گاهی مبلغ ناچیزی یا مقداری مواد غذایی یا بشقابی غذا به مادرم می دهد و مادرم آنچه آن برادر می دهد قاطی کمک های دیگران خرج می کند و به خوردم می دهد.
من می دانم که برادر پدر و مادری ام اهل حلال و حرام و اهل طهارت و نجاست نیست. مخصوصاً در گذشته اهل قمار و عرق خوری و خیلی اعمال زشت بوده و با وجود این، اگر چیزی می داده من امتناع می ورزیدم اما مادرم به من اعتنایی نکرده، هرچه می داد با کمک های دیگران قاطی می کرد. اگر به او اعتراض می کردم یا بکنم، بدش می آید و بد و بی راه نثارم می کند؛ حتی به خدا و ائمه علیهم السلام نیز بد و بیراه می گوید. به همین جهت ناچارم هرچه مادرم به خوردم داد چیزی نگویم تا نفرین و رسوایم نکند.
تکلیف من در مورد غذاهای شبهه ناک قاطی کمک های دیگران چیست؟ آیا کاری که مادرم به زور انجام می دهد، من نیز مقصر هستم در خوردن این غذای تهیه شده از پول برادر یا مواد غذایی وی؟ چه باید بکنم؟
بسمه تعالی، برای شما اشکال ندارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 86