احکام تحجیر

‏‏احکام تحجیر‏

‏‏[سؤال 9563]‏‏ ‏ ‏ 5326‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 12 / 11 / 1358‏

‏‏محضر مقدس حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی دام ظله العالی‏

‏‏فدایت شوم؛ با عرض سلام و امید موفقیت به ثمر رساندن کامل انقلاب و نابودی‏‎ ‎‏دشمنان دین؛ یعنی امریکا و اسرائیل و منافقین مسلمان نما، جواب دو مسأله را‏‎ ‎‏تقاضا  دارد.‏

‏‏1. در اطراف، زمین هایی بوده بایر که هیچ وقت تصرفی در آن نشده و مالک معینی‏‎ ‎‏نداشته از پنجاه سال قبل، امروز گاهی یک نفر یک قطعه را برای خانه و باغ تصرف و‏‎ ‎‏ساخته اند و چند سالِ قبل قطعاتی هم در بین این ها فروختند برای مخارج که قسمتی‏‎ ‎‏را هم انجمن ده برای همین منظور فروخته، بعضی از خریداران ساختند و آباد کردند.‏‎ ‎‏از بیست سال قبل تا به حال بعضی دیوار کشیده و افتاده، صورت مسأله را بیان فرمایند‏‎ ‎‏که خریداران و آن هایی که تصرف کردند و هر دو ساختند تکلیفشان چیست؟‏

‏‏2. آن هایی که تصرف کردند ولی نساختند یا به دیگری فروختند باید چه کنند؟ آیا‏‎ ‎‏اهالی ده حق دارند زمین را از آن ها پس بگیرند وخلع ید کنند یا خیر؟‏

‏‏خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی (عج) خمینی را نگهدار.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر کسی زمین موات را احیا و یا با شرایط معتبره تحجیر‏‎ ‎‏نماید، کسی حق مزاحمت او را ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 9564]‏‏ ‏ ‏ 5327‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت امام خمینی عرض می شود: زمین هایی است در فاروج که‏‎ ‎‏حدود 20 سال و یا بیشتر است بایر و موات. چند نفری (سه نفر) با شواهد طرفدار‏‎ ‎‏ملکیت آن هستند و هر نفری حدود 200 متر مربع به عنوان خانه تحجیر کرده و‏‎ ‎‏خانه ای ندارند و بعضی ها به عنوان این که بایر و موات بوده تحجیر کرده و خانه دارند‏‎ ‎‏می خواهند آباد کنند و بعضی ها هم به عنوان این که می خواهند سود ببرند با همان‏‎ ‎‏مدرک جعلی می خواهند اجاره کرده تا از گیر این ها خارج کنند. خواهشمندیم نظر‏‎ ‎‏خود را راجع به این گروه یک به یک بیان کنید، دیگر عرضی نیست. به جز سلامتی‏‎ ‎‏وجود پیامبر گونه حضرت امام در خاتمه آیا می شود زمین موات را وقف کرد یا نه. در‏‎ ‎‏صورتی که آن زمین احیا شده است و تحجیر هم نشده است.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر زمین موات بالاصل باشد بدون احیا ملک نمی شود و قابل‏‎ ‎‏وقف نیست. بلی اگر برای احیا تحجیر شود تحجیر کننده حق اولویت‏‎ ‎‏پیدا می کند.‏

‏‏[سؤال 9565]‏‏ ‏ ‏ 5328‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 19 / 7 / 1358‏

‏‏محضر مقدس زعیم عالی قدر، مجاهد اکبر، شمس الفقهاء والمجتهدین، حضرت‏‎ ‎‏آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله‏

‏‏نظریه حضرت عالی در مورد زمین های موات تحجیر شدۀ اطراف روستاها‏‎ ‎‏چیست؟ آیا تحجیرکنندگان می توانند زمین های مزبور را احیا نمایند؟ خلاصه، تصرف‏‎ ‎‏آن ها در زمین های مزبور جایز است یا خیر؟‏

‏‏در ضمن زمین های تحجیر شده ای که خرید و فروش شده، معاملۀ آن ها صحیح‏‎ ‎‏است یا باطل؟ نظریه را در ذیل مرقوم وبه مهر خود مزین فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر زمین موات بالاصل بوده و حریم نبوده، تحجیر آن‏
‏‎

‎‏صحیح است و تحجیر کننده می تواند آن را احیا کند و یا حق تحجیر خود‏‎ ‎‏را در مقابل عوض منتقل به غیر نماید.‏

‏‏[سؤال 9566]‏‏ ‏ ‏ 5329‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 9 / 1358‏

‏‏محضر محترم آیت الله‌ العظمی آقای امام خمینی، دامت برکاته‏

‏‏شخصی یک قطعه زمین از زمین های موات اطراف شهر را گرفته است. شخص‏‎ ‎‏دیگری آمده و مدعی است که این جا مال من است. به او گفته می شود مدرک بیاور،‏‎ ‎‏تصرف کن. او می گوید مدرک ندارم. در این مورد تکلیف چیست؟ بیان فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از زمین های موات بالاصل است و متعلق حق کسی‏‎ ‎‏نیست، هر کس آن را با شرایط معتبره در احیا، احیا کند مالک می شود و‏‎ ‎‏اگر کسی آن را تحجیر کرده باشد، حق اولویت با او است و در مورد نزاع به‏‎ ‎‏محاکم صالحه مراجعه شود.‏

‏‏[سؤال 9567]‏‏ ‏ ‏ 5330‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 29 / 10 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏محترماً، معروض می دارم: این جانب زمینی موات در آبادی خودم در سال 1355‏‎ ‎‏خریده ام که هزار و صد متر می باشد و در سال 1356 دیوارکشی نموده ام؛ آیا شرعاً‏‎ ‎‏مالک هستم یا خیر؟ ادام الله‌ ظلّکم‏

‏‏بسمه تعالی، مالک نشده اید و با شرایط مقرّره، حق اولویت دارید.‏

‏‏[سؤال 9568]‏‏ ‏ ‏ 5331‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی،‏‎ ‎‏مدّ  ظله العالی‏

‏
‏‎

‎‏به عرض جناب عالی می رساند به این که زمین مواتی را پانزده سال قبل چهار نفر‏‎ ‎‏برادر به صورت تحجیر ـ که شرع انور برای مسلمانان ملکیت می دهد ـ آن را احیا‏‎ ‎‏کردیم. از حضور مرجع امت اسلامی امیدوارم نظریۀ مبارکتان را اعلام فرمایید که آیا‏‎ ‎‏چنین تحجیر ملکیت این جنابان را می آورد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، تحجیر موجب ملک نیست و فقط اولویت می آورد و احیا با‏‎ ‎‏شرایط آن موجب ملک است.‏

‏‏[سؤال 9569]‏‏ ‏ ‏ 5332‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر استفتائات حضرت امام خمینی ‏

‏‏در روستای ما مرسوم است که برای ساختمان، زمین را تصرف و اطرافش را تپۀ‏‎ ‎‏خاکی درست کرده و یا خط کشی می نمایند؛ شخصی علاوه بر انجام این رسومات، زمینی‏‎ ‎‏را مسطح کرده و به وسیلۀ تراکتور، گاوآهن زده و سنگ و خاک هم برای ساختن زمین،‏‎ ‎‏در زمین ریخته است. آیا با انجام کارهای فوق، شخص مالک زمین محسوب می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، حق اولویت پیدا کرده، ولی هنوز مالک نشده است؛ و اگر‏‎ ‎‏حریم بوده، اولویت هم حاصل نیست.‏

‏‏[سؤال 9570]‏‏ ‏ ‏ 5333‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدظله‏

‏‏به عرض جناب عالی می رساند: زمین مواتی را ما چهار نفر برادر پانزده سال پیش‏‎ ‎‏به صورت تحجیر ـ که شرع انور برای مسلمانان ملکیت بدهند ـ احیا کردیم. از حضور‏‎ ‎‏مرجع امت اسلامی امیدواریم نظریه مبارکشان را اعلام فرمایند که آیا چنین تحجیر‏‎ ‎‏برای این جانبان ملکیت می آورند یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، زمین موات اگر ملک یا حریم ملک کسی نبوده، کسی که آن را‏
‏‎

‎‏به قصد احیا و با مراعات شرایط مقرّره تحجیر کرده، حق اولویت دارد و‏‎ ‎‏ملکیت منوط به احیا است. ‏

‏‏[سؤال 9571]‏‏ ‏ ‏ 5334‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 27 / 11 / 1361‏

‏‏محضر رهبر عظیم الشأن، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏پس از اهدای سلام و تحیات وافره، استدعا دارم به چند سؤال زیر پاسخ فرمایید:‏

‏‏1. یک قطعه زمین به میزان دو الی چهار هکتار در اطراف خانه های اهالی یک ده‏‎ ‎‏قرار دارد و اهالی ده در سال پنجاه و شش در اطراف خانه های آن ها یک حصار‏‎ ‎‏کشیده اند. آیا از نظر شرعی، زمین داخل حصار، موات حساب می شود یا این که همان‏‎ ‎‏حصاری که در سال پنجاه و شش بسته اند، مالکیت حساب می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، مجرد دیوار کشی، موجب ملکیت زمین موات نیست. و‏‎ ‎‏چنانچه به قصد احیا با شرایط دیگر بوده، حق اولویت می آورد، مگر‏‎ ‎‏این که حریم باشد.‏

‏‏[سؤال 9572]‏

‏‏2. اگر زمین داخل حصار، موات حساب می شود، اولویت با کیست؟ با اهالی همان‏‎ ‎‏ده یا دهی دیگر که در چند کیلومتری قرار دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، با شرطی که در مسأله قبل ذکر شد، موجب اولویت برای‏‎ ‎‏کسانی است که دیوار کشیده اند. ‏

‏‏3. بین دو ملک قدیمی که سال ها کشت شده و در سالِ پنجاه و شش، بین دو ملک مرزبندی شد و فقط‏‎ ‎‏یک خاکریز به عنوان مرزبندی به وسیله لودر و با رضایت طرفین بسته شده است. آیا از نظر شرعی‏‎ ‎‏خاکریزی که به عنوان مرزبندی تعیین شده، محترم است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر با رضایت طرفین و مصالحه، مرزبندی شده؛ نافذ است. ‏

‏‏4. اگر کسی بعد از انقلاب اسلامی زمین های موات (اموال دولت) را تصرف کرده ـ  در صورتی که زمین‏‎ ‎‏زیاد دارد ـ تکلیف این گونه زمین ها از نظر شرعی چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، امر زمین های موات، با دولت اسلامی است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 9573]‏‏ ‏ ‏ 5335‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 2 / 1361‏

‏‏محضر مبارک آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله العالی، عرض می دارم این که‏‎ ‎‏کسی زمین را ظرف پانزده سال قبل تحجیر کند، که در فرصت برای خود خانه درست‏‎ ‎‏کند، کسی پیدا می شود به دلیل این که تو خانه داری و قدرت جلوگیری از متجاوز را‏‎ ‎‏نداری، چند نفر که هیچ پابند شرع نیست زمین فوق الذکر را تصاحب نموده، برای‏‎ ‎‏خودها خانه درست کرده، آیا حلیت دارد یا نه؟ آیا اشخاصی که آن زمین را از غاصبین‏‎ ‎‏حقّ من مظلوم خریداری نموده است عبادت شان در آن مکان چه صورت دارد، قبلاً‏‎ ‎‏هم یک استفتا خدمت حضرت عالی جهت همین موضوع فرستاده بودم معلوم نیست‏‎ ‎‏که رسیده باشد، امیدوارم که جواب هرچه تعجیل تر عنایت بفرمایید عین لطف است.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر بدون عذر شرعی مورد تحجیر را مهمل گذاشته به طوری‏‎ ‎‏که در عرف تعطیل آن شمرده شود با مراجعه به حاکم شرع و امتناع از احیا‏‎ ‎‏حقّ او ساقط می شود.‏

‏‏[سؤال 9574]‏‏ ‏ ‏ 5336‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 20 / 9 / 1358‏

‏‏محضر مقدس حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام عمره العالی‏

‏‏اشخاصی زمین های موات بالاصل را در سنوات عدیده حصار کشی کرده و به‏‎ ‎‏قصد مالکیت محصور نموده اند؛ ولی روی آن کار زراعی و آبادانی انجام نداده اند‏‎ ‎‏و  بعضی از آن را به ثبت رسانیده و بعضی را هنوز به ثبت نرسانیده اند. اکنون اهالی‏‎ ‎‏محل مدعی هستند که زمین ها متعلق به بیت المال است و باید بین مستضعفین تقسیم‏‎ ‎‏شود. متصرفین می گویند: «خودمان آن را آباد می کنیم و زراعت یا درخت کاری‏‎ ‎‏می نماییم». با توجه به آیین نامۀ مصوب شورای انقلاب که می گوید: «باید دو سال به‏‎ ‎‏متصرفین مهلت داده شود» و با توجه به نحوۀ تصرف و تملک اراضی موات در‏
‏‎

‎‏اسلام،  تکلیف این اراضی چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، به مقداری که متصرف قدرت احیا دارد و به نحوی که تعطیل‏‎ ‎‏زمین نشود، تحجیر کننده حق اولویت دارد و دیگران حق مزاحمت او را‏‎ ‎‏در این مقدار ندارند.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎