وکالت زن در طلاق

‏‏وکالت زن در طلاق‏

‏‏[سؤال 10950]‏‏ ‏ ‏ 6230‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 17 / 3 / 1361‏

‏‏محضر مبارک آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی، با تقدیم احترام،‏‎ ‎‏معروض می دارد:‏

‏‏در صورتی که ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر زوج زوجۀ خود را وکیل در‏‎ ‎‏طلاق کند؛ این وکالت قابل عزل می باشد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر به نحو شرط نتیجه شرط شده که زن وکیل باشد، این‏‎ ‎‏وکالت قابل عزل نیست.‏

‏‏[سؤال 10951]‏‏ ‏ ‏ 6231‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 4 / 3 / 1361‏

‏‏سلام، امیدوارم که حالتان خوب باشد.‏

‏‏امام عزیز! من از آن نظر که به شما اطمینان دارم، این نامه را می نویسم. می خواستم‏
‏‎

‎‏برایم بنویسید که شرایط طلاق چیست و آیا یک زن می تواند از شوهر خودش طلاق‏‎ ‎‏بگیرد؟ و اگر می تواند، چگونه و شرایط آن چیست؟ لطفاً تا آن جایی که ممکن است‏‎ ‎‏واضح بنویسید. من احتیاج دارم تا راهنمایی شوم؛ زیرا برایم مشکلی پیش آمده. بیشتر‏‎ ‎‏دوست دارم بدانم که یک دختر و یا یک زن چگونه می تواند از شوهر بی لیاقت‏‎ ‎‏خودش طلاق بگیرد؟ من برایم مشکلی خرد کننده پیش آمده که عذابم می دهد و دارد‏‎ ‎‏مرا به طرف مرگ می کشاند. با شخصی ازدواج کرده ام که مای‏‏ۀ‏‏ رنجِ دقیقه به دقیق‏‏ۀ‏‏ من‏‎ ‎‏شده و تحمل یک چنین کسی، آن هم در جوار خویش برایم مشکل است؛ بچه ای هم‏‎ ‎‏از او ندارم که مشکلی برای بچه بخواهد پیشامد کند؛ فقط تا دیر نشده، من باید خودم‏‎ ‎‏را از این بند بلا رها سازم. من چند بار دیگر برای شما نامه نوشته ام ولی جواب‏‎ ‎‏دریافت نکرده ام. امید دارم این دیگر بی جواب نماند؛ کمر من دیگر خرد شده و توانم‏‎ ‎‏از دست رفته. خدا بر من گواه است که چه لجن زاری دارد مرا به کام خود فرو‏‎ ‎‏می کشد؛ من در آرزوی نجاتم، اما هنوز کسی برای نجاتم نیامده، اما منتظرم تا به گفت‏‏ۀ‏‎ ‎‏امام علی علیه السلام صبر، مصیبت ها را برایم برطرف نماید.‏

‏‏بسمه تعالی، اختیار طلاق با شوهر است و زن نمی تواند خود را مطلقه‏‎ ‎‏سازد، مگر از ناحیۀ شوهر، وکالت در طلاق داشته باشد.‏

‏‏[سؤال 10952]‏‏ ‏ ‏ 6232‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر حضرت امام لطفاً به سؤال زیر پاسخ فرمایید:‏

‏‏شوهری بی نهایت به همسرش علاقه مند است، ولی همسرش به عناوین مختلف‏‎ ‎‏بهانه جویی می کند و از خانه قهر کرده و به خانه پدرش می رود، شوهر مجبور شده‏‎ ‎‏وساطت کند او را به خانه بیاورد، یک بار که همسرش قهر می کند و به خانه پدرش‏‎ ‎‏می رود شوهر طبق معمول دنبالش می رود تا او را به خانه بیاورد، زوجه به خاطر این که‏‎ ‎‏راهی برای طلاق گرفتن باز کند شوهرش را مجبور می کند چنین تعهدی را بدهد.‏
‏‎

‎‏شوهر اول زیر بار نمی رود بعد به خاطر این که همسرش را دوست دارد و به خاطر دو تا‏‎ ‎‏بچه مجبور می شود چنین تعهدی را در محضر بدهد که به همسرش کتک نزند و بد‏‎ ‎‏رفتاری نکند، در صورت تخلف زوجه می تواند خود را مطلقه سازد. زوجه از این‏‎ ‎‏تعهد بیشتر سوء استفاده می کند، بدون اجازه شوهر به خانه پدرش در قائمشهر رفته و‏‎ ‎‏از آن جا یک هفته به تهران خانه خواهرش می رود و اکنون زوجه تقاضای طلاق کرده‏‎ ‎‏و شوهر چون به همسرش و دو فرزندش علاقه مند است حاضر نیست او را طلاق‏‎ ‎‏بدهد. آیا از نظر شرعی زوجه می تواند خود را مطلقه سازد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، به مجرد تعهد مزبور زن حق طلاق پیدا نمی کند.‏

‏‏[سؤال 10953]‏‏ ‏ ‏ 6233‏

‏‏پاسخ استفتا: ‏‎ ‎‏[‏‏نقل از صحیفه امام، ج 10، ص 387 ‏‏]‏

‏‏زمان: 7 آبان 1358 / 7 ذی الحجه 1399‏

‏‏مکان: قم‏

‏‏موضوع: حق طلاق برای زنان در صورت اشتراط‏

‏‏سؤال کننده: بانوان‏

‏‏[‏‏بسمه تعالی. حضور محترم آیت الله‌ العظمی، امام خمینی ـ دامت برکاته‏

‏‏مسأل‏‏ۀ‏‏ اختیار طلاق به دست مرد، موجب ناراحتی و تشویش خاطر گروهی از زنان‏‎ ‎‏مبارز ایران شده است؛ و گمان می کنند که دیگر به هیچ وجه حق طلاق ندارند. و از این‏‎ ‎‏موضوع افرادی سوء استفاده کرده و می کنند. نظر حضرت عالی راجع به این مسأله‏‎ ‎‏چیست؟‏‏]‏

‏‏ ‏ ‏ ‏‏بسم الله‌ الرحمن الرحیم‏

‏‏برای زنان، شارع مقدس راه سهلی معین فرموده که خودشان زمام طلاق را‏‎ ‎‏به دست بگیرند، به این معنا که در ضمن عقد نکاح اگر شرط کنند که وکیل‏‎ ‎‏باشند در طلاق، یا بطور مطلق یا به طور مشروط، یعنی اگر مرد بدرفتاری‏
‏‎

‎‏کرد یا مثلاً زن گرفت، زن وکیل باشد که خود را طلاق دهد، در این صورت‏‎ ‎‏هیچ اشکالی برای خانم ها پیش نمی آید، و می توانند خود را طلاق دهند.‏

‏‏از خداوند تعالی توفیق بانوان را خواستارم. امید است تحت تأثیر‏‎ ‎‏مخالفین اسلام و انقلاب اسلامی واقع نشوند، که اسلام برای همه است و‏‎ ‎‏برای همه نافع است.‏

‏‏ ‏ ‏ ‏‏7 ذی الحجه 99 / آبان 58 ‏

‏‏ ‏ ‏ ‏‏روح الله‌ الموسوی الخمینی‏

‏‏[سؤال 10954]‏‏ ‏ ‏ 6234‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 27 / 4 / 1361‏

‏‏حضور رهبر عزیزتر از جانمان امام خمینی‏

‏‏1. آیا شرط کردن حق طلاق از طرف زن در حین عقد به صورت مطلق و مشروط‏‎ ‎‏جایز است یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر شرط وکالت در طلاق باشد صحیح است.‏

‏‏[سؤال 10955]‏

‏‏2. آیا فتوای منتشره در جراید مورخ 7 ذی حجه 1399 آبان ماه 58 در مورد حق‏‎ ‎‏طلاق بانوان مطابق با فتوای امام می باشد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، مطابق است.‏

‏‏[سؤال 10956]‏‏ ‏ ‏ 6235‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏آیا زوجه می تواند در هنگام عقد ازدواج، با شوهر شرط کند که در مواردی خاص،‏‎ ‎‏طلاق به دست او باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در ضمن عقد شرط کنند که زن از طرف شوهر وکیل باشد‏‎ ‎‏که در موارد خاصی خود را طلاق دهد، صحیح است. ‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 10957]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5976‏

‏‏3. در عقدنامه ها شرط ضمن عقد شده که اگر زوج بدون رضایت زوجه همسر‏‎ ‎‏دیگری اختیار نماید، زوجه وکیل و وکیل در توکیل غیر، بلاعزل باشد که خود را مطلّقه‏‎ ‎‏نماید. حال اگر زوجه بدون عذر موجه از زوج تمکین ننماید و موضوع عدم تمکین‏‎ ‎‏در دادگاه به اثبات رسیده و منتهی به دادنامۀ قطعی بر عدم تمکین و نشوز زوجه صادر‏‎ ‎‏گردد و زوج بخواهد به علت عدم تمکین و نشوز زوجه ازدواج مجدد نماید و یا به‏‎ ‎‏علت مذکور ازدواج مجدد هم کرده باشد. زوجه می تواند با وکالت مأخوذه ضمن عقد‏‎ ‎‏خود را مطلّقه نماید؟ یا این که وکالت مأخوذه در مورد ازدواج مجدد زوج، به علت‏‎ ‎‏عدم تمکین زوجه، از این امر (طلاق زوجه) مستثنا می باشد.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر بنحو مطلق، شرط توکیل در طلاق شده، استثنا نمی شود.‏

‏‏[سؤال 10958]‏‏ ‏ ‏ 6236‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏سماحة حجت الاسلام والمسلمین المرجع الاعلی آیت الله‌ العظمی الامام الخمینی‏‎ ‎‏دام ظلکم الشریف ‏

‏‏لطفاً به دو سؤال ذیل پاسخ فرمایید:‏

‏‏1. بین زید و زنش مثلاً مشاجره و منافرتی بوده است و در مقام اصلاح بین این ها‏‎ ‎‏قراردادی شده است که اگر زید به حقوق شرعی به مطابق فتوای مقلدش حقوق‏‎ ‎‏زنش  را ادا نکند زنش حقّ دارد خود را طلاق دهد یا شخص دیگری را وکیل نماید‏‎ ‎‏که  او را طلاق بدهد در این صورت اگر زید از زنش بدی و نفرت و عدم میل قلبی‏‎ ‎‏دیده به قصد فرار از زنش به شهر دیگر رفته و نان و نفقه و حقوق دیگر زنش را ادا‏‎ ‎‏نکرده و چند سال به مسافرت گذرانده است و می گوید که زنم ناشزه است نان و نفقه‏‎ ‎‏و حقوق دیگر را حق دار نیست و نخواهم داد، در این صورت آیا وکیل می تواند آن زن‏‎ ‎‏معطّله را طلاق بدهد و آن زن بعد از عده شوهر می تواند بکند یا خیر؟ جواب‏
‏‎

‎‏مرحمت فرمایید دمتم عماداً للمسلمین.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر او را وکیل کرده است که در صورت عدم رعایت حقوق‏‎ ‎‏زن شخصی زن را طلاق دهد وکالت صحیح است و وکیل می تواند زن را‏‎ ‎‏طلاق دهد. ‏

‏‏2. وکیل مزبور در مسأله مذکور هرگاه کسی دیگر را وکیل و اجازت فرماید به اجرای صیغۀ طلاق در‏‎ ‎‏محضر عدلین و آن شخص ثالث مجاز صیغۀ طلاق را بخواند از طرف وکیل صحیح و درست می باشد‏‎ ‎‏یا خیر؟ جواب مرحمت فرمایید. ‏

‏‏بسمه تعالی، در صورتی که وکالتش مطلق باشد مانع ندارد. ‏

‏‏[سؤال 10959]‏‏ ‏ ‏ 6237‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 1 / 1361‏

‏‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ‏‎ ‎‏ظله العالی‏

‏‏بیان فرمایید که اگر زوجه با زوج شرط کند در طی عقد نکاح که اگر زوج عقیم‏‎ ‎‏باشد یا ترک خانواده کند یا محکومیت مثلاً به پنج سال زندان پیدا کند یا زوجۀ دیگری‏‎ ‎‏اختیار کند؛ وکیل بلاعزل از طرف زوج باشد که خود را مطلقه نماید. آیا این چنین‏‎ ‎‏شرط و اشتراط صحیح است؟ و آیا وکالت بلاعزل صحت دارد؟ چون وکالت خود از‏‎ ‎‏عقود جایز است.‏

‏‏بسمه تعالی، شرط وکالت در طلاق، برای زن در ضمن عقد مانع ندارد. و با‏‎ ‎‏اشتراط مذکور با رجوع زوج وکالت از بین نمی رود.‏

‏‏[سؤال 10960]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5976‏

‏‏2. در بعضی عقدنامه ها غیر از شروط چاپی مندرج حین عقد، شرط یا شروط‏‎ ‎‏دیگری بین زوجین منعقد می گردد؛ از آن جمله شرط می کنند: اگر زوج به زوجه،‏‎ ‎‏ظرف شش ماه از قرار ماهیانه یک هزار تومان نفقه نپردازد؛ زوجه به وکالت بلاعزل‏‎ ‎‏می تواند خود را مطلّقه نماید. این شرط محقق می شود و طبق شرط مذکور، زوجه از‏
‏‎

‎‏دادگاه درخواست رأی طلاق با اخذ مهریه یا بدون اخذ آن می نماید. دادگاه طبق‏‎ ‎‏وکالت سابق با عدم رضایت فعلی زوج، حکم طلاق صادر و زوجه مطلقه می شود. آیا‏‎ ‎‏با این کیفیت زوج حق رجوع به زوجۀ مطلقه ـ بدون رضایت زوجه ـ را دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر طلاق رجعی است می تواند رجوع کند.‏

‏‏[سؤال 10961]‏‏ ‏ ‏ 6238‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 3 / 6 / 1361‏

‏‏دفتر محترم استفتای امام خمینی، دامت برکاتهم، بیان فرمایید:‏

‏‏در مورد عقدهایی که در زمان طاغوت جاری می شد که در ضمن عقد، اجازۀ‏‎ ‎‏طلاق به زن می دادند که اگر مرد مخالفت با یکی از مواد پنجگانه را نماید، اختیار طلاق‏‎ ‎‏به دست زن بوده باشد، آیا از نظر حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی اعتبار شرعی‏‎ ‎‏دارد یا نه؟ و آیا می تواند در صورت اعتبار، طلاق خود را بگیرد و مهر خود را کامل‏‎ ‎‏استیفا نماید؟ والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏بسمه تعالی، اگر به وجه شرعی ثابت شود که در ضمن عقد، شرط شده زن‏‎ ‎‏در موارد به خصوصی، وکیل در طلاق خود باشد، می تواند در آن موارد در‏‎ ‎‏محضر عدلین، خود را مطلقه سازد و طلاق صحیح است.‏

‏‏[سؤال 10962]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5994‏

‏‏4. زوجه با زوج شرط کرده در صورت ثابت شدن یکی از موارد چهارده گانه‏‎ ‎‏مذکور در سند نکاحیه، از طرف زوج وکیل است خود را مطلقه نماید. آیا می تواند با‏‎ ‎‏بذل مقداری از مهریه خود را مطلقه نماید، یا باید تمام مهریه را بذل کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض ثبوت حق طلاق برای زوجه، باید در اجرای طلاق‏‎ ‎‏طبق وکالت مشروطه عمل نماید.‏

‏‏[سؤال 10963]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5994‏

‏‏5. زوجین شرط کرده اند اگر چنانچه زوج محکوم به زندان شد و این محکومیت‏
‏‎

‎‏مغایر با حیثیت و شؤون خانوادگی باشد، زوجه از طرف زوج وکیل و وکیل در توکیل‏‎ ‎‏غیر است، که خود را مطلقه نماید. زوج در سال 1359 در رابطه با اعتیاد به مواد مخدر‏‎ ‎‏دستگیر و محکوم به دو سال زندان شده و بعد از سه ماه با عفو از زندان آزاد می شود.‏‎ ‎‏الآن زن می تواند با ادعای این که محکومیت 3 سال قبل، مغایر با حیثیت و شؤون است،‏‎ ‎‏خود را مطلقه نماید یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، موارد مختلف است؛ اگر شرط وکالت در طلاق منوط به مجرد‏‎ ‎‏محکومیت زوج بوده، حق طلاق برای او ثابت است.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎