رجوع در عدّه
[سؤال 11018] 6282
بسمه تعالی
دفتر امام خمینی دامت برکاته
پس از عرض معذرت از این که مزاحم اوقات آن دفتر ـ که یقیناً به امور بسیار مهمّی مشغول است ـ می شوم، خواهشمندم درصورت امکان به سؤالم پاسخ بفرمایید.
این جانب خانمی 30 ساله می باشم. حدود 12 سال پیش ازدواج نموده ام و دارای
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 480 دختری 9 ساله می باشم. من و همسرم از اوایل ازدواج اختلافاتی داشتیم که به تدریج زیادتر و سرانجام در سال 59 منجر به جدایی ما شد. حدود چهار روز بعد از انجام طلاق که در یکی از محضرهای اصفهان صورت گرفت مجدداً به یکدیگر رجوع نمودیم و کما فی السابق به زندگی ادامه دادیم، البته به صورتی که قبلاً بود. همسر بنده به دلایلی حاضر نشد که این موضوع را به محضر اطلاع بدهیم و به اصطلاح می خواست که مطمئن شویم که می توانیم زندگی کنیم یا نه؟ البته انکار نمی کند که ما پس از چهار روز از تاریخ طلاق به یکدیگر رجوع نموده ایم. ضمناً وظایف مادی خود را در این مدّت انجام داده است. لذا چون اختلافات ما متأسفانه بیشتر از پیش شده و شغل ایشان نیز طوری است که دائماً در حال مسافرت می باشد، من از نظر روحی و از این تزلزلی که زندگی ام دارد در تردید هستم که ایشان سرانجام با من چه خواهد کرد، می خواستم سؤال بنمایم که وضع من از نظر شرعی و قانونی با ایشان چگونه است در صورتی که بخواهیم زندگی کنیم؟ و یا اگر ایشان حاضر به رسمی نمودن این رجوع در محضر نباشد، چنانچه بخواهیم از یکدیگر جدا شویم چه بایستی بکنیم؟ آیا کافیست که به یکدیگر نه بگوییم و چنانچه من راضی نباشم از ایشان جدا شوم چه می توانم بکنم؟
بسمه تعالی، بعد از تحقق رجوع، زوجیت به حال خود باقی و تا طلاق جدید داده نشده نمی توانید از او جدا شوید.
[سؤال 11019] 6283
بسمه تعالی 13 / 10 / 1358
مقام محترم دفتر امام خمینی، ایدهم الله تعالی، محترماً؛ به عرض می رسانم:
این حقیر عیال خود را شرعاً در نزد جمعی از ریش سفیدان طلاق دادم و تمام حق الصداق و نفقه اش را دادم و رسید در دست دارم و مدت چهار ماه از تاریخ طلاق می گذرد. حالیه که رفتیم دادگاه تا اجازه دهد قانوناً هم این زن مطلقه باشد، رئیس
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 481 دادگاه پس از استماع عرایض بنده که در فوق معروض نمودم، اظهار می فرمایند که تو چون این زن را به طوری که می گویی طلاق داده ای، اگر بنویسیم، شش ماه زندان داری. از آن مقام والا تقاضا دارم اگر در این فعل بنده در شرع مقدس اسلام تقصیری وجود دارد، مرحمت نموده به خودم ابلاغ فرمایید تا ببینم چه تقصیر نمودم؟ آیا می شود بعد از این که شرعاً عدّۀ این زن تمام شده باز رجوع نمایم؟
بسمه تعالی، بعد از عدّه رجوع جایز نیست؛ لکن با رضایت زن می توانید مجدّداً او را عقد کنید.
[سؤال 11020] ----> 5640
2. اگر مردی همسر خود را برای بار اول و دوّم طلاق دهد آیا می تواند هم بعد از طلاق بار اول و هم بعد از طلاق بار دوّم، قبل از تمام شدن عده همسر طلاق داده اش، مجدداً او را به عقد خود درآورد؟ اگر می تواند مهریه نیز لازم است؟ و لازم است صیغه عقد خوانده شود؟
بسمه تعالی، عقد در عده رجعیه باطل است و مهر ثابت نمی شود و به عقد مزبور رجوع محقق می شود.
[سؤال 11021] 6284
بسمه تعالی
این جانب به شرف عرض اقدس حضرت آیت الله العظمی امام خمینی می رساند: شوهر عاجزه، این جانبه را طلاق داده ولی در حین طلاق با این جانب نزدیکی نموده که حامله شدم و بچه متولد شده و پدرش شناسنامه را به نام خودش گرفته است. آیا این طلاق درست است یا نیست؟ دستور آن را مطابق دین اسلام و شرع انور مرقوم و به مهر شریف مزیّن فرمایید.
بسمه تعالی، اگر در عدّۀ رجعیه رجوع کرده، زن او هستید و تا طلاق دیگر نداده آثار زوجیت باقی است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 482 [سؤال 11022] 6285
بسمه تعالی
1. چنانچه پدر دختری پس از گرفتن طلاق دخترش اظهار کند: داماد پای مرا بوسید و گفت زنم را می خواهم، صدق رجوع می کند یا نه؟ یا اگر مادر آن زن بگوید: طلاق دختر را به زور گرفته ایم، چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، مجرد اظهار پدر دختر دلیل بر رجوع نیست و میزان، این است که شخص واقعاً رجوع کرده باشد؛ و طلاق محکوم به صحت است، مگر اکراهی بودن آن ثابت شود.
2. چنانچه کسی بر حسب ظاهر با زنی ازدواج کند و بعداً معلوم شود که شهود در طلاق از شوهر قبلی عادل نبوده اند، آیا لازم است از همدیگر جدا شوند؟ و بچه های آن زن و مرد چه صورتی دارند؟
بسمه تعالی، در صورتی که فسق شهود معلوم شود، احتیاط لازم است؛ و با جهل پدر و مادر به قضیه، بچه ها حکم ولد حلال را دارند.
[سؤال 11023] ----> 6242
2. اگر در عدّه، مردی رجوع کند (حتی در نیت) و کسی نفهمد، آیا زن در قبال زندگی آیندۀ خود مسئولیتی دارد؟
بسمه تعالی، رجوع، به مجرد نیت محقق نمی شود؛ و در فرض مرقوم، زن مسئولیتی ندارد.
[سؤال 11024] ----> 6242
3. اگر چند سال بگذرد و مرد دنبال زندگی برود، آیا زن باید تحقیق کند که آیا او در عده رجوع کرده و بعد دنبال زندگی برود؟
بسمه تعالی، لازم نیست تحقیق کند.
[سؤال 11025] ----> 6242
4. به طور خلاصه بنویسید: زنی که از شوهرش طلاق گرفته، چه مسئولیت هایی
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 483 دارد و چه نوع تحقیقاتی باید انجام دهد و بعد دنبال زندگی برود؟
بسمه تعالی، اگر طلاق واقع شده، زن بعد از گذشت عدّه می تواند شوهر کند، مگر آن که به طریق شرعی ثابت شود که مرد در عدّه رجوع کرده است.
[سؤال 11026] 6286
بسمه تعالی
حضور محترم آیت الله العظمی امام خمینی، دامت برکاته العالی، معروض می دارد:
1. قانون طاغوت، مطلق طلاق را بائن تلقی کرده و در طلاق رجوعی، حق رجوع زوج را سلب نموده و کلام شریف وَ بُعُولَتُهُنَّ أحَقُّ بِرَدِّهِنَّ را نادیده گرفته؛ تکلیف مرد در این مورد چیست؟
2. تعدد زوجات را با فرض عدالت، موکول به اجازۀ زن اوّلی و حکم دادگاه نموده؛
3. در زناشویی مرد با زن، بلوغ و رشد را نادیده گرفته و سنّ آنان را محدود کرده؛
4. آزادی زوج را در طلاق، محدود و موقوف به صدور حکم دادگاه دانسته.
در این موارد، بندگان خدا در مضیقه و فشارند؛ استدعا است رأی مبارک را مرقوم و مختوم فرمایید. أدام الله تعالی عزّکم وبقاءکم العالی
بسمه تعالی، قوانین مخالف اسلام، قابل اجرا نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 484