ارث افراد بدون وارث
[سؤال 11206] 6417
بسمه تعالی
شخص ناشناسی در کنار خیابان به دست فروشی اشتغال داشته و فوت کرده و وارث مشخّصی هم ندارد، و معلوم نیست اهل چه منطقه ای است. نظر مبارک در مورد اسباب و اثاثیۀ شخص فوت شده چیست؟
ادام الله ظلکم علی رؤوس المسلمین
بسمه تعالی، باید از وارث تحقیق شود، اگر وارث او معلوم نشد (و یأس از پیدا شدن او حاصل شود) با اجازۀ حاکم شرع از طرف وارث به فقیر صدقه بدهند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 595 [سؤال 11207] 6418
بسمه تعالی 31 / 2 / 1361
حضور مبارک مرجع عالی قدر، آیت الله العظمی آقای امام خمینی
با نهایت احترام؛ به عرض عالی می رساند: شخصی اهل مشهد که سال های متمادی در تهران اقامت و مشغول کار بوده و بستگان و خویشاوندی هم نداشته، چند سال قبل مبلغ پنج هزار تومان نزد این جانب امانت داشته. بنا بر اطلاع واصله، در اثر تصادف با اتومبیل در سال قبل درگذشته و پس از تحقیقات کامل، به هیچ عنوان وراث قانونی ندارد. دستور فرمایید مبلغ نامبرده به نیابت متوفی رد مظالم داده شود، یا به هر طریق که رهبر دستور فرمایند انجام پذیرد؟
بسمه تعالی، اگر یقین دارید که وارث شرعی ندارد، به حساب شمارۀ هزار مؤسسه تعاون اسلامی قم حواله نمایید.
[سؤال 11208] 6419
بسمه تعالی 15 / 8 / 1361
دفتر مبارک شورای استفتای حضرت آیت الله العظمی، نایب الامام، امام خمینی، متّع الله تعالی المسلمین بطول بقائه الشریف، با نهایت احترام و سلام و درود بر شهدا و سلام بر امام امت؛ مستدعی است جواب مسائل ذیل ورقه را واضح مرقوم فرمایند:
شخصی خانه ای را فروخته به مبلغ معیّن و مقداری از پول آن را دریافت داشته. سپس متوجه گردیده که خانه را تماماً مالک نبوده؛ چون صاحب اولی، مردی بوده که دارای عیال دائم بوده و اولادی و حتی خویشی نداشته اند، مرد و زن هر دو فوت شدند و از زن، فقط خواهری باقی مانده و دیگر کسی را نداشتند. آن گاه یک چهارم اعیانی پس از روشن شدن حقوق زن به خواهر او رسیده که فروشندۀ ملک مذکور همان یک چهارم اعیانی خود را به خریدار واگذار نموده و مابقی این ملک را دولت جمهوری اسلامی اظهار داشته: چنانچه پس از ده سال ورثه ای پیدا نشد، این ملک به دولت
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 596 می رسد که ورثه ای نداشته و دولت جمهوری اسلامی از قیمت تعیین شدۀ اولیه هم که به وسیلۀ کارشناسان تعیین گردیده بود مبلغ صدهزارتومان هم اضافه به نام ورثه ای که دولت است، از خریدار دریافت داشته اند. خریدار هم چون مقلد امام بوده و بنا بر گفتۀ امام ـ که دولت، جمهوری اسلامی است ـ تماماً وجه بقیۀ خانه مذکور را به دولت پرداخته (که متجاوز از پانصد ـ شش صد هزار تومان است) و دولت جمهوری اسلامی اجازۀ تصرف به خریدار داده است که تماماً ملک مال خریدار گردد.
حال بفرمایید: با مجوّز شفاهی که قبلاً از یکی از علمای فعلی که نمایندۀ تام الاختیار امام می باشند، گرفته شده، خانۀ مذکور تصرفاتش بر خریدار مباح می باشد از نظر شرع مقدس؟
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، مجازید در تصرفات.
[سؤال 11209] 6420
بسمه تعالی 1 / 12 / 1361
اگر کسی بمیرد و ارث زیادی هم داشته باشد و وارثی نداشته باشد، آن ارث را هم از راه ناصواب به دست آورده باشد؛ تکلیف ارث او چیست؟ عده ای از آشنایان او هم می خواهند مال آن بدبخت را ببرند.
بسمه تعالی، ارث کسی که وارث ندارد مربوط به حاکم شرع است.
[سؤال 11210] 6421
بسمه تعالی
دست فروشی چند سال در کنار خیابان مشغول به کار بوده است و بعد از چند سال که در آن جا مانده، کسی را نداشته و یکّه و تنها فوت کرده است. قدری مال و دارایی دارد. نمی دانیم چه کنیم؟
بسمه تعالی، اگر مأیوس از پیدا شدن وارثی برای او باشند، باید مال را به حاکم شرع بدهند و اگر مأیوس نیستند، باید از وارث فحص کنند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 597 [سؤال 11211] 6422
بسمه تعالی
دفتر امام امت، رهبر کبیر انقلاب اسلامی و امید مستضعفان جهان، سلام علیکم، با سلام بر امام امت و درود بر شهدای گلگون کفن جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و امت رزمنده و همیشه در صحنۀ ایران اسلامی.
آقایی که از شیعیان ایران مقیم هند می باشند، طی نامه ای که جهت اداره روابط عمومی و علمی و بین المللی دانشگاه اصفهان ارسال داشته اند، عنوان کرده اند که سال های متمادی است در هندوستان مغازه ای به اجارۀ ایشان بوده و اخیراً صاحب مغازه که فردی زرتشتی و ایرانی الاصل می باشد فوت نموده و ورثه ای از خود به جای نگذاشته است؛ با توجه به این که در هندوستان انجمن زرتشتیان وجود دارد، آیا ایشان شرعاً و قانوناً می توانند اجارۀ خود را به انجمن مذکور یا انجمن های مشابه پرداخت نمایند؟ در غیر این صورت، تکلیف ایشان چیست؟
خواهشمند است موضوع را استفتا فرموده، دستور فرمایید نتیجه را به این اداره اطلاع دهند تا پاسخ ایشان داده شود.
بسمه تعالی، در فرض تحقیق و نبود وارث شرعی امر مغازه مربوط به امام و نایب او است و باید فعلاً مال الاجارۀ عادلانه آن را به حاکم شرع بپردازد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 598