احکام مواریث
[سؤال 11041] 6298
بسمه تعالی
خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی، خمینی را نگهدار، درود بر امام خمینی رهبر مستضعفین جهان و نجات بخش مظلومان؛ درود بر شهیدان کربلای ایران، سلام علیکم محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، روحی له الفداء
محترماً به استحضار می رساند ما خانواده ای هستیم مذهبی، قبل از انقلاب و بعد از انقلاب در خط ولایت فقیه بودیم و می باشیم. الآن هم برادران ما هر کدام بر حسب وظیفۀ شرعی و قانونی که دارند، خدمتگزار جامعۀ مقدس اسلامی می باشند.
هدف از این نامه این است که ما شش برادر و سه خواهر و یک مادر و یک مادربزرگ هستیم. از این شش برادر، سه برادر متأهل و مشغول خدمت در ارگان های انقلابی می باشند؛ یک خواهر دارای شوهر می باشد؛ سه برادر و دو خواهر خردسال تحت مخارج پدرم می باشند. پدرم یک کشاورز است که بیش از دو هکتار زمین دیمی و آبی دارد و از نظر مادی در حد متوسط می باشد. چون پدرم علاقۀ خاصی به مادیات دارد، بر حسب قانون شرعی، پدر باید مخارج خانوادۀ خود را تأمین کند؛ ولی پدرم از نظر مادیات مخارج خانوادۀ خود را فراهم نمی کند؛ پول را در یک جا ضبط می کند و به خانواده ام نمی دهد و مادرم یک زنی هست از لحاظ ایمان، پاکدامن. ولی بر اثر برخورد ناصحیح پدر با فرزندان خود، مادرم دچار یک مرض که معالجه اش برای
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 499 پزشک در حد غیر ممکن می باشد شده است. ما بر اثر اخلاق ناپسند پدر و تأمین نکردن مخارج خانواده، تصمیم گرفتیم زمین کشاورزی را در بین وارثین خود تقسیم کنیم تا بتوانیم از گزند برخورد ناشایست پدر که موجب تلف شدن فرزندان او می باشد جلوگیری به عمل آوریم. به سؤالات زیر پاسخ دهید:
1. آیا در موقع بودن پدر، فرزندان می توانند ارث خود را از پدر دریافت کنند یا نه؟
2. اگر پدر به فرزندان خود ارث نپردازد، وظیفه ما چیست؟
3. وظیفه شرعی پدر ـ در موقع زنده بودن پدر ـ در مقابل فرزندان و بالعکس چیست؟
توضیحاتی را در این باره بیان بفرمایید.
بسمه تعالی، اختیار تصرف در اموال پدر با خود اوست و دیگران بدون اجازۀ او حق دخالت و تصرف ندارند و اگر پدر در ادای وظیفه کوتاهی داشته باشد با مراعات ضوابط شرعی، امر به معروف و نهی از منکر نمایید.
[سؤال 11042] 6299
بسمه تعالی
محضر مبارک رهبر عظیم الشأن اسلام، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی، پس از اهدای عرض سلام و تحیات وافره، استدعامندیم به سؤال ذیل پاسخ فرمایید:
ما دو خواهر بدون مادریم؛ پس از فوت پدرمان به برادر ناتنی خود برای گرفتن سهم الارث مراجعه کردیم؛ ایشان سندی محضری ارائه داد که پدرمان تمام دارایی خود را ـ که بالغ بر چند میلیون تومان؛ شامل خانه، مغازه، سرقفلی، اجناس مغازه، فرش و غیره بوده ـ در قبال شصت هزار تومان، به او و مادرش فروخته و آن شصت هزار تومان را نیز خرج کرده؛ آیا بر طبق موازین شرعی چنین چیزی جایز است؟
بسمه تعالی، فروش تمام اموال با مراعات شرایط فروش مانع ندارد؛ ولی مجرد سند، حجت شرعی بر اثبات این مطلب نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 500 [سؤال 11043] ----> 6039
4. آیا کسی که مدت 25 سال زادگاهش را ترک کرده و حتی یک بار هم به آن جا نرفته و ملک و زمین های ارثی از پدرش در 25 سال پیش به وی رسیده و در این مدت او هیچ گونه زحمتی برای آنان به عمل نیاورده، حق دارد تمام وسایل ارثی با بهره و سود او را دریافت نماید؟
بسمه تعالی، ملکیت سهم الارث با نرفتن به محل و طول زمان سلب نمی شود و همچنین عواید و منافع آن تابع اصل ملک است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 501