تفکیک وقف مشاعی
[سؤال 8435] 4558
بسمه تعالی 24 / 10 / 1361
با سلام و درود به رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی و با سلام به تمامی شهدای انقلاب اسلامی و با آرزوی موفقیت و پیروزی برای کلیه رزمندگان اسلام. از دفتر حضرت امام، سؤالی در زمینۀ مسائل احکام دارم و امیدوارم که به این سؤال حقیر جواب دهید ان شاء الله.
دهی در شهر ملایر، استان همدان می باشد که ازنامر نام دارد. این ده به شش دانگ تقسیم شده است. ساکنان این ده، معترف به این گفته می باشند: که از مردان و بزرگان قدیم این قریه رسیده است: که از شش دانگ این قریه، دو دانگ آن وقف آستان قدس رضوی شده و مشخص نشده، که این دو دانگ از کدام قسمت این ده می باشد و هم اکنون بر روی این زمین ها، خانه های مسکونی و زراعی و در حال خرید و فروش زمین می باشند. لطفاً بفرمایید که از نظر شرعی این مسأله به چه صورتی می باشد؟
بسمه تعالی، چنانچه اصل وقف بودن دو دانگ محرز باشد، محکوم به اشاعه است و باید با مراجعه به تولیت آستانه مقدسه، به وظیفه عمل شود.
[سؤال 8436] ----> 4920
3. باغی را چند نفر شریکند، مقداری از باغ هم وقف است فعلاً سایر شرکا می خواهند باغ را تقسیم کنند، ناچار برای سهمیه هر کدام مقداری از زمین باغ جاده خواهد شد سهمیه وقف هم مقداری از زمینش جاده خواهد شد اگرچه در اثر این افراز ممکن است قیمت سهام زیادتر از اول شود ولی چون مقداری از مساحت زمین باغ در اثر افراز و جاده انداختن کم می شود آیا این تقسیم و افراز جایز است یا خیر؟ و
استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 264 در صورت عدم جواز چنانچه سایر شرکا حاضر نیستند که باغ به اشاعه باقی باشد تکلیف چیست؟
بسمه تعالی، با مراعات نظر ولیّ وقف و رعایت مصلحت تقسیم جایز است.
[سؤال 8437] 4559
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله امام خمینی، مدّ ظله العالی، سلام علیکم
قسمتی از یک زمین مشاع وقف بوده؛ پس از این که می خواهند زمین ها را تفکیک و سهم وقف را جدا کنند، قطعه ای از آن را که غیر مرغوب است برای وقف وا می گذارند و هم اکنون آن زمین با وضع خاص 4×200 متر استفاده معتدّبه ندارد؛ کسی حاضر است زمین را که برای وقف واگذار نموده اند، عوض کند و در مقابل، زمین دیگری بدهد که استفادۀ آن زمین برای وقف بهتر است؛ آیا این عمل جایز است یا نه؟
بسمه تعالی، تفکیک سهم وقف بدون نظر متولی شرعی و مراعات مصلحت وقف صحیح نیست؛ و تبدیل و تعویض وقف جایز نیست.
[سؤال 8438] 4560
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله، با تقدیم صمیمانه ترین سلام و درود به جناب عالی
عرض می شود چه می فرمایید راجع به این که عبارت وقف نامه ای چنین است: وقف نموده شخصی نصف مشاع از کل باغ بر این که متولی هر سال یک تومان فضّی که یک هزار دینار است در روز عید غدیر خرما بخرد و به مصرف خویشان و همسایگان و اهل آبادی برساند آیا در زمان فعلی این یک تومان فضّی چند تومان است و چقدر خرما باید متولی بخرد؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 265 این نصف مشاع باغ موقوفه از نصف دیگر که ملک است و در صورتی که بخواهد جدا کند آیا احتیاج به اذن حاکم شرع دارد و یا اذن متولی فعلی کافی است برای افراز و جدا کردن؟
بسمه تعالی، احوط آن است که هر مقدار خرما که در زمان وقف معادل یک تومان فضّی بوده بخرند و به مورد مذکور برسانند و برای افراز نظر متولی شرعی با مراعات مصلحت وقف کافی است.
[سؤال 8439] 4561
بسمه تعالی
محضر مبارک آیت الله العظمی امام خمینی، مرجع و رهبر عالی قدر
1. دو دانگ مشاع از شش دانگ حمام قدیمی و مخروبه که از حیّز انتفاع افتاده، وقف است. چهاردانگ ملک شخصی است. صاحب چهار دانگ، به علت وقف دو دانگ و عدم استطاعت مالی قادر نیست تعمیرات اساسی نموده تا استفاده شود. آیا می توان دو دانگ را که قابل تفکیک است، تفکیک و مجزا نمود؟
2. دودانگ وقف را ادارۀ اوقاف می تواند به فروش رسانده و معامله نماید یا نه؟ در این صورت، با وجه آن می توان در جای دیگری ملک مستقل دیگری ابتیاع کرده، تقاضا می شود نظرتان را راجع به این دو مسأله فوق بیان فرمایید.
بسمه تعالی، با فرض قابلیت تفکیک، با موافقت متولی شرعی وقف مانع ندارد و اگر از اوقاف عامه است، قابل فروش و تبدیل نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 266