احکام وصی

‏‏احکام وصی‏

‏‏[سؤال 8758]‏‏ ‏ ‏ 4811‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏اگر کسی دو نفر را با هم وصی خود قرار داده باشد و در زمان حیات موصی یک‏‎ ‎‏نفر از آن ها فوت کرده باشد و موصی هم عالم به فوت بوده و وصیت جدیدی ننموده‏‎ ‎‏باشد، آیا وصی حیّ، وصی است مستقل، یا وصی نمی باشد.‏

‏‏بسمه تعالی، در صورتی که توجه به وصیت داشته است و تغییر نداده است‏‎ ‎‏وصی حیّ مستقل است.‏

‏‏[سؤال 8759]‏‏ ‏ ‏ 4812‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏از دفتر حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی، در مورد مسأله ذیل استفتا می نماید.‏

‏‏موصی برای ادارۀ اموال و سرپرستی اولاد خود، یک وصی منصوب می نماید و در‏
‏‎

‎‏وصیت نامه نیز به او اذن می دهد که پس از فوتش، برای سرپرستی اولاد و ادارۀ ماترک،‏‎ ‎‏وصی تعیین نماید. آیا شرعاً وصیِّ منصوب از طرف موصی (متوفی)، حق تعیین وصی‏‎ ‎‏برای ادارۀ اموال و سرپرستی اولاد متوفی را دارد یا خیر؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، وصی نمی تواند در کار وصیت، دیگری را وصی خود قرار‏‎ ‎‏دهد.‏

‏‏[سؤال 8760]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6039‏

‏‏5. پدری وصیت نموده و یکی از فرزندانش را وصی خود قرار داده و مقداری پول‏‎ ‎‏جهت مخارج حج تعیین کرده و با آن که پدر مستطیع بوده، پول را در اختیار وصی قرار‏‎ ‎‏داده و وصی از رفتن حج امتناع نموده و می گوید: جهت نماز و روزه، پول به مصرف‏‎ ‎‏رسیده است. تکلیف الباقی وارث ها در این امر چه خواهد بود؟‏

‏‏بسمه تعالی، بر عهده وصی است که حج را انجام دهد.‏

‏‏[سؤال 8761]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1284‏

‏‏5. زیدی وصی میتی است که ورثه او حاضر به پرداخت مال الوصایة نمی شوند‏‎ ‎‏مگر به شکایت و رجوع به مأمورین دولت، آیا وظیفه وصی شکایت نمودن است یا‏‎ ‎‏حال که ورثه حاضر نمی شوند بر وصی بأسی نیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، واجب است وصی به انجام وصیت اقدام کند و در صورت‏‎ ‎‏ممانعت ورثه می تواند به محاکم مراجعه کند. ‏

‏‏[سؤال 8762]‏‏ ‏ ‏ 4813‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 1 / 1362 ‏

‏‏حضور محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته ‏

‏‏محترماً به عرض مبارک می رساند: پدر این جانب در سال 1352 خورشیدی فوت‏‎ ‎‏نموده است. طبق وصیت نامه عادی بنده را وصی شرعی خود نموده است. پدرم در‏‎ ‎‏وصیت نامه، سی سال نماز و سه ماه روزه، خواسته است که برای او بدهیم. بنده‏
‏‎

‎‏خواستم طبق وصیت پدرم عمل کنم که وراث پدرم حاضر نشدند که سی سال نماز و‏‎ ‎‏سه ماه روزه برای پدرم بدهم. وصیت نامه هم فعلاً مفقود شده است و در دسترس‏‎ ‎‏نیست. بعد از پیروزی انقلاب، سایر وراث پدرم از بنده جدا شده و سهم الارث‏‎ ‎‏خودشان را گرفته اند. بنده هم امکان این که به تنهایی روزه و نماز استیجاری بدهم‏‎ ‎‏ندارم؛ زیرا کارگر و مستضعف می باشم. بنده تقاضا دارم که تکلیف بنده را طبق قانون‏‎ ‎‏شرع روشن بفرمایید که بنده همان طور عمل کنم. منتظر جواب هستم. ‏

‏‏بسمه تعالی، ورثه باید به وصیت عمل کنند و در غیر این صورت، حق‏‎ ‎‏تصرف در ترکه ندارند و بر وصی لازم است در صورت امکان، ورثه را‏‎ ‎‏وادار به عمل به وصیت نماید و اگر ممکن نیست معذور است.‏

‏‏[سؤال 8763]‏‏ ‏ ‏ 4814‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏لطفاً پاسخ سؤالات ذیل را مرقوم فرمایید:‏

‏‏1. آیا وصی بدون اذن ناظر، خودسرانه می تواند ناظر دیگری بر وصیت اضافه کند‏‎ ‎‏یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، نمی تواند.‏

‏‏[سؤال 8764]‏

‏‏2. هرگاه وصیّ مطلق فوت نمود، آیا امر آن ارجاع به حاکم شرع است یا که عنوان‏‎ ‎‏ارث را داشته است و به وراث وصی به ارث می رسد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض نبودن وصیّ دیگر، ولو مترتّباً، امر آن مربوط به‏‎ ‎‏حاکم شرع است.‏

‏‏3. در صورتی که وصیّ نتواند ناظر دیگری به وصیت اضافه کند و اضافه کرد و با چنین عمل خساراتی‏‎ ‎‏به موقوفه وارد شد؛ آیا وصی ضامن است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، امر وقف با متولّی شرعی آن است و چنانچه تعدّی یا تفریطی در رسیدگی به آن‏‎ ‎‏نکرده باشد خسارت را ضامن نیست.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 8765]‏‏ ‏ ‏ 4815‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 9 / 1 / 1361‏

‏‏پیشگاه مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی،‏‎ ‎‏مدّ  ظله العالی، با تقدیم عرض سلام‏

‏‏پدر پدرم در زمان حیات خودش دو فرزند داشته: یکی پدرم و دیگری عمه ام؛ و‏‎ ‎‏در وصیت نامه اش، پدرم را وصی خود قرار می دهد تا وصیت نامه اش را اجرا نماید و‏‎ ‎‏وصی خود را پس از فوت پدرم تعیین نمی نماید؛ پدرم پس از مدتی فوت می نماید،‏‎ ‎‏بدون این که وصیت کند و وصی برای خود قرار دهد؛‏

‏‏از آن بزرگوار استدعا دارم اعلام فرمایند: از نظر شرع مقدس اسلام چه کسی هم‏‎ ‎‏اکنون وصی پدر بزرگم می باشد و بایستی وصیت پدر بزرگم را اجرا نماید؟ من که‏‎ ‎‏فرزند بزرگ پدرم هستم و یا عمه ام که هم اکنون زنده و در قید حیات می باشد و یا‏‎ ‎‏شخص ثالثی که آن حضرت تعیین می فرمایند؟ و چه کسی وصی پدرم می باشد؟‏

‏‏طول عمر حضرت عالی را از خداوند خواستارم. خدایا خدایا تا انقلاب مهدی‏‎ ‎‏خمینی را نگهدار‏

‏‏بسمه تعالی، وصی ایشان حاکم شرع است، یا کسی که او را حاکم شرع‏‎ ‎‏تعیین کند.‏

‏‏[سؤال 8766]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4274‏

‏‏3. شخصی است که وصیت کرده یک قطعۀ باغ برای خودم باشد و ثمن او به‏‎ ‎‏مصرف نماز و روزه ام رسانده شود و تولیت این کار را بر عهدۀ یک نفر از روحانیون‏‎ ‎‏می گذارد و بعد از وفات شخص موصی، شخص متولّی آن باغ را به فروش می رساند و‏‎ ‎‏مشتری خریداری می کند که در سه قسط بپردازد، در طول سه سال و بعد از خرید،‏‎ ‎‏یک قسط به شخص متولّی می پردازد ولی در حال حاضر متولّی ـ که آقای روحانی‏‎ ‎‏باشد ـ وفات کرده است و شخص خریدار دو قسط بدهکار است و الآن متحیّر است‏
‏‎

‎‏به چه کسی تحویل دهد و در ضمن مشروط به این است که هر کس این پول را تحویل‏‎ ‎‏گرفت باید قبالۀ شخص خریدار را امضا و تأیید کند؛ آیا تکلیف چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید کسی برای این کار از طرف حاکم شرع (مجتهد جامع‏‎ ‎‏شرایط) تعیین شود.‏

‏‏[سؤال 8767]‏‏ ‏ ‏ 4816‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 25 / 9 / 1361‏

‏‏دفتر محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏احتراماً؛ به استحضار می رساند: شخصی مطابق وصیت نامۀ مورخ شهر ذی قعدة‏‎ ‎‏الحرام 1342 هجری قمری، پنج جریب مشاع در پانزده جریب زمین مزروعی در‏‎ ‎‏محدودۀ شهرستان بروجرد را ثلث موقت قرار داده که منافع آن به مدت سی سال به‏‎ ‎‏مصارف روضه خوانی، اطعام، صوم و صلاة، ختم قرآن، نیابت مشاهد مشرفه برسد و‏‎ ‎‏پس از انقضای مدت، پنج جریب زمین موصوف را فروخته، به مصرف تعمیر و بنای‏‎ ‎‏مسجد و پل و سرداب نمایند؛ در طول این مدت، وصی موصی نیز فوت و ادارۀ محل‏‎ ‎‏ثلث، در اختیار ادارۀ اوقاف بوده؛ پس از انقضای مدت ثلث تا کنون ـ در اثر طرح دعوا‏‎ ‎‏با کشاورزان مربوط در دادگستری که هنوز به نتیجه نرسیده ـ عوایدی هم حاصل‏‎ ‎‏نگردیده و منظور نظر موصی همچنان مسکوتٌ عنه باقیمانده؛ مستدعی است از نظر‏‎ ‎‏ابقا و یا فروش محل ثلث، این اداره را امر به هدایت فرمایند تا اقدام گردد.‏

‏‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم، باید با نظر حاکم شرع به وصیت عمل شود.‏

‏‏[سؤال 8768]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2388‏

‏‏5. وصیت نامه ای که عمل نشده، و وصی فوت شده است آیا بر ورثۀ وصی تکلیفی‏‎ ‎‏هست؟‏

‏‏بسمه تعالی، بر ورثۀ وصی تکلیفی نیست.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 8769]‏‏ ‏ ‏ 4817‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 15 / 2 / 1362‏

‏‏محضر مقدس حضرت آیت الله‌ العظمی و ولی فقیه، امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏آیا وصی می تواند به علت کهولت و طولانی بودن مدت اجرای وصیت نامه و‏‎ ‎‏این که ممکن است در اثر ناتوانی، مورد وصیت به طور کامل انجام نگیرد، برای‏‎ ‎‏جلوگیری از اتلاف مال میت، از سِمت خود استعفا نماید؟‏

‏‏بسمه تعالی، نمی تواند کناره گیری کند؛ ولی می تواند کمک بگیرد.‏

‏‏[سؤال 8770]‏‏ ‏ ‏ 4818‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 29 / 10 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی ‏

‏‏به عرض مبارک می رساند این جانب که وصی اثلاث مرحومان پدر و پدربزرگ‏‎ ‎‏خود هستم و چندی قبل به موجب ورقۀ استفتایی که از محضر مبارک سؤال شد که آیا‏‎ ‎‏ثلث و وقف و عهد و نذر این ها در یک صورت هستند؟ به موجب دست خط مبارک‏‎ ‎‏که مرقوم فرموده بودید: «ثلث جزو وقف نیست و کسی حق دخالت ندارد، مگر‏‎ ‎‏وصی  او». ‏

‏‏لذا به ادارۀ اوقاف همدان رجوع و به ایشان دست خط مبارک را ارائه دادم و به‏‎ ‎‏آن ها سواد وصیت نامه را هم دادم، که آن ها به ادارۀ اوقاف تهران فرستادند. در جواب‏‎ ‎‏طبق گزارش می گویند: دخالت اوقاف را هیأت امنا تصدیق کرده اند که امر در ثلث‏‎ ‎‏دخالت نمی باشد؛ لذا تکلیف این جانب را که به سن 84 سالگی رسیدم و از کار افتاده ام‏‎ ‎‏و به هر کس این وصایت را می خواهم بدهم؛ هیچ کس به واسطه دخالت اوقاف قبول‏‎ ‎‏نمی کند. مرحمت فرموده تکلیف این جانب را معین نمایید و مرقوم دارید. ‏

‏‏بسمه تعالی، شما وصایت را نمی توانید واگذار بکنید و می توانید برای‏‎ ‎‏خودتان کمک بگیرید. ‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 8771]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4800‏

‏‏3. آیا می توانم به شخص دیگری واگذار کنم یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، مانع ندارد، مگر این که وصیت کرده باشد که خود شما بخوانید‏‎ ‎‏و شما قبول کرده باشید.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎