در دفاع مقدس فرهنگ عاشورا تبدیل به تجربه زیستی مردم شد. جنبه های مصیبت محور و به عبارتی دیگر سوز و گداز عاشورا به جنبه های حماسی آن تبدیل گردید. گویی با دفاع مقدس مضامین عمیق معرفتی عاشورا در تاریخ ایران اتفاق افتاد. از بچه شش ماهه تا پیرمرد هفتاد ساله، اقشار مختلف شهری و روستایی و گرایش های مختلف فکری در این جنگ مشارکت داشتند و امام با استفاده از قدرت معنوی عاشورا، این واقعه عظیم را به صحنه زندگی روزمره مردم آورد.
عاشورا مصاف فضیلتها با رذیلتها
در عاشورا ارزشهایی مانند؛ ایمان، توحید، اخلاص، احسان، عدل، صبر، حلم، عفو، امانت، وفا، صداقت، شجاعت، توکل، تسلیم، مروت و سخاوت جلوه نمودند. در این حماسه مصاف فضیلتها با رذیلتها، گذشته از محتوای اصلی یک مصاف هنری است. در واقعه عاشورا اصالتهای اخلاقی و ارزشهای ذاتی فرزند رسول خدا و نور چشم علی و زهرا (ع) در زیباترین صورت تجلی نمود و پس از ظهور هنرمندانه، فرهنگ عاشورا به سرمایه تمام نشدنی تبدیل شده است.
قیام عاشورا، اسوه آزادگان
مردانگی و وفای انسان نیز بتمامی ظهور یافت و آن قامت مردانۀ عباس بن علی با دستان بریده بر شریعۀ فرات آیتی است که روح از این منزلگاه نیز گذشته است و عجیب آن است که آن باطن چگونه در این ظاهر جلوه می کند.
حادثه پردازی در نهضت عاشورا، مبتنی بر اندیشه های ناب سیدالشهدا(ع) و یاران او درباره فلسفه زیست انسان در جهان خاکی، جایگاه اصلی انسان و چگونگی باور او به بازگشت به سوی خداست. بنابراین، حادثه پردازی در نهضت عاشورا، معلول سوء تفاهم نیست. دست اندر کاران آن اهداف مادی و سیاسی را مدنظر نداشتند. بلکه همه آنان به اهداف مقدس و والاتری می اندیشیدند. نبرد تن به تن مبارزۀ عده ای اندک با سپاهی انبوه، به رغم آگاهی از خطر به استقبال مرگ رفتن، مبتنی بر اتکا به فلسفۀ نیرومند «شهادت» و تلاش برای رسیدن به خداوند است.
نهضت ابی عبدالله الحسین(ع) به برکت برپایی همین مجالس روضه ها و گریه ها و اشکهای پاک و بی ریا از پیچ و خم و موانع اعصار و قرون، گذشته و بحمدالله تاکنون تداوم و استمرار یافته است و تحقیقاً انقلاب اسلامی ما به قول معمار کبیر انقلاب، تابع و شعاعی است از آن نهضت. ملت مظلوم ما علیه مستکبران مجهز و قدرتهای شیطانی قیام کردند و با شهادت پیروزیهای مکرر آفریدند. شهدایی همچون نوجوان سیزده ساله، شهید محمد حسین فهمیده که با تأسی از حضرت قاسم در دفاع از ارزشهای مکتبی به کمر نارنجک می بندد و به جنگ تانک دشمن می رود.
عاشورا را باید تجلی گاه نبرد حق و باطل دانست. امام حسین(ع) به عنوان بارزترین چهرۀ حق بزرگترین حماسه ها را می آفریند و درس پاسداری از حریم حق را به همه راهیان این کاروان می آموزد.
حجت الاسلام و المسلمین علی دوانی
امام به طرز نشستن در مجالس سوگواری اهل بیت و گوش دادن به وعظ واعظ یا روضه روضه خوان، و گریستن به هنگام شنیدن مصایب شهدای کربلا به همه نشان دادند که «فرهنگ عاشورا» را باید پاس داشت و حریم آن را نگاه داشت.
با نگرشی به ابعاد قیام امام حسین (ع) می توان گفت این قیام بهترین و والاترین تأثیر را بر انقلاب اسلامی ایران داشته است . حرکتهای مردمی و انقلابی ملت ایران و رهنمودها و عملکرد امام خمینی (س) به عنوان رهبر و بسیج کننده مردم، دلیل مثبتی بر این مدعاست. شهادت خواهی مردم در پیش و پس از انقلاب اسلامی به پیروی از مشی سالار شهیدان – حضرت حسین بن علی(ع) – بوده است. شعارهای توده مردم در جریان انقلاب اسلامی و بویژه به آغوش مرگ رفتن آنان در جبهه های جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، بیانگر تأثیر ژرف عاشورا بر فرهنگ اصیل آنان است.
در آستانه سالروز آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران
نسیمی از کربلا بر سرزمین ما وزید و این همه عظمت و بزرگی آفرید. آنان که در متن آتش و خون، عارفانه و عاشقانه فرو می رفتند و لبخند زنان همه آسمان را زیر پر و بال خود می گرفتند، کربلا جویانی که شعلۀ مقدس عشق حسین(ع) در جان داشتند. جلوه های پیوستگی به عاشورای حسینی را در لحظه های حماسه رنگ جبهه و هشت سال دفاع مقدس می توان یافت. جوانی که بر 2500 درجه حرارت خوابید تا عملیات پوشیده بماند، نوجوانی که استخوانهای ترد و شکننده را به خشونت زنجیرهای تانک سپرد. نوجوانی که در شکنجه گاههای موصل و بغداد خطی از خون بر زمین کشاند جز نام حسین(ع) چه زمزمه ای داشت.
معمار کبیر انقلاب با اتکا به اصل ایمان و عقیده و تبعیت از پیشوایان دین به همراه ملت خویش انقلاب اسلامی را به ثمر رساندند که مدیون و مرهون عاشورا و درسی است که مردم از امام حسین(ع) آموختند.
ما باید همه متوجه این معنا باشیم که اگر قیام حضرت سید الشهدا- سلام اللَّه علیه- نبود، امروز هم ما نمی توانستیم پیروز بشویم.
مرور رخدادهای محرم ۵۷؛
علاوه بر زد و خوردهای خونین، آنچه از شب اول محرم نظر همه را به خود جلب نموده بود، تظاهرات نوظهوری بود که این بار بر روی بام خانه ها و با فریادهای «اللّه اکبر» انجام می گرفت. شعارهای مردم به مناسبت ماه محرم، لحن و آهنگ عاشورایی داشت؛ با مشت های گره کرده و صداهای خشم آلود فریاد می زدند: «هیهات مِنّ االذلّه»، «محرم ماه خون است پهلوی سرنگون است»، «نهضت ما حسینی است رهبر ما خمینی است»
به مناسبت سالروز جمعه خونین میدان ژاله
چهره ایران امروز گلگون است و دلاوری و نشاط در تمام اماکن به چشم می خورد. آری این چنین است راه امیر مؤمنان علی و سرور شهیدان امام حسین. ای کاش «خمینی» در میان شما بود و در کنار شما در جبهه دفاع برای خدای تعالی کشته می شد.
دفتر نهم از آثار موضوعی تبیان
امت اسلامی، هرگاه که جبین مراجع خود را از نور اجتهاد و جهاد فروزان یافته و آن را آیینه حقیقت هستی و ذات حقیقت دیده است، اسلام عدالت خواه و انسان پرور را از زبان و زندگی آنان الهام گرفته و به پیشوایی آنان گرد ملالت و خمودی را از چهره جان زدوده است و به سوی استقرار نظامی از زندگی پیش تاخته است که جز در پناه آن جان بی نهایت رشد یابنده آدمی قرار و آرام نمی یابد. و «امام خمینی» در عصر ما مظهر همان «مرجعیّت» مهجور بود و دیدیم که مردم مسلمان ایران (و به تعبیری جهان اسلام) چون آن را یافتند چگونه در تاریخ شگفتی آفریدند.
محققان معتقدند که کمتر فردی می تواند بدون داشتن حداقلی از ویژگیهای عمومی شخصیت کاریزمایی، حتی در آماده ترین محیط نیز به رهبر کاریزمایی تبدیل شود. ادعای نوشتار حاضر این است که در مورد امام خمینی، این ویژگیهای فردی، به حداکثر ممکن وجود داشته است. به عبارت دیگر، جانشین سازی ایشان با اسطوره های فرهنگی شیعی، برخلاف بسیاری دیگر از موارد جانشین سازی رهبران کاریزمایی دنیا ، جانشین سازی واقعی (البته در مقیاسی کوچکتر) است، چون امام بسیاری از صفات مورد جانشین سازی را واقعاً دارا بود.
مهمترین هدف قوانین بشری ایجاد فضای امنیت و آرامش برای شهروندان است. انسان امروزی به خوبی می داند مهمترین موهبتی که در پرتو رعایت قانون نصیب انسان می شود امنیت، رفاه و آسایش، احقاق حقوق و عدالت و جلوگیری از ظلم است. امروزه در جوامع موضوع امنیت را نوعی نعمت اجتماعی می پندارند. به گونه ای که امنیت نعمتی است که تمام حکومتها برای تحقق آن تلاش می کنند.
آنچه به عنوان حقوق بشر یا حقوق انسان یا حقوق مردم یا حقوق شهروندی در ادبیات تخصصی حقوقی شناخته شده است، ابعاد تفصیلی بسیار گسترده ای دارد. در اینجا به علل برداشتهای مختلف نسبت به دیدگاههای امام خمینی (س) در این موضوع اشاره می شود.
دکتر حمید انصاری
بنظر بنده مهمترین چالش امروز فکری جهان اسلام به نوع مواجهه و انتخاب یکی از این دو رویکرد باز می گردد و می بینیم که در سطح جهان اسلام تفکر سلفی گری، طایفه گرایی، و خلیفه گری خودساخته و خودبافته چه مصیبتهایی در ممالک اسلامی پدید آورده است. بحمد الله در ایران بواسطه ساختار نظام جمهوری اسلامی که مبتنی بر رأی مردم و برگزاری انتخاباتهای مکرر می باشد و عمق نفوذ اندیشه حضرت امام و تلاش و مراقبت پیروان امام و روشنگریهای مداوم خلف شایسته حضرت امام ، تفکرات انحرافی فرصت ایجاد بحرانهای عملی نیافته اند.
اسوه های کربلا برترین نمونه های فراگیری در کارنامۀ تاریخ شهادت و شهیدان، در تمامی دوره های اسلام بودند. آری چنین بود که شاید اگر حسین (ع) نبود، این عظمت نصیب ملت ایران نمی شد و ندای الله اکبر اسلام ناب، با این وسعت، فراگیر نمی گشت. شاید اگر حسین(ع) نبود تا مظلومیت را به دنیای امروز نمایان سازد، امروز کسی لب به سخن گفتن از آزادی و رهایی از ذلت نمی گشود. شاید اگر حسین (ع) نبود تا مرز اسلام ناب محمدی (ص) و اسلام یزیدی را به روشنی سپیده پدیدار کند، امروز امام راحل نمی توانست علم اسلام ناب احمدی (ص) را در برابر اسلام آمریکایی، تا هفت آسمان عشق بلند کند.
دفتر چهل و پنجم تبیان
از نظر امام همۀ هستی، تحت ولایت حق تعالی و ولایت کلیّۀ رسول الله (ص) است و حکومت ظاهری در دنیا، شعبه ای از ولایت کلیّۀ رسول الله (ص) می باشد. در آثاری چون: مصباح الهدایة، کشف اسرار، رسالۀ الاجتهاد و التقلید و تحریرالوسیلة که پیش از دروس ولایت فقیه در سال 1348 ه . ش. در نجف اشرف نگاشته شده، این اندیشه بارز و ظاهر است. آنچه در دروس نجف امام بروز و ظهور کرد و در کتاب البیع به قلم ایشان به رشته تحریر در آمد و همۀ مطالبی که در سالهای پیروزی انقلاب و دوران مبارک ده ساله از ایشان به عنوان رهبر انقلاب و جامعۀ اسلامی و ولیّ فقیه متبلور شد، مطالبی بود که بر پایۀ زمان و مکان و شرایط بیان شد، تا آن حقیقت در پوشش مناسب خود، در زمان ما جامۀ عمل بپوشاند. امام پیاده شدن آن حقیقت الهی را در دوران معاصر و کشور ایران در شکل «جمهوری اسلامی» می بینند که هم ولایت الهی را در بر دارد و هم رأی و جایگاه مردم که صاحبان حق در ادارۀ زندگی خویش هستند.