غیبت
[سؤال 6752] 3350
بسمه تعالی
1. آیا اگر کسی غیبتی از شخصی کرده یا شنیده و همچنین تهمتی زده یا شنیده، در این موارد باید رضایت فرد غیبت شده و تهمت زده شده را جلب کند یا خیر؟
بسمه تعالی، لازم نیست ولی باید توبه کند.
2. فردی در زمان گذشته و یا حال پولی به عنوان پس انداز تحویل بانک داده است پس از مدتی مقداری پول به عنوان بهره روی آن ها آمده است و شخص گرفته است (پس از بستن حساب) آیا قدر اضافه شده ربا است یا خیر؟ و اگر ربا است چون فرد سابقاً نمی دانسته با این مقدار چه نماید؟ بانک نیز پس
استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 590 نمی گیرد؟ فتوای حضرت امام چیست؟
بسمه تعالی، آنچه از بانک به عنوان بهره گرفته با یأس از شناسایی صاحبش از طرف او به فقیر صدقه دهد.
3. اگر کسی آب با برق بیشتر از آنچه برایش قبض آوردند مصرف کند، پول مقدار آب یا برق اضافه مصرف شده را به چه مرجعی تحویل دهد و اگر قبول نکردند چه کند؟ آیا رد مظالم دهد و یا به حاکم شرع دهد؟ فتوای حضرت امام خمینی چیست؟
بسمه تعالی، اگر می تواند باید به ادارۀ مربوطه تحویل دهد و اگر ممکن نیست به حساب دولت اسلامی واریز نماید.
[سؤال 6753] ----> 2857
7. اگر به کسی تهمتی زدیم و یا در غیابش غیبتی کردیم اگر زنده باشد باید چه کار کنیم و اگر مرده باشد چه کار کنیم؟
بسمه تعالی، باید از گناه توبه کنید و نسبت به او وظیفه ای ندارید.
[سؤال 6754] 3351
بسمه تعالی
اگر کسی غیبت کرد و نتوانست رضایت طرف را ـ که مورد غیبت واقع شده ـ بخواهد، آیا چیزی بر او واجب است یا توبه کفایت می کند؟
بسمه تعالی، توبه کفایت می کند.
[سؤال 6755] 3352
بسمه تعالی
آیا غیبت بچۀ نابالغ ممیّز یا غیر ممیّز جایز است؟
بسمه تعالی، در بچۀ ممیز جایز نیست.
[سؤال 6756] ----> 2252
3. کسی که از مبادرت وی به اعمال استحبابی (چون شرکت در نماز جمعه و
استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 591 تشییع) گروهی از مسلمین ضعیف الایمان به تداعی افترایی مبتلا به غیبت می شوند، ترکش اولی است یا اعتنا نکند؟ و در فرض سؤال مطروحه، ترکِ فردِ ترورِ شخصیت شده تصدّی ارگانی انقلابی یا امامت جماعت را به قصد حفظ پایگاه مردمی آن اولی است یا جایز نیست؟
بسمه تعالی، به حرف دیگران اعتنا نکند و هر فرد مکلف است بدون توجه به حرف دیگران به وظیفۀ خود عمل کند.
[سؤال 6757] ----> 1718
5. آیا غیبت کردن یک نفر یا دو نفر از یک گروه 300 نفری، یا مثلاً از یک هیأت و یک بازاری که اسم او را ذکر نکنی تا مشخص شود، آیا حرام است یا اشکالی ندارد؟
بسمه تعالی، مانع ندارد.
[سؤال 6758] ----> 2673
5. اگر کسی منظورش غیبت در مورد کسی نباشد، ولی به طور ناخودآگاه حرفی بزند که هیچ گونه نیتی در مورد خوار و پست شمردن کسی یا غیبت پشت سر او، نداشته باشد؛ آیا گناهی بر او محسوب می شود؟
بسمه تعالی، باید از گفتن آن خودداری کند.
[سؤال 6759] ----> 2673
6. آیا می شود کسی در کلامش مثلاً حرفی بگوید که دیگران را به خنده آورد، ولی حرف او هیچ گونه خوار و پست شمردن و احیاناً غیبت دیگران نباشد؛ آیا بر فرد عامل گناهی محسوب می شود؟
بسمه تعالی، اگر توهین یا غیبت کسی نباشد اشکال ندارد.
[سؤال 6760] ----> 1704
2. اگر فردی از دیگری غیبت نموده، برای توبه کردن باید از طرف مقابل جلب
استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 592 رضایت نماید یا این که تنها استغفار کافی است؟ در صورت مانع بودن شرم و حیا چه باید کرد؟
بسمه تعالی، استغفار کافی است.
[سؤال 6761] ----> 3012
3. پدر بزرگوار! چون من آگاهی نداشتم، پشت سر یک روحانی غیبت کردم، چه کنم تا راحت شوم؟
بسمه تعالی، توبه کنید، ان شاء الله قبول است.
[سؤال 6762] ----> 3012
4. آیا کسی که نماز نمی خواند غیبت او صحیح است یا نه؟
بسمه تعالی، اگر آشکار نمی کند که نماز نمی خواند، جایز نیست غیبت او.
[سؤال 6763] ----> 5760
3. در مسأله غیبت تا آن جا که من می دانم امر غیبت در صورتی انجام می گیرد که شخصی که از او غیبت می کنیم راضی نباشد؛ اما اگر شخصی خودش مثلاً بداند که قدش کوتاه است و از این بابت ناراحتی نداشته باشد، اگر پشت سرش حرف بزنند و بگویند قدش کوتاه است، آیا این غیبت محسوب می شود؟
بسمه تعالی، نسبت به صفات ظاهر ـ که همه از آن آگاهی دارند ـ اگر قصد هتک و تحقیر نداشته باشد، اشکال ندارد.
[سؤال 6764] ----> 5760
4. آیا غیبت در مورد اشخاص بیگانه نیز هست؟ مثلاً اگر من و دوستم در اتوبوس نشسته ایم و شخص غریبه وارد می شود و وضع ناجوری دارد و من به دوستم عیب او را می گویم، آیا این غیبت است؛ در حالی که ممکن است ما ایستگاه بعدی پیاده شویم و آن شخص را دیگر اصلاً نبینیم؟ لطفاً توضیح بدهید.
بسمه تعالی، اگر عیب آشکار نیست، ذکر آن در غیاب شخص غیبت است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 593 [سؤال 6765] 3353
بسمه تعالی
لطفاً مسألۀ غیبت را کلاً شرح دهید، چه برای غیبت کننده و چه برای غیبت شونده و یک مثال بزنید که چه سخنی غیبت می شود؟
بسمه تعالی، اگر صفتی ناروا در شخص باشد یا کاری انجام داده باشد ـ که خلاف است ـ که دیگران از آن بی اطلاعند و دوست ندارد کسی آن را برای دیگران بازگو کند، بازگو کردن آن در غیاب او پیش دیگران غیبت است که چنین کاری برای گوینده و شنونده حرام است، حتی اگر آن شخص راضی باشد بازگو شود.
[سؤال 6766] ----> 646
4. در احکام غیبت هست که اگر مظلومی از ظالمی غیبت کند روا است و اشکالی ندارد. آیا این مشروط به این است که حتماً به گوش ظالم برسد؟ و اگر مظلومی پیش کسی از ظالمی شکایت کرد و می داند که هرگز به گوش ظالم نخواهد رسید، باز هم این، غیبت می شود؟
بسمه تعالی، منظور، غیبت مظلوم از ظالم در مقام دادخواهی است.
[سؤال 6767] ----> 5432
2. در چه مورد غیبت صحیح است و آیا صحیح است که پشت سر کسی که نماز نمی خواند و کسی که بی حجاب و بر ضد شرع اسلام بیرون می آید و یا ضد انقلاب است حرف بزنیم؟ اشکال دارد یا نه؟
بسمه تعالی، غیبت کردن حرام است و در کسی که آشکارا معصیت می کند ـ در خصوص آن معصیت ـ غیبت او جایز است.
[سؤال 6768] ----> 683
4. اماما! من در خانواده ای زندگی می کنم که همه طرفدار انقلاب می باشند، ولی
استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 594 هنوز آن طور که باید، با نفسشان مبارزه نکردند و من دچار مشکلاتی شده ام:
هنگامی که افراد به غیبت مشغول هستند و من هرچه می گویم: غیبت نکنید، می گویند: این که غیبت نمی شود، در صورتی که می دانم غیبت است و من مجبور می شوم محل را ترک کنم؛ حال اگر در سر سفره بودم و آن ها باز غیبت را شروع کردند و به تذکر من گوش ندادند، آیا من در آن مورد می توانم در دل، غضبناک شوم یا این که باید محل را ترک کنم؟
و یا هنگامی که در تلویزیون مخصوصاً در برنامۀ ورزش و مردم ـ که من فکر می کنم آهنگ هایش با جمهوری اسلامی منافات دارد ـ گذاشته می شود و برادران من هم علاقه مند هستند، من نمی توانم آن را به کانال دیگر ببرم و در ضمن، سر سفره مشغول غذا خوردن می باشم، در آن موقع من باید چه کنم؟
بسمه تعالی، اگر به اعتقاد شنونده غیبت است، جایز نیست گوش کند؛ ولی ترک مجلس اگر دشوار باشد، لازم نیست و موسیقی مطرب حرام است و صداهای مشکوک مانع ندارد.
[سؤال 6769] ----> 712
6. در غیبت (خدای نخواسته) استحلال واجب است یا نه؟ و بر فرض وجوب، اگر استحلال و تذکر شخصی به غیبت موجب ایذاء طرف یا کدورت گردد آیا باز استحلال لازم است یا نه؟
بسمه تعالی، غیبت کننده باید توبه نماید، و بر او واجب نیست از غیبت شونده طلب حلّیّت نماید.
[سؤال 6770] ----> 744
2. گاهی انسان غیبت فردی را می کند، اما به دلایلی ـ از جمله هراس از این که کسی که غیبتش را نموده، ناراحت گردد و روابطش را با غیبت کننده تیره کند ـ از آن طرف حلالیت نمی طلبد یا خجالت می کشد به او بگوید غیبت تو را نموده ام، اگر شخص،
استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 595 حلالیت نطلبد و توبه کند کافی است؟
بسمه تعالی، کفایت می کند.
[سؤال 6771] ----> 97
4. از نظر شرعی، چه نوع صحبتی غیبت محسوب می شود؟
بسمه تعالی، اگر به قصد تنقیص و عیب جویی کلامی پشت سر مؤمنی بگوید که مطابق واقع هم باشد غیبت است.
[سؤال 6772] 3354
بسمه تعالی
با سلام، غرض از مزاحمت، وجود چند شک و اشکال در احکام بود. خواهشمند است یاری ام فرمایید.
1. اگر کسی شنوندۀ غیبت باشد ـ به طوری که در دل از آن غیبت راضی نباشد ـ ولی نتواند نارضایتی را بر زبان آورده و نهی از منکر کند، آیا باز هم گناه شنوندۀ غیبت، شامل حالش خواهد بود یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر نتواند نهی از منکر کند، بر او چیزی نیست و اگر می تواند، از آن محل خارج شود.
2. آیا اگر شخصی با زبان خویش ـ نه به قصد ریا ـ بگوید که نماز شب می خواند. آیا نماز شب او باطل خواهد بود یا خیر؟
بسمه تعالی، باطل نمی شود.
[سؤال 6773]
3. غیبت از شخصی که نماز نمی خواند، به واسطه این حدیث که می فرماید: «فاصله انسان تا کفر، ترک نماز است» اشکال شرعی دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر آشکارا نماز را ترک می کند، غیبت مذکور مانع ندارد.
4. راجع به یکی از نصایح امام به امت: «از مواضع تهمت دوری کنید» توضیح بیشتری دهید.
بسمه تعالی، می توانید از اهل علم سؤال کنید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 596 5. پیدا بودن اندام مرد، با توجه به حدیثی که از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله در مکارم الاخلاق، در این رابطه نقل شده است، چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، حدیث را ذکر نکرده اید.
6. اگر فردی پدر یا مادرش مریض و ناتوان باشند و امکان این باشد که با رفتن این فرد به جبهه، اتفاقی برای آن ها بیفتد، آیا باز هم رفتن این فرد به جبهه واجب است یا خیر؟
بسمه تعالی، بستگی به نیاز جبهه ها دارد و تشخیص آن با مسئولین است.
[سؤال 6774] ----> 664
3. پشت سر امام جمعه ها صحبت کردن، به عنوان مثال: گفتن این که فلانی نمی تواند خوب جملات را به هم ربط دهد و یا فلانی خیلی قضیه را کش می دهد، آیا غیبت محسوب می شود؟ و در این صورت، فردی که این جملات را گفته، چه باید بکند؟ و آیا پشت سر مسئولین کشوری هم نمی توان صحبت کرد؟
بسمه تعالی، عیب جویی از مؤمنین جایز نیست و باید توبه کند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 5صفحه 597