در این نوشتار سعی بر این است که به اهم وقایع و رخدادهای حیات پربرکت حضرت امام خمینی (س) اشاره گردد. ضمنا در ادامه مناسبتهای ملی و مذهبی روز را در سیره و اندیشه امام جستجو می کنیم.
گر چه حدود چهل سال طول کشید تا آرای فقهی آقا روح الله در مسئله مشارکت همه جانبه زنان در سرنوشت سیاسی خود دقیقا در مقابل آرا و نظریات شهید مدرس و بسیاری از استادان گرانقدر خود قرار گیرد تا آنجا که بگوید: در نظام اسلامی زن همان حقوقی را دارد که مرد دارد، حق تحصیل، حق کار، حق مالکیت، حق رای دادن و حق رای گرفتن (همان؛ ج ۵، ص ۱۸۹) اما در طول دوران تحصیل در امور غیر سیاسی به شخصه حقوق شناخته شده زنان را تمام و کمال می پرداخت. جملات فوق اگر چه حکم فقهی او در این باب است، از این فراتر نیز رفته است. در جایی دیگر کلام از منبعی دیگر الهام می گیرد و آهنگی دگر می نوازد: "بانوان رهبر نهضت ما هستند، ما دنباله آنها هستیم، من شما را به رهبری قبول دارم و خدمتگزار شمایم" خداوند شما را برای اسلام حفظ کند.
در آن سحر و در آن دمادم فجر ناگهان کوثر پدید آمد آفرینش به شیوائی نشست حماسه هستی معنی یافت و نور بر ظلمت غلبه نمود او فاطمه (س) بود. سحر آفریده شد و جهان به یمن آمدنش به شکرانه نشست و در بیست جمادی الثانی تاریخ دین به رقم آمد. اموز بر زنان عالم مبارک باد که او سیده نساءالعالمین است او نه تنها بزرگ بانوی جهان بلکه بزرگ اسوه تمام عالمیان است، او آنچنان بزرگوار و مهربان بود که پدر گرامیش او را (ام ابیها) لقب داد فاطمه (س) محور آفرینش می شود به گونه ای که در حدیث کساء می خوانیم فاطمه و ابیها و بعلها و بنیها. فاطمه و پدرش، فاطمه و شوهرش، فاطمه و دو فرزندش و آری بدین سان اصحاب خمس کساء معنی می گیرد، کیست همچون فاطمه که پدر او را ببوید و در سفر و حضر او را ملاقات کند، خوبست که زنان خردمند عالم از این نمونه بارز و شامخ مقام انسانی درس بگیرند و در راه رسیدن به این مقام سعی نمایند. چه زیباست که این روزها و روز زن را روز ارزشهای زن در همه ابعاد بدانیم. فاطمه (س) زنی که اولین شهیده خاندان پیامبر (ص) است و بدین گونه خود و شوهر با وفایش علی (ع) و فرزندانش را با شهادت معرفی کرد. فاطمه را باید شناخت ولی او شناختی نیست زیرا باید خدایش توصیف کند نه مخلوق، فاطمه را باید شناخت در مکتب داری، در دفاع از حق، در اجرای اصول و فروع و در صبر و مقاومت و همسرداری و ... و بدین سان می شود که با یک نگرش اجما
صد و بیست و یک سال پیش در آن هنگام که جشن ولادت با سعادت حضرت زهرا سلام الله علیها در خمین گرفته می شد، جاودانه انسانی از تبار زهرا متولد شد. در سال ۱۳۲۰ هجری قمری بود که بت شکن زمان، روح خدا در خمین چشم به دنیا گشود و با تولدش، کاخ فرعونیان زمان بلرزه در آمد و اشک شوق در دیدگان مستضعفان و محرومان که سالها در پی رهبری بیدار و مهربان بودند، پدیدار شد. خمینی به دنیا آمد که همچون جد بزرگوارش پرچم « لا اله الا الله» را برفراز شهرها و دیارها، کوی ها و برزنها برافرازد و ندای مظلومانه «یا للمسلمین» آنها را لبیک بگوید و بی محابا و یکه و تنها در برابر دژخیمان و مستکبران و زالوصفتان و جهانخوران و سرمایه داران عالمان بی درد بایستد و از شایعه ها و تهمت ها و افتراها و دشمنیها نهراسد و لحظه ای عقبگرد نکند و همواره برای احقاق حق مظلومان از ستمگران به پیش بتازد و در راه خدا که راه حق است از هیچ ملامت و سرزنشی، خم به ابرو نیاورد و هر زمان خود را برای تیرهای زهرآگین دشمان گوناگون از متجاوزان و ستم پیشگان گرفته تا متحجران و مقدسین احمق، آماده سازد ولی هرگز تن به ذلت و سازش ندهد و زورگوئی ها و ظلم ها را تحمل نکند. خمینی آمد که پرده از چهره و تزویر و ریای جهانخواران و مستثمران و زورمداران و روحانی نمایان و مقدس مآبان و خائنان و توطئه گران بردارد و سردمداران فاسد و قدرتهای متجاوز و چپاولگران غارتگ
از اولین روز ورود امام خمینی بحث های مهمی از قبیل تشکیل دولت، تشکیل مجلس، ایجاد مجلس مؤسسان مجلس خبرگان در این شورا مطرح شد. در اولین گام، شورا، بازرگان را به عنوان نخست وزیر دولت موقت پیشنهاد و امام خمینی نیز او را منصوب کرد. بعد از پیروزی انقلاب در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ شورای انقلاب و دولت موقت تحت لوای رهبری امام خمینی و مشروعیت حاصله از حمایت های مردمی، زمام امور را به دست گرفتند. دومین اقدام شورا تشکیل "کمیته موقت انقلاب اسلامی" برای دفاع ازانقلاب و مقابله با ضد انقلاب در شهرها بود که حکم انتصاب آیت الله مهدوی کنی به عنوان سرپرست کمیته مرکزی انقلاب اسلامی صادر شد.
پیامبر عدل و رحمت
مسأله ای که بسیار قابل توجه بود طرز رفتار و برخورد حضرت امام در نوفل لوشاتو بود، به طوری که تمام اهالی محل را به خود جذب کرده بود، اهالی محل که در بدو ورود امام ممکن بود ناراضی باشند؛ زیرا رفت و آمد زیادی می شد و آرامش محل از بین رفته بود؛ اما به مرور زمان به رضایت آنها انجامید. از جمله برنامه هایی که امام در آنجا اجرا کردند و خیلی مؤثر بود، این بود که شب تولد حضرت عیسی مسیح(ع) پیامی برای مسیحیان جهان فرستادند که خبرگزاریها آن را پخش کردند و در کنار این پیام، دستور دادند که هدایایی را که از ایران آورده اند مثل گز، آجیل، شیرینی و... بین اهالی نوفل لوشاتو تقسیم کنند. ما آن شب شیرینیها و گزها را تقسیم کردیم و در کنار هر یک از بسته ها یک شاخه گل گذاشتیم و هر چند نفر به طرفی رفتیم، من آن چند جایی که رفتم دیدم مردم خیلی متعجب شده اند از اینکه یک رهبر مسلمان ایرانی شب میلاد حضرت مسیح(ع) چنین کاری می کند. یادم هست زنگ یکی از خانه ها را زدم، خانمی در را باز کرد، هدیه حضرت امام را به او دادم، چنان هیجان زده شده بود که قطرات اشک از چهره اش فرو ریخت.
سال نو میلادی از راه رسید و هموطنان مسیحی دوباره شاد و پرنشاط ورود به سال جدید را جشن می گیرند مسیحیان ایران نیز که بیشتر آنان ارامنه هستند مانند هر سال از چند هفته قبل خودشان را آماده آغاز سال نو می کنند. خانه تکانی، خرید درخت کاج برای تزیین و کمی کار خورد ریز دیگر هم هست که بیشترشان با جوانترهای خانه است. عیدی که هم به مناسبت تولید عیسی مسیح است و هم آغاز یک سال جدید و چه خوب می شود که این شبها برفی هم باشد. طبق سنتهای قدیمی شبهای سال نو در خانه های مسیحیان با مراسم و برنامه های خاصی همراه است. بسیاری از خانواده ها برای شکرگزاری و دعای خیر به کلیسا می روند و نوجوانترها با پوشیدن لباسهای جشن و تبریک عید به یکدیگر و دادن و گرفتن هدیه از بزرگترها و دوستانشان سالی خوب را آغاز می کنند. محله های ارمنی نشین باز هم پر از جنب و جوش است. شیرینی فروشهای تهیه سفارها هستند و ریسه های رنگی و چراغهای تزیینی به دور کاجهای درخت کریسمس چشمک می زند. ما هم این عید و جشن را تبریک می گوییم.
من بنده پروردگارم که به من کتاب داده و مرا به پیامبری برگزیده است و مرا هر جا که باشم مبارک قرار داده و مرا تا زنده هستم به نماز و زکات و نیکی به مادرم سفارش کرده و مرا زورگو سخت دل نگردانیده است سلام بر من روزی که زاده شدم و روزی که در گذرم و روزی که دوباره زنده خواهم شد." مسیح آمد برای راهنمایی بشر، مانند هزاران هزار ستاره دیگری که در شب، راهنمای مسافران کویرند. در این شبها کمی آن طرفتر از خانه ما دختران و پسران مسیحی دست به دعا بر می دارند و از پدری نیکوکار و صبور می خواهند که برای نیکی به پدر و مادر به آنها کمک کند. و قصه های مرد نجار را بارها مرور می کنند.
مروزه «شهروندی» اصطلاحی مهم در ادبیات سیاستمدارن، حقوقدانان، جامعه شناسان و انسان شناسان محسوب می شود. شهروندی، محصول فرایند اجتماعی شدن انسان و نتیجه تعامل او در برابر حکومت است. بدین ترتیب، تابعان یک حکومت در قالب مفهوم «شهروندی»، از یک سو موظف و مسئولند و از سوی دیگر، صاحب حقوق. اما باید به این سؤال پاسخ داده شود که آبشخور حقوق شهروندی از کجا است؟ و بر چه فلسفه نظری و مبنا و منبعی استوار است؟ برای پاسخ به این پرسش، ناگزیریم که سرشت، فطرت و خلقت انسان را بکاویم و تا جایی که امکان دارد، حقیقت وجودی انسان را ارزیابی کنیم. در خصوص موضوع انسان به مثابه شهروند در حکومت اسلامی، دین اسلام تمامی مسلمانان را با عنوان «امت واحده» شهروندان حکومت اسلامی می داند. بنابراین، در اسلام رنگ، نژاد و سرزمین جغرافیایی، ملاک اطلاق و تعریف حق شهروندی نیست؛ بلکه از دیدگاه اسلام ملاک و معیار، مرزهای عقیدتی است. جمهوری اسلامی، برآیند اندیشه نظری حضرت امام خمینی(ره) به عنوان متفکر بزرگ اسلامی است. از دیدگاه ایشان انسان به صرفِ انسان بودن، کریم و شریف است. ایشان بارها به مسئولان جمهوری اسلامی تأکید نمودند که آنان به عنوان حاکمان اسلامی موظفند همواره حقوق انسانی و اسلامی تمام کسانی را که در گستره این حکومت قرار گرفته اند، پاسداری کنند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، کشور شاهد اتفاقاتی درباره مسائل مربوط به حقوق بشر، حریم خصوصی و حقوق شهروندی و اجتماعی بود که می توانست نظام نوپای اسلامی را قربانی برخی مسائل کند. در ابتدای انقلاب گاهی نیروهای انقلابی به خاطر اینکه می خواستند جریانات را کنترل کنند، از جمله به بازرسی و کنترل خودروها و اماکن می پرداختند و این کنترل ها گاه و بیگاه موجب شکسته شدن حریم خصوصی افراد می شد؛ حضرت امام با صدور پیام هشت ماده ای به نحوی دوباره مسائل حقوق بشری در جمهوری اسلامی ایران را مدنظر همگان قرار دادند؛ بخصوص چون موضوع حق الناس مطرح بود، موضوع روابط اجتماعی مردم را دراین منشور بازتعریف کرده و متذکر شدند. و به همگان گوشزد کردند آنچه که انقلاب اسلامی بدنبال آن است سرک کشیدن به زندگی خصوصی مردم و نقض حقوق اجتماعی آنان نیست بلکه کشور دچار مسائل اساسی تر است که باید به آنها توجه شود.
آیت الله سید محمد موسوی بجنوردی، متولد نجف و فقیه و حقوقدان برجسته است که در سال ۱۳۸۴ بخاطر فعالیت های علمی گسترده بعنوان چهره ماندگار کشور انتخاب شد. وی از شاگردان حضرت امام در نجف بود و پس از انقلاب اسلامی، در دفتر استفتائات امام مشغول به کار شد. وی سپس بدستور امام، دادگاه عالی قضات را راه اندازی کرد و به عضویت آن در آمد. آیت الله بجنوردی در سال ۱۳۸۲ به رتبه استادی رسید و هم اکنون در پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی و مراکز علمی دیگر مشغول به تدریس است. آنچه درادامه می خوانید گفتگو درباره فرمان هشت ماده ای حضرت امام است که از نظر می گذرد:
اولین گام برای تاسیس یک سازمان یا نهاد جدید، بیان ضرورتهای تاسیس آن است چه عوامل و دغدغه هایی وجود داشت که امام خمینی را به تشکیل این نهاد وادار نمود؟ ممکن است در نگاه اول، ایجاد این شورا در کنار سایر مراجع قانونی تصمیم گیر و مجری مثل مجلس شورای اسلامی، وزارتخانه های آموزش عالی، آموزش و پرورش و فرهنگ و ارشاد اسلامی توجیه قانع کننده ای نداشته باشد. مهمترین دلایل تاسیس این نهاد با توجه به نامه ها، فرمانها و سخنرانیهای بنیانگذار انقلاب اسلامی، در مورد تاسیس و وظایف ستاد و شورای عالی انقلاب فرهنگی به شرح زیر می باشد: الف) نگرانی ملت اسلامی و دانشجویان متعهد از اخلال توطئه گران و خوف از دست رفتن فرصت. ب) ابقای فرهنگ رژیم فاسد گذشته در دانشگاهها و در نتیجه وارد آمدن ضربه مهلک به انقلاب و جمهوری اسلامی ج) اسلامی و انسانی نمودن دروس و محیط دانشگاهها د) زدوده شدن قید و بند شرق و غربزدگان از کشور و دانشگاهها و) نیاز مبرم به متخصصان و اسلام شناسان متخصص و مغزهای متفکر وطنخواه و نیروهای ماهر و اساتید و مربیان و معلمان معتقد به اسلام و استقلال کشور به ویژه در علوم دانشگاهی و فرهنگی مترقی ه) ضرورت توسعه و اصلاح مراکز آموزشی و انقلاب فرهنگی به معنای واقعی ی) خروج از فرهنگ بدآموز غربی و نفوذ و جایگزین کردن فرهنگ آموزنده اسلامی _ ملی و مبارزه با نفوذ عمیق و ریشه دار غرب ب
در آغاز از نام این نهاد بر می آمد که این ستاد جنبه موقتی داشته است و پس از مدتی به حیات خود خاتمه دهد؛ لکن از آنجا که همواره حفظ فرهنگ و شئونات اسلامی و انقلابی اصلاح دانشگاهها و مدارس و بازنگری کتب و متون آموزشی یکی از اهداف و استراتژیهای بلند مدت نظام جمهوری اسلامی ایران بوده است و خودکفایی در زمینه های مختلف، به ویژه خودکفایی علمی و فرهنگی، جزء آرمانهای اصلی این نظام می باشد، حضرت امام بر آن شد تا به انگیزه استمرار بخشیدن به حیات ستاد و وسعت دادن به گستره فعالیت آن، طی فرمانی دیگر، در تاریخ ۱۹ / ۹ / ۱۳۶۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی را بنیان گذاری نماید.
«من الآن باید بگویم که اطمینان دارم که با این جمعیتی که الآن، اعضای محترمی که الآن هستند در شورا، دیگر نگرانی ای نسبت به دانشگاهها و ان شاء الله سایر چیزها نباشد. مع ذلک البته مسأله چون خیلی مهم است و سرنوشت انقلاب اسلام بسته به اوست بقایش، از این جهت، باید همیشه این حساسیت را داشت. در همه امور باید حساس بود، اما فرق است ما بین آنی که ادامه باید این حساسیت پیدا بکند. یک چیزهایی که حل می شود، مثلًا ما جنگ داریم، جنگ چیز مهمی نیست، حل می شود، چیز مهمی نیست و بحمدالله خوب است وضع، و جهات سیاسی ای که در دنیا هست، آنها هم حل می شود و ان شاء الله، چیزهایی است حساس باید بود. اما مسئله دانشگاه یک مسأله فوق العاده است که این افرادی که از دانشگاه در می آیند یا مخرب یک کشوری هستند یا سازنده آن کشور هستند، و در کشور ما، یا رو به اسلام می برند کشور ما را، یا منحرفش می کنند. این از چیزهایی است که از دانشگاه می آید این کار، چنانچه از حوزه های علمیه می آید این کار، از این جهت، خیلی مهم است این امر.»
کلیه حقوق برای موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) محفوظ است.