استعانت در دو معنای یاری خواستن و کمک جستن آمده است. در فقه از آن در باب های طهارت، صلات، جهاد، لقطه و قضاء به مناسبت سخن رفته است.
اعجاز قرآن از مباحث مهم علوم قرآنی، کلام اسلامی و ادبیات عرب است که به دلایل معجزه بودن قرآن می پردازد که در بین متکلمان به عنوان روشن ترین دلیل پیامبری حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) مطرح است.
قرآن مجید برای نزول خود اهدافی را ذکر کرده است. بخشی ناظر به بعد بینش و فکر انسان و بخشی دیگر به گرایش های انسان و بخشی هم رفتار انسان را مد نظر قرار داده است.
تلاوت قرآن کریم در آیات و روایات معصومین (علیهم السلام)، آدابی بر آن ذکر شده، از جمله آداب ظاهری و باطنی، که خود این دو قسم، تقسیماتی دارد و در این مقاله به تبیین آن ها خواهیم پرداخت.
آیه پذیرش امانت الهی توسط انسان را آیه امانت گویند.
تاویل قرآن در لسان آیات کریمه و روایات شریفه عبارت است از: معانی و مصادیقی از آیات کریمه که برای غیر راسخان در علم (نبی اکرم - صلی الله علیه و آله و سلّم - و ائمه اطهار - علیهم السّلام -) ظاهر نمی باشد و فهمیدن آن طبق اصول محاوره میسر نیست.
تاویل قرآن، واقع و حقیقت معانی آیات، در قالب علت غایی یا نتیجه یا وقوع خارجی عمل یا خبر است. کلمه «تاویل» در هفت سوره قرآن و هفده بار به کار رفته است. در آیه ۷ سوره آل عمران، ضمن تصریح بر تأویل داشتن آیات قرآن (همه یا فقط آیات متشابه) و این که تأویل آن را جز خدا کسی نمی داند، به «راسخان در علم» اشاره شده است؛ آنان از عمق جان ایمانشان را به الهی بودن تمام آیات باز می گویند (یَقُولُونَ آمنّا بِهِ کلٌّ مِنْ عِنْد ربِّنا).
یکی از مسائل مهمی که در مورد قرآن مطرح بوده و از حساسیت بیشتری برخوردار است مسئله تحریف قرآن می باشد که پیوسته در حوزه قرآنی، ذهن هر مسلمانی بویژه دانشمندان این علم را به خود مشغول داشته، البته هر چند که همه آنها اعم از مسلمانان عادی و یا دانشمندانشان با نظر به دلایل عقلی و گواهی تاریخ ، یقین و اعتقاد بر عدم تحریف قرآن را دارند و معتقدند که این قرآنی که امروز در دست دارند عین همان قرآنی است که دیروز بر حضرت محمد (ص) نازل شده و چیزی از آن کم و زیاد نگردیده، اما در این میان عده ای از افراد کوته بین و ظاهر نگر و عده ای نیز بر اساس دشمنی شان به اسلام و قرآن، می گویند همانطور که کتابهای پیشین تحریف شده است این کتاب نیز تحریف شده و در این میان به ظواهر برخی از احادیث و روایتها نیز اشاره می کنند.
دانش شرح و تبیین آیات قرآن که از عهد نزول وحی با شخص پیامبر (ص) آغاز شده و پس از رحلت آن حضرت، بتدریج بسط و تنوع یافته و گرایشها و روشهای مختلف در این حوزه پدید آمده است . علاوه بر فراهم آمدن آثار فراوان تفسیری به عربی و فارسی و سایر زبانها، در طول چهارده قرن، مبانی و قواعد تفسیر نیز از دیرباز تدوین گردیده و به استقلال یا در مقدمه تفاسیر عرضه شده است.
آغاز امور با نام افراد برای انتساب کارها به آنان است، از این رو انسانها بعضی از کارهایشان را با نام افرادی آغاز می کنند که آنان را به بزرگی می شناسند و بدین وسیله امید رضایت آن بزرگ و جلب نظر او را دارند.
تفسیر با محوریت آراء و نگرش های غیر معتبر را تفسیر به رأی گویند. اشخاصی در واقع از قرآن، به منظور به نتیجه رساندن اهدافشان پلی ساخته و هیچگاه در فکر تفسیر قرآن نبوده اند، احادیثی نقل شده که مردم را از تفسیر به رای برحذر داشته است.
این نوشتار در پی آن است تا دیدگاه امام خمینی (س) را درباره ی جامعیت قرآن را بررسی کند.
حروفِ مُقَطَّعَه، یک یا چند حرف که در آغاز ۲۹ سوره قرآن کریم، پس از بَسْمَلَه، قرار دارند و جدا جدا و گسسته خوانده می شوند، مانند الم (الف، لام، میم)، یس (یا، سین)، ص (صاد).
انواع روش ها و گرایش ها در تفسیر قرآن را روش های تفسیری گویند.
زبان و شیوه خاص قرآن در بیان معانی و مقاصد را زبان قرآن گویند.
سوره حمد، نخستین سوره قرآن کریم در ترتیب مصحف.
سوره نود و هفتمین سوره قرآن می باشد.
آداب و شرایط تفسیر اموری اند که مراعات آن ها خطای مفسّر را به حداقل می رسانند. دانشمندان و مفسّران بر این بحث مهم تأکید کرده اند. اشتباهات و اختلافات در تفسیر نوعاً بر اثر غفلت از آن است. البته آداب و شرایط مورد بحث بیش تر در تفسیر اجتهادی مطرح می باشد و گرنه تفسیر روایی محض آداب و شرایط چندانی ندارد.