شرایط تفسیر
شرایط تفسیر و مفسر در نگاه امام خمینی (س)
امام خمینی (س) برای درک حقیقت قرآن و فهم آن بر لزوم آشنایی مفسر با علوم مختلف تاکید دارد و معتقد است هر کسی به فراخور استعدادش می تواند از قرآن بهره ببرد. ایشان برای تفسیر و مفسر شرایطی را برمی شمارد. از جمله: اطلاع از علوم ادبی، طهارت و تزکیه قلب،(۱) دوری از دنیاطلبی،(۲) دوری از غرور علمی(۳) و دوری از تعصب و تقلید کورکورانه.(۴) امام خمینی (س) اشخاصی را که رشد علمی پیدا نکرده اند و از علوم و معارف اسلامی اطلاع ندارند، از ورود به عرصه تفسیر قرآن پرهیز می دهد(۵) و معتقد است شرایط عملی نظیر طهارت قلب از آلودگی گناه برای بهره برداری از فهم معارف قرآن و مواعظ آن از اهمیت بیشتری برخوردار است.(۶) به اعتقاد امام خمینی (س) بدون خودسازی و به دست آوردن شرایطی عملی، بهره مندی از علوم؛ حتی اگرعلم تفسیر یا علم توحید باشد، برای انسان حجاب است که مانع از درک حق و حقیقت می شود و چیزی به همراه نخواهد داشت.(۷) امام خمینی (س) حالات روحی مفسر و قرائت کننده را موثر می داند و معتقد است وقوع در حجاب کثرت یا غلبه وحدت یا بقای بعد از فنا و یا مقامات دیگر در تفسیر می تواند موثر باشد؛ چنان که اگر کسی وحدت بر او غلبه داشته باشد، آیات را با سیاق توحید و وحدت تفسیر می کند، اگرچه احاطه به همه این حالات و تفسیر حقیقی آن برای کسی میسر است که مخاطب اصلی قرآن باشد.(۸) به اعتقاد امام مفسر باید از تفسیر ظنی و تفسیر به رأی دوری کند. از جمله شروط تفسیر توجه به اهداف قرآن است. از نظر امام خمینی (س) مفسری که به اهداف قرآن بی توجه و به بحث های پیرامونی بپردازد، در حقیقت قرآن را تفسیر نکرده و مقصود قرآن و منظور اصلی انزال کتب و ارسال را نادیده گرفته و مردم را از استفاده قرآن محروم و راه هدایت را به روی آنان را مسدود کرده است.(۹)
(۱) خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۱۸۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸. معرفة الذات
(۲) خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۲۰۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸. علایق دنیوی
(۳) خمینی، روح الله، تفسیر سوره حمد، ص۱۴۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸. غرور می آورد
(۴) خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۱۹۷-۱۹۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸. تقلید
(۵) خمینی، روح الله، تفسیر سوره حمد، ص۹۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸. رشد علمی
(۶) خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۲۰۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸. ارجاس تطهیر
(۷) خمینی، روح الله، تفسیر سوره حمد، ص۱۴۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸ غیر مهذب؛ خمینی، روح الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲ علم حجاب؛ خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی، ج۳، ص۴۴۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.
(۸) خمینی، روح الله، سرّ الصلاة، ص۹۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸. وحدت یا صحو
(۹) خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۱۹۴-۱۹۳ و ۳۴۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸. اصلی انزال، تفسیر به رأی که ممنوع
.
انتهای پیام /*