متفکر بود و اهل سیاست. سیاستش به روز بود. شجاع بود و بی باک. مقابل حرف زور می ایستاد. می خواست شاه مقابلش باشد یا وزیر، برایش فرقی نداشت. قبای کرباسی می پوشید و روی زیلویی می خوابید. او مدرس بود.
مشکلی که رژیم پهلوی در ایران به وجود آورده بود، ایجاد جامعه ای بسته و حکومتی مطلقه بود. جامعه ای که در آن مشارکت فکری و عملی نبود؛ آزادی در تمامی ساحت ها معنایی نداشت؛ انتخابات و رقابت در سیاست بازیچه ای بیش نبود؛ جامعه ای که تمام تلاش خود را برای کنار زدن دین در عرصه اجتماعی گذاشته بود.
امام در آن دوران خفقان باری که در زندان به سر می بردند، به وسیله برخی از افسران و سربازان مخلص و متعهدی که با ایشان سر و کار داشتند، توانستند ارتباط هایی با یاران و نزدیکان خود در بیرون از زندان برقرار سازند و پیام هایی با آنان رد و بدل کنند. امام به وسیله سربازان و نگهبانانی که شیفته شخصیت و عظمت امام شده بودند، پیام های شفاهی و گاهی کتبی به بیرون از زندان دادند و پاسخ گرفتند.
امام خمینی(س) در زمره رجال و شخصیتهای نادر و بی نظیر تاریخی هستند که از حوادث اعصار، متوالیاً درسهای فراوانی آموخته و بدینسان هنرمندانه با تلفیق دین و سیاست، بزرگترین رویداد تاریخ معاصر را رقم زدند.
انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(س) در شرایطی طلوع کرد که جامعۀ سیاسی ایران با عبور از گذرگاههای حساس تاریخی و آکنده از تجربیات و مبارزات سیاسی، رهبری جدید و توانمندی را انتظار می کشید. پذیرش این رهبری و محتوای ایدئولوژیک انقلاب، امری دفعی و تصادفی نبود، بلکه انتخابی بود که در فرآیند مبارزات ملت ایران در تاریخ دویست سالۀ معاصر و در بستر آزمون رهبران و شیوه های مختلف سیاسی و مبارزاتی به دست آمد.
من مختصراً قصه ای که واقع شد عرض می کنم. ما که از ترکیه وارد عراق شدیم، بعد هم وارد نجف، از طرف دولت عراق کراراً آمدند و اظهار داشتند که عراق مال شماست، و هر جا باشید، هر جا بخواهید، هر کاری داشته باشید انجام می دهیم. تا دولتها تغییر کرد. یکی پس از دیگری تغییر کرد، و منتهی شد به این اواخر، که ما مقتضی دیدیم بیشتر از آن مدت در عراق فعالیت بکنیم.
یک الطاف خفیه ای خدای تبارک و تعالی دارد که ماها علم به آن نداریم، اطلاع بر او نداریم. (صحیفه امام؛ج3، ص235)
تنهاست! نه در محیط زیست، در تاریخ هم تنهاست. در روایت واقعی از تاریخ تسخیر لانه تنهاست...
محمد کاظم تقوی
کلیه حقوق برای موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) محفوظ است.