فهرست تفصیلی مطالب
مقدمه .......................................................................... 13
ترجمۀ مصباح الهدایة الی الخلافة والولایة . 35
خطبۀ کتاب ............................................................... 37
بیان محتوای کتاب ...................................................... 38
مشکات اول
بیان برخی از اسرار خلافت محمدی(ص) و ولایت علوی(ع) در حضرت علمیه
و پاره‌ای از مقام نبوت ................................................ 41
مصباح 1: در «عماء» و بطون بودن «هویت غیبـی احدی» و ناشناخته بودن آن بر
پیغمبران و رسولان ................................................. 43
مصباح 2: عدم توجّه «هویت غیبی» به اسمـا و صفات و عـدم تجلّی در صورتها
و آینه‌ها .................................................................... 44
مصباح 3: حقیقت غیبی بـا صفت بطـون و اسـم بـاطـن در بـرابـر اسـم ظهور و
ظاهر نیست .............................................................. 44
مصباح 4: تباین و اشتراک حقیقت غیبی با خلق .......... 45
کتابترجمه مصباح الهدایه الی الخلافة و الولایةصفحه 5 مصباح 5: غلطیدن متکلمان و فیلسوف‌نماها در تشبیه و تعطیل؛ و نگاه عارف بینا
در توحید .................................................................... 46
مصباح 6: مذهب صحیح «توحید» در روایات ............. 46
مصباح 7: ارتباط اسما و صفات توسط فیض اقدس با مقام غیب مطلق 47
مصباح 8 : لزوم خلیفۀ الهی برای ظهور و بروز اسما و صفات 47
مصباح 9: دو چهرۀ خلیفۀ الهی ................................. 48
مصباح 10: اسم الله اعظم در مقام تعیّن اولین گیرندۀ فیض از «فیض اقدس» 48
مصباح 11: نخستین ظهور حضرت اسم اعظم .......... 48
مصباح 12: چگونگی خلافت در ظهور ........................ 49
مصباح 13: تشبیه ظهور خلیفۀ الهی به ظهور و سریان نفس در قوا 49
مصباح 14: کثرت اسمایی اولین کثرت در دار وجود 50
مصباح 15: نزدیکی و دوری از فیض اقدس، ملاک وحدت و کثرت اسماء 50
مصباح 16: جامعیّت و وجه نامگذاری یکایک اسمای الهی 51
مصباح 17: الفاظ و عبارات حجابهای حقایق و معانی 52
مصباح 18: دلالـت آیـات شـریفـۀ پایانـی سورۀ حشر بـر اتحاد حضرت الهی با
غیب هویّت و اتحاد اسما و صفات با ذات احدیّت ... 52
مصباح 19: سخن قاضی سعید قمی(ره) در جامعیت اسم «الله» 53
مصباح 20: عدم اختلاف کلام قاضی سعید(ره) با سخن مؤلّف (قده) 54
مصباح 21: دو چهرۀ اسمای الهی ............................ 54
مصباح 22: وجه جمع بین آیات و احادیث در نفی و اثبات صفات 55
مصباح 23: نقد کلام قاضی سعید(ره) در صفات و اسمای خداوند تعالی 55
مصباح 24: برهان قاضی سعید(ره) بر برگشت صفات ذاتی به نفی نقص 56
مصباح 25: نقد کلام قاضی سعید قمی(ره) ............. 57
مصباح 26: بیان عظمت شأن خلافت الهی و مقام «عندیّت» 59
مصباح 27: خلافت الهی، روح خلافت محمدی(ص) . 60
کتابترجمه مصباح الهدایه الی الخلافة و الولایةصفحه 6 حقیقت لیلةالقدر در سخن عارف کامل شاه‌آبادی(قده) 60
مصباح 28: چگونگی ارتباط خلیفۀ الهی با اسما و صفات 61
مصباح 29: تعیّن پذیری صورت حضرت غیبی با تعیّنات اسما و صفات 61
مصباح 30: پرده نشینی حقیقت غیبی و ظهور وی در اسماء 61
مصباح 31: تحقیق معنای «عماء» در حدیث نبوی(ص) 62
مصباح 32: اعیان ثابته لوازم اسمای الهی و تعینات صفات حق تعالی 64
مصباح 33: عین ثابت محمدی(ص) اوّل ظهور در نشئه اعیان ثابته 64
مصباح 34: خلافت عین ثابت انسان کامل بر همۀ اعیان ثابته 64
مصباح 35: حقیقت قضا و قدر .................................... 65
مصباح 36: منشأ و سرآغاز «بداء» ........................... 65
مصباح 37: بیان «قدر» در حدیث امیرالمؤمنین(ع) 66
مصباح 38: نسبت بین عین ثابت انسان کامل با دیگر اعیان 68
مصباح 39: کلام قیصری پیرامون ماهیات و فیض اقدس و مقدّس 68
مصباح 40: حصول اعیان ثابته با تجلّی دوّم فیض اقدس 69
مصباح 41: عین ثابت انسان کامـل خلیفۀ بزرگ الهی و دارا بودن «معیّت قیّومی»
با هر عین ................................................................... 70
مصباح 42: هشدار از پیروی متشابهات کلمات عرفا و اولیاء 70
مصباح 43: اشارۀ اجمالـی به مسلک عرفـا در قـاعدۀ «بسیط الـحقیقـة» و علّـت
جعل اصطلاحات ......................................................... 71
مصباح 44: حقیقت ولایت .......................................... 72
مصباح 45: حقیقت خلافت و ولایت در دو مقام غیب و ظهور 72
مصباح 46: تمایز و فرق احاطه در کره‌های روحانی و حسّی 72
مصباح 47: استدلال قاضی سعید(ره) بـر سخـن ارسطو: «حقایق بسیط بر هیئت
دایرۀ حقیقی است.» .............................................. 73
مصباح 48: تفسیر نبوت حقیقی مطلق ..................... 73
کتابترجمه مصباح الهدایه الی الخلافة و الولایةصفحه 7 مصباح 49: اختلاف مراتب انباء و تعلیم ............. 74
مصباح 50: اشاره به سخن عرفا: «جعل الفاظ برای روح و حقایق معانی» 74
مصباح 51: شناخت نفس، نـردبـانی بـرای شناخت مـراتب انبـاء و تحقیق آن در
نفس .......................................................................... 75
مصباح 52: حقیقت انباء در عالم اسماء ..................... 76
مصباح 53: اقتضای اسما در آشکار کردن کمالات ذاتی خود 76
تجلّی «اسم الله اعظم» بر دیگر اسما با دو اسم «حکم و عدل» 77
مصباح 54: شأن و جایگاه نبی در حفظ حدود الهی در هر نشئه 77
مصباح 55: نقل کلام عبدالرزاق کاشانی در نبوّت .... 78
مصباح 56: نقد کلام عبدالرزاق و تحقیق حق در نبوّت 78
مشکات دوم
برخی اسرار خلافت و ولایت و نبوت در نشئۀ غیبی در عالم امر و خلق 81
مصباح اول
اشاره به برخی اسرار عالم امر ............................... 83
نور 1: ظهور عوالم متناسب با تعیّن اسمایی ذات . 83
وجه توقیفیت اسمای الهی ....................................... 84
نور 2: تعیّنات اسمایی منشأ آثار فاعلها .................. 84
نور 3: حبّ به شهود ذات علّت ظهور عوالم ............. 84
نور 4: مشیت مطلقه و تعابیر مختلف آن به حسب مراتب و مقامات 85
نور 5: مقام وحدت و کثرت مشیت مطلقه ............... 85
نور 6: مقام احدیت جمع و تجلّی علمی در نشئه ظهور 86
نور 7: سخن عارف کامل شاه‌آبادی(قده) در سرّ مخالفت موسی(ع) با خضر(ع) 86
نور 8 : حقیقت مشیت مطلقه و سرّ آیۀ نور ............ 87
کتابترجمه مصباح الهدایه الی الخلافة و الولایةصفحه 8 نور 9: جمع بین سخنان اصحاب شهود و حکمت در مراتب وجود 88
نور 10: تفاوت نسبت حق تعالی با فعل خود با نسبت بین فعل و فاعلهای دیگر 90
سخن در ظهور و بطون حق تعالی ............................ 92
نور 11: مقام خلافت مقام جمع و اجتماع حقایق الهی و اسمای مکنون 92
نور 12: اعیان ثابته حجاب برای ظهور ذاتی و اسمایی و صفاتی نیست 94
نور 13: توجّه به تقدیس و تنزیه مناسبتر و کم خطرتر برای سالک 95
نور 14: سرّ امتناع انبیا و اولیا از اظهار معجزات و کرامات 96
نور 15: اشاره به برخی اسرار و دقایق در سخنان بزرگان 97
نور 16: حقیقت نبوت در نشئه عینی ....................... 98
نور 17: بیان ترتیب موجودات در پذیرش ولایت باطنی 98
نور 18: بیان امانت الهی و معنای ظلوم و جهول ... 99
نور 19: نبوت انسان کامل و مقامات سه گانۀ «انباء» 100
نور 20: سخن حکیم قمشه‌ای(قده) در اعیـان ثـابتـه و اسنـاد عـالـم به عین ثابت
محمدی(ص) .......................................................... 101
نور 21: نقد کلام حکیم قمشه‌ای(قده) و بیان حق در مسأله 102
مصباح دوم
سرّ خلافت و نبوّت و ولایت در نشئه غیبی و انوار عقلی الهی 104
مطلع 1: برهان بر تعیّن اوّل بودن حقیقت عقلی برای مشیت مطلقه 104
مطلع 2: اشاره به تعیّن عقلی ارواح معصومین(ع) 106
تفسیر روایت کافی در معنای «کان اذ لاکان» و خلق محمـد(ص) و علـی(ع) از
نور حق قبل از تکوّن همۀ موجودات ....................... 107
مطلع 3: اختلاف حکما و عرفا در کیفیت صدور و تعیین صادر اوّل 110
مطلع 4: جمع بین کلمات حکما و عرفا .................. 112
مطلع 5: نقد کلام محقق قونوی در تعبیر به «صدور» 113
کتابترجمه مصباح الهدایه الی الخلافة و الولایةصفحه 9 مطلع 6: حکم بینندۀ کثرت و وحدت با یکدیگر 114
مطلع 7: حقیقت عقلی جهت وحدت عالم؛ و عالَم جهت کثرت آن 115
نصیحتی به طالبان الهیات ....................................... 117
مطلع 8 : چگونگی احاطۀ عقل مجرد بر مراتب پایین‌تر از خود 118
مطلع 9: امتثال عقل، فرمان رحمان را در هـدایت ساکنـان عوالـم و رجوع آنهـا
به سوی رحمان ....................................................... 119
مطلع 10: اشاره به برخی اسرار حدیث امام باقر(ع) پیرامون عقل 119
مطلع 11: معنای خلافت عقل کلی در جهان خلقت 122
مطلع 12: نقل حـدیث خلقـت رسـول الله(ص) و ائمـه(ع) و بـرتـریـن آنهـا بـر
فرشتگان .................................................................. 122
مطلع 13: شرح برخی از قسمتهای حدیث شریف 127
معنای سخن(ص): «ما خلق الله خلقاً افضل منّی» 127
پرسش امیرمؤمنان(ع) از رسولخدا(ص) برای کشف حقایق 128
سرّ اختصاص ذکر جبرئیل ....................................... 129
برتری حقیقی ائمه(ع) برفرشتگان نه اعتباری .... 129
مرتبۀ وجودی علی(ع) و ائمه(ع) نسبت به پیغمبر(ص) 130
آنچه از سخن رسـولخدا(ص) استفاده می شود: «فرشتگـان خادمان ما و خادمان
دوستداران ما هستند.» ........................................ 130
معنای «والّذین یحملون العرش» در کلام پیغمبر(ص) 131
ائمه(ع) واسطه های بین حق و موجودات در اصل وجود هستند 131
اصل: در بیان پیشی گرفتن ایشان در شناخت پروردگارشان 132
اصل: ارکان توحید: تحمید، تهلیل، تکبیر، تسبیح .. 133
اصل: ترتیب ارکان چهارگانه در روایت .................... 134
اصل: بهرۀ فرشتگان از توحیدهای سه گانه همانند انسان کامل نیست 135
خاتمه ...................................................................... 135
کتابترجمه مصباح الهدایه الی الخلافة و الولایةصفحه 10 مصباح سوم
در اسرار خلافت و نبوّت و ولایت در نشئۀ ظاهر خلقـی و سـرّ بعثت انبیـاء و
نسبت جایگاه آنها با پیامبر(ص) ............................. 136
ومیض 1: اسمای الهی ـ غیر از اسم الله ـ دارای محیطیت و محاطیت هستند 136
ومیض 2: لزوم وجود خلیفه و مظهر برای عین ثـابت محمـدی(ص) و حضـرت
اسم اعظم ............................................................. 136
ومیض 3: حقیقت اسم «الله» اعظم در مقـام جمعی و ظاهری و بیان قیامت کبرای
اسما و اعیان ثابته و اشیاء .................................... 137
ومیض 4: اسم اعظم در جهان ظاهر جامع مراتب اسما و حقایق اعیان است 138
ومیض 5: معنای کلام امیـرالمؤمنین(ع): «با پیامبران در باطن و با پیغمبر(ص) در
ظاهر بودم.» .......................................................... 138
ومیض 6: سؤال حقایـق خـارجیه از اسمـاء بـرای آشکـار شـدن آنهـا و اتّفاقات
پس از آن .................................................................. 139
ومیض 7: هشدار در طعن بر عرفا بدون فهم مقاصد آنها 141
ومیض 8 : مطالب گذشته با توجه به ارجاع مسبّبات به اسباب آنها بود 142
ومیض 9: کلام حکیم قمشه ای(قده) در تحقیق اسفار اربعه 142
ومیض 10: تحقیق مؤلّف(س)، پیرامون اسفار اربعه 145
ومیض 11: اختلاف مراتب انبیاء در اسفار اربعه ... 146
ومیض 12: تحقق اسفار اربعه برای اولیای کامل 146
خاتمه و وصیت: هشدار در کشف اسرار برای غیر اهـل و بازگویی آن در جایگاه
مناسب ..................................................................... 147
شرح اصطلاحات ......................................................... 149
فهارس ...................................................................... 183
مصباح الهدایة الی الخلافة والولایة «متن عربی» ....... 249
کتابترجمه مصباح الهدایه الی الخلافة و الولایةصفحه 11
کتابترجمه مصباح الهدایه الی الخلافة و الولایةصفحه 12