مجله کودک 308 صفحه 10

دیدار با کودکان یک قرن پیش ! امیرمحمد لاجورد «دو دستگاه اسباب عکاسی بر روی صفحات فلزی برای محمد شاه آورده­اند؛ یکی را ملکه انگلیس هدیه فرستاد و دیگری را امپراطور روس، اما با وجود آنکه شرح اعمال این روش عکاسی در کتابچه­های منظم فرستاده شده است، تاکنون هیچ کس از فرنگی و ایرانی نتوانسته آنها را به کار انداخته و عکس بردارد و چون دانستند این کار از عهده من ساخته است به من رجوع نموده، اول مرا برای برداشتن عکس ولیعهد احضار نمودند. ولیعهد 13 یا 14 سال دارد و بیشتر موذی به نظر می رسد تا محجوب». مطلب بالا، نقلی است از میسور ریشارخان، زاده­ی فرانسه، که در ایران اقامت گزید و حدود یکصد و بیست سال پیش در سن 75 سالگی در تهران چشم از جهان فرو بست. از قرار، در کشور ما، او اولین عکس­ها را روی صفحه نقره­ای گرفته است. از عکس­هایی که ذکر شد اثری باقی نمانده است، اگر هم که از بین نرفته باشند لااقل کسی هم از وجود آنها اطلاعی ندارد. با این حال، عکس­هایی موجود است که تاریخی نسبتاً طولانی با خود به همراه دارند. بعضی از این عکس­ها توسط افراد و یا مراکزی جمع آوری و نگهداری می­شوند، گاهی به نمایش در می­آیند و گاهی هم در مجموعه­هایی به چاپ می­رسند. هنگامی که به بررسی تاریخ عکاسی می­پردازیم به ناچار وارد حیطه­ای از این پدیده بنام عکاسی چهره می­شویم، گرایش عکاسی به گرفتن چهره از مردم به دلایل بسیاری است. اختراع عکاسی همچون خیلی از اختراعات دیگر با زحمت و تلاش افراد بسیاری صورت گرفت. عکاسی، اما پس از اختراع نیز باید از چم و خم­های زیادی عبور می­کرد تا خود را به عنوان یک پدیده جدی و مستقل در ذهن همه جا بیندازد. حتی یک نقاش فرانسوی پیش بینی کرده بود که با اختراع عکاسی، نقاشی نابود خواهد شد. به هر حال عکاسی اختراع شده بود و به خاطر ویژگی های بسیاری که داشت به سرعت گسترش پیدا کرد، ضمن اینکه نقاشی هم نابود نشد. عکاسی می­توانست به سرعت تصویری عینی و واقعی از جهان را ثبت کند. البته استفاده از واژه «سرعت» نسبی است و عکاسی دستگاه زاویه یاب یکی از مهمترین ابزاری بود که دریانوردان از آن استفاده می­کردند. با این وسیله زاویه­ی بین دو نقطه (مثلا یک ستاره و نقطه­ای در افق ) اندازه گیری و سپس فاصله مشخص می شد.