در این نوشتار سعی بر این است که به اهم وقایع و رخدادهای حیات پربرکت حضرت امام خمینی (س) اشاره گردد. ضمنا در ادامه مناسبتهای ملی و مذهبی روز را در سیره و اندیشه امام جستجو می کنیم...
ما تابع آرای ملت هستیم. ملت ما هر طور رأی داد ما هم از آنها تبعیت می کنیم. ما حق نداریم. خدای تبارک و تعالی به ما حق نداده است، پیغمبر اسلام به ما حق نداده است که ما به ملتمان یک چیزی را تحمیل بکنیم. بله ممکن است گاهی وقتها ما یک تقاضایی از آنها بکنیم؛ تقاضای متواضعانه، تقاضایی که خادم یک ملت از ملت می کند.
به نظر می رسد که میان شخصیت و شیوه رهبری امام خمینی(س) با کرامات انسانی و رعایت آن، مطابقت و تعامل کامل وجود داشته و امام(س) به عنوان مصداق انسان کامل، نه رهبری کاریزماتیک، به منتهای حد، مراعی این کرامت ها بوده اند و به همین دلیل، رهبری ایشان واجد بیشترین تأثیر عمومی گشته است.
امام خمینی(س) مردم را ولی نعمت خود می شمرد و خود را خدمت گزار آنان معرفی می کرد و برای کرامت بخشیدن به آنان، تمامی حقوق آن ها را مورد توجه قرار می داد. حضرت امام در حوزه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به مردم آن چنان کرامت بخشید که با توجه به همین اصل در مقابل تمامی توطئه ها به کمک مردم استقامت ورزید.
اگر از این که پیامبر اسلام به جهت این که صاحب مکتب است و رسول خداست و قرآن بر او نازل شده است و در قاعده آن چه که مشهور است در مدینه با یهودیان، مسیحیان نجران و امثال این ها مناظره ها و گفتگوهای فراوانی داشتند، و حتی به مباهله منجر شده است، بگذریم؛ به جهت این که ائمه بعد از پیامبر همه در مدینه بودند و همه در آن جا مسلمان بودند، وقتی که به زمان امام رضا (علیه السلام) می رسیم، زمانی است که مباحثات به سمت عالمان مذاهب دیگر می آید و این گفتگوها علنی و صریح می شود، دیگر بحث فقط بعثت پیامبر و بیان قرآن و اعجاز قرآن نیست، بلکه برتری و بیان مناظرات مکتبی بین امام رضا و عالمان سایر مذاهب است، می شود این تعبیر را به کار برد که امام رضا (علیه السلام) بنیان گذار و پایه گذار گفتگوی ادیان و صاحبان ادیان بوده اند.
از میان مجموعه ابعاد شخصیتی حضرت امام یکی از برجسته ترین وجوهی که ایشان را از سایر علما و متفکران جهان اسلام ممتاز می کند، نگرشی است که به تاریخ داشته و برداشتی است که از حیات و قیام انبیا و اولیای معصوم دارند. در ادامه به چند اشاره از امام خمینی در باره منزلت امام رضا (ع) پرداخته می شود: اختیار با تو است حضرت رضا، علیه السلام، به حضرت جواد، سلام الله علیه مرقوم فرمود: «شنیدم غلامان تو وقتی سوار میشوی، تو را خارج میکنند از در کوچک، آنها بخل میکنند و میخواهند تو به کسی چیزی ندهی. به حق من بر تو که بیرون رفتن و داخل شدنت نباشد مگر از در بزرگ. و وقتی سوار شدی همراه خود طلا و نقره بردار و هیچ کس از تو سؤالی نکند مگر آنکه به او عطا نمایی. و از عموهای تو هر کس از تو سؤالی کرد، کمتر از پنجاه دینار به او مده، و اگر بیشتر خواستی بدهی، اختیار با تو است. و من اراده کردم به این امر اینکه خداوند مقام تو را رفیع فرماید، پس انفاق کن و ترس مکن که خداوند بر تو سختگیری فرماید.»
امام خمینی(س) یکی از قصاید خود که با عنوان «مدیحه نورین نیرین، فاطمه الزهرا و فاطمه معصومه (س)» سروده اند را تقدیم ساحت ملکوتی این بانوی بزرگوار اسلام کرده اند.
استراتژی وحدت یا ایدۀ همبستگی ملّی و مشارکت عمومی که از جانب مقام معظّم رهبری مطرح شد، با توجّه به مقولۀ انتخابات و فضای فرهنگ سیاسی حاکم بر جامعه، ضرورت حرکت به سوی این استراتژی که از آن به استراتژی وحدت یا نگرش وحدت استراتژیک یاد کردیم، بیش از مقاطع قبلی تاریخ ایران احساس می شود. این ضرورت، با توجّه به گروه بندی های اجتماعی درون جامعه و تحوّلی که در آن، در حال انجام است و تلاشی که دشمن در درون جامعه - با اختصاص بودجۀ خاص و تبلیغات وسیع رسانه ای و دیگرگونه های فعّالیت، برای فروپاشی همبستگی ملّی ـ انجام می دهد، دو چندان می شود و ما را بر آن می دارد که حول محور این نگرش استراتژیک جمع شویم و تلاش کنیم که آن را در جامعه عملیاتی کنیم.
من آنچه که لازم است به طور نصیحت به آقای رئیس جمهور و به همه دست اندرکاران جمهوری اسلامی از لشکری و کشوری عرض کنم این است که آنچه که به سر انسان می آید از خیر و شر، از خود آدم است. آنچه که انسان را به مراتب عالی انسانیت می رساند، کوشش خود انسان است و آنچه که انسان را به تباهی در دنیا و آخرت می کشد، خود انسان و اعمال خود انسان است.
از دیدگاه امام(س)، اقتصاد اسلامی نه سرمایه داری است و نه کمونیستی یعنی هیچ کدام از این دو مکتب مشروعیت ندارند.موضوع مالکیت فردی که محل نزاع این دو دیدگاه است در حد معقول و مشروع در اسلام وجود دارد و خیلی هم گسترده است و محدود به آنچه سوسیالیستها می گویند نیست. در اصل اسلام، محدودیت مالکیت فردی تنها بر اساس رعایت حلال و حرام و مشروع و نامشروع است، این حد مشروعیت، کنترل شدیدی در ثروت از لحاظ کمی و کیفی بوجود می آورد.
گاهی که وقایع روز عاشورا را از نظر می گذرانم، این سؤال برایم پیش می آید که اگر بنی امیه و دستگاه یزید بن معاویه تنها با حسین، سر جنگ داشتند، آن رفتار وحشیانه و خلاف انسانی چه بود که در روز عاشورا با زنهای بی پناه و اطفال بیگناه مرتکب شدند؟ بچۀ خردسال چه تقصیر داشت؟ زنها چه تقصیر داشتند؟ نظرم این است آنها با اساسْ سروکار داشتند، بنی هاشم را نمی خواستند، بنی امیه با بنی هاشم مخالفت داشتند، نمی خواستند شجرۀ طیبه باشد. همین فکر در ایران [وجود] داشت.
ناگهان ده ها نفر با چوب و چماق به جان طلاب افتاده و زد و خورد شروع شد. دست و سر و پا بود که می شکست. خون از سر و صورت طلاب جاری شده بود. درب حجره ها را شکسته و اگر طلبه ای پناه گرفته بود، او را بیرون کشیده و اثاثیه حجره اش را، حتی کتاب ها و قرآن ها را به داخل حیاط مدرسه فیضیه پرتاب می کردند. حیاط از لحاف، پتو، زیلو، عبا و عمامه های خونین طلاب پر بود. دسته ای از کماندو ها رفته بودند و دسته دیگری که تازه نفس بودند به مدرسه هجوم آوردند. گاهی برخی حجره ها چندین بار مورد هجوم مهاجمان قرار می گرفت.
معرف حضرت صادق(ع) بعد از اینکه خود پیغمبر معرف است، خود وجودش معرف است. این فقهی است که با زبان ایشان بسط پیدا کرده است که برای احتیاج بشر از اول تا آخر، هر مسئله ای پیش بیاید، مسائل مستحدثه، مسائلی که بعدها خواهد پیش آمد، که حالا ما نمی دانیم، این فقه از عهده جوابش بر می آید و هیچ احتیاج ندارد به این که یک تأویل و تفسیر باطلی بکنیم.
امام خمینی بدون تردید یک شخصیت کامل و الهام بخش برای همه بشریت است. به عقیده من سادگی و مبارزات مذهبی ایشان، الگوی مهمی برای انسان در انتخاب صراط مستقیم در زندگی است. ایشان برای ملت الهام بخش است. خلاصه این که امام برای من یک الگوی ایده آل آزادی خواهی است و می کوشم تا در زندگی از سبک و سیره ایشان الگوبرداری کنم.
به همه در کوشش برای رفاه طبقات محروم وصیت می کنم که خیر دنیا و آخرت شماها رسیدگی به حال محرومان جامعه است که در طول تاریخ ستمشاهی و خان خانی در رنج و زحمت بوده اند. و چه نیکو است که طبقات تمکن دار به طور داوطلب برای زاغه و چپرنشینان مسکن و رفاه تهیه کنند. و مطمئن باشند که خیر دنیا و آخرت در آن است. و از انصاف به دور است که یکی بی خانمان و یکی دارای آپارتمانها باشد.
در این میان، نظرگاه امام، علی رغم ویژگیهای خاص خودش به گروه دوم شباهت دارد و ایشان در موارد متعدد، به لزوم اجتماع دو قوۀ جسمانی و روحانی و هماهنگی جسم و روح اشاره می فرمایند[19] و تذکر می دهند که تربیت، از دو جنبۀ جسمی و روحی برخوردار است[20] و به عنوان یک عالم دینی با قاطعیت ذکر می کنند که همۀ ادیان در دو بعدی بودن تربیت، اتفاق نظر دارند.
حضرت امام (س) عدالت را حد وسط افراط و تفریط یعنی اعتدال می داند که محور تمام امور و عامل بقا حیات انسان در زمین است.
گمان نکنید که حالا که این آدم توی حبس آمده است، ما باید با او رفتار بد کنیم. ان شاءالله ، نمی کنید و نباید بکنید.... قضات محترم شرع، باید موازین را با دقت، با کمال دقت، موازین را عمل بکنند و ـ خدای نخواسته ـ یک وقت بر خلاف موازین اسلامی واقع نشود. مایی که مدعی هستیم که جمهوری مان جمهوری اسلامی است، احکام اسلام باید در این جمهوری اجرا بشود.
بحث از مواضع اقتصادی حضرت امام (س)، و درک عمق اندیشه های اقتصادی ایشان به نظر من، مشکل است. اندیشه های اقتصادی حضرت امام، به عنوان اینکه عمق اندیشه چیست، فهمش مشکل است، کلیت جریان، جریان زراندوزی، دفاع از محرومیت، و دفاع از محرومین و مستضعفین و چیزهایی که این دو جریان را تشکیل می دهد، در کلمات امام زیاد است اما اینکه اندیشه های ناب امام در مسائل اقتصادی چیست قدری مشکل است و آنچه که تاکنون بیشتر مطرح گردیده است جهت گیریهای اقتصادی است.
شهید مظلوم آیت الله بهشتی در پرتو جامعیت بی نظیری که داشت توانست علیرغم همه فشارهائی که بر او وارد می شد در مدت کوتاهی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی فرصت خدمت به اسلام و ملت را یافته بود، بزرگترین خدمات را به انقلاب اسلامی بعمل آورد.
این جریان در کار بود که مردم را از شما جدا کند... این آقای بهشتی مسلمان، متعهد، مجتهد، این چه کرده بود که تو تاکسی می نشستی، می دیدی که دو نفر آدم به هم می رسند یک حرفشان فحش به اوست؟! تو اجتماعات، یک دست های مرگ بر کی، ... خوب، شما ببینید چه ظلمی [بود] به یک همچو موجود فعالی، که مثل یک ملت بود برای این ملت ما با چه حیله هایی این را می خواستند بیرون کنند.
کلیه حقوق برای موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) محفوظ است.